Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
178 qabağından qaçdı. Xadimlərdən heç biri onu müşaiyət edə bilmədi. Onunla yalnız ölkəmizə gəlmələrdən hündürboy və qüvvətli bir ər, iranlıların qabaqcıl Qad Vişnasp adlı birisi gedə bildi. Düşmənlərin basqınına keçilməz Arsax vilayətinin qayalı dağları və daşlı dərələri də dözə bilmədi. Bizim günahlarımız ağır yolları onlar üçün yüngül etdi və onların atları büdrəmədən dağları asanlıqla aşırdılar. Düşmənlər katolikosa çatıb oxlarını ona tərəf tuşladılar. Lakin özüylə danışdığı Müqəddəs Xaçın anılmaz bərəkəti onu düşmənlərdən qorudu və o gün ona düşmən əli dəymədi. Gün batıb qaş qaralanda düşmənlərdən canlarını qurtaranlar ibadət edib Allaha yalvarırdılar ki, onları gecənin zülməti bürüsün və o gecə böyük katolikosun və bütün sağ qalanların üzünə nicat yolları açılsın. Yenə də onun yanına düşmən elçiləri gəlib ona Şadın bu sözlərini çatdırdılar: “ Mənim dediklərimə əməl etsən onda sən özün də, sənin ölkən də və ölkəndə kim sağ qalıbsa – hamınız xilas olunarsız. Əgər rədd cavabını versən, onda mənim əmrimlə səni tutub istədiyindən asılı olmayaraq yanıma gətirəcəklər”. Katolikos Viro bu böyük ölkənin bütün adlı- sanlı adamlarını, çar nəslindən olan bütün zadəganları, vilayət valilərini, kəndxudaları, keşişləri və məmurları Caraberd qalasına, öz yanına çağırıb onlara dedi: “ Ərlər və qardaşlar! Başımıza gələn bu dəhyşətli fəlakətləri siz özünüz görürsünüz. Siz hamınız günahlarımız ucbatından üzərimizə göndərilən amansız və doymaq bilməyən və başımızın üstünə qalxan
179 qılıncın qorxu və dəhşətindən dadmısınız. Və budur çaşıb qalmışıq və bilmirik haraya gedək və bu düşmən əlindən haraya qaçaq? Deyiniz görək, onlar dediyi kimi edək ya yox? Bilməlisiniz ki, onların əlindən ölmək günümüz gözümüzün qabağındadır. Fikirləşin və vaxt itirmədən mənə cavab verin və əgər mən bu cavabda bir fayda görsəm sizinlə razılaşaram. Məni elçi tələsdirir. O isə sadə adam deyil, düşmən qoşunu arasında böyük adamdır və Şad şahzadənin lələsi və mürəbbisidir”. Katolikos sözünü bitirdikdən sonra orada toplananların hamısı bir ağızdan dedilər: “ Nə üçün, ey ağamız, biz bədbəxtləri ələ salırsan? Məgər aramızda müdrikliklə və öyüd – nəsihətdə səndən ağıllısı varmı? Sənin yanında ağzını açıb ağıllı sözləri kimdeyə bilər? Belə halda əgər insansevər Allah bizə mərhəmətini göstərsə, xeyirxah ata kimi özünü bizim yolumuzda fəda et ki, biz də nə qədər qüvvəmiz bizə imkan versə sənin yolunda canımızı qurban edərik!” Katolikos onlara dedi: “ Allahın köməyilə onların qəzəbindən qorxmuram. Ancaq siz gərək mənimdediyimi edəsiniz. Qoy sizin hər biriniz imkanınıza görə qızıl, gümüş və qiymətli geyim şeyləri gətirsin. Və heç biriniz xəsislik etməsin, çünki bu hədiyyələrlə biz onların könüllərini alarıq”. Bu sözlərdən sonra onların hər biri istənilən şeyləri onun yanına gətirdi. O, özü də öz xəzinəsindən çoxlu onlara layiq hesab etdiyi şeylərini ayırdı. Yanına gələn şahzadənin mürəbbisindən Xəzər qoşunları arasında bütün əyanlarının, sərkərdə və knyazlarının
180 və qəbilə başçılarının adlarını və rütbələrini öyrəndi ki, kimə nə kimi hədiyyə versin. O, hədiyyələri bölərək, bağlamanın üzərində adlarını yazıb öz möhürü ilə möhürlədi. Sonra o, əmr etdi ki, hədiyyələri arabalara yığsınlar və orada olanlara dedi: “ Mən hesab edirəm ki, bu rəiyyətlərdən başqa, siz əyanlar da məni yadlar düşərgəsinə müşaiyət etməlisiniz ki, onlarda bir şübhə oyatmasın və hesab etsinlər ki, biz onlara doğrudan da tabe olmuşuq”. Bunu eşidəndə onların bəzisi könüllü olaraq katolikosla birlikdə xəzərlərin yanına getdi, bəziləri isə qorxaraq getmədi. O, onları məcbur etməyib azad buraxdı, onunla gedənlərə isə dedi: “ Övladlarım, özünüzə ürək verin, qorxmayın! Bizim rəhbərimiz həqiqətin Müqəddəs Ruhu, Musa peyğəmbərin əsası və İsanın Müqəddəs Xaçının bərəkətidir və onlar coşan dənizin ləpələrini bizdən uzaq edərlər”. Onlar yerlərindən tərpənib yola düşdülər. Dağlararası dərələri keçib Uti vilayətinin gözəl, hamar və bərəkətli düzənliklərinə enəndə orada Şadın o qədər əsgərləri var idi ki, onlar doğma yerləri tanıya bilmədilər.Vaxtilə yəhudilər Qırmızı dənizin ortasından keçən kimi 1 indi də xəzərlərin qoşun dəstələri aralanıb onlara şahzadənin çadırına yol açdılar. Onlar şahzadəni vilayətin şimal tərəfində, böyük Bərdə şəhərinin, gur suların yanında salınmış düşərgəsində tapdılar. Şadın yanına çatanda onlar gördülər ki, o, öz əyan və sərkərdələri arasındadır. Biz 105 onların çadırının içində bardaş qurub oturduklarını 1 Bax: İncil. Xuruc, XIV, 22 və sonrakılar. 181 gördük, elə bil ağır yüklənmiş dəvələr oturmuşdu. Hərəsinin qabağında natəmiz heyvanların ətilə dolu bir qab və ya yanında duzlu su ilə dolu ayrı qab var idi. Əti suyun işinə salıb yeyirdilər. Qabaqlarına Tiflisdən apardıqları gümüş və zərli qab və badələr də düzülmüşdü. Onların əllərində buynuzdan düzəldilmiş badələr və uzun taxta qaşıqlar da var idi ki, bunlarla da onlar şorbalarını içirdilər. Həmin kirli, yuyulmamış və üstündən yağı 106 silinməmiş qaşıq və parçlarla onlar acgözlüklə təmiz şərabı və ya dəvə və at südünü öz doymaq bilməyən tuluğabənzər qarınlarına tökürdülər və demək vacibdir ki, bir qabdan və parçdan iki – üç nəfər istifadə edirdi. Qabaqlarında bizdə olduğu kimi saqilər, arxalarında isə nökərləri yox idi, hətta şahzadənin də. Yalnız qalxanlar və nizələrlə silahlanmış və diqqətlə şahzadənin çadırının keşiyində duran qarovul dəstələri var idi. Albanların katolikosunun ardınca birinci və ikinci qarovul dəstələrinin yanından keçirib çadırın içinə hədiyyələrlə birlikdə buraxandan sonra, onların qabağına xəzərlər çıxıb əmr etdilər ki, hamısı yavaş – yavaş yeriyib üç dəfə təzim etsinlər. İkinci girişin qabağında hamını saxladılar və hədiyyələri götürüb təkcə katolikosla iç çadıra, şahzadə olan yerə daxil oldular. Katolikos içəri girib onun qabağında yeri öpdü və hədiyyələri ona təqdim etdi. Hədiyyələrin bir hissəsini şahzadənin yanənda olan əyanlara payladı. Şad hədiyyələrini katolikosun öz əllərindən aldı. O, bu qədər çoxlu adamlarla gəlməsinə sevinib əmr etdi ki, katolikos çadırda
Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|