Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ON DÖRDÜNCÜ FƏSİL Albaniyanın ali katolikosu Viro barəsində, onun iztirabları və Allahın mərhəməti haqqında
170 məmnuniyyətlə orada qaldı və orada şəhər salıb onu Mehravan adlandırdı. 94 O, yaz mövsümü gələndə Girdiman vilayətinin yuxarı əyalətlərinə gedib, hiylə ilə oranı on iki yerli əyyanın yanına dəvət edərək hamısını qılıncdan keçirib ölkəyə sahib olur. Bundan sonra o, əmin – amanlıq içində uzun ömür sürəndən sonra rəhmətə getdi. Onun Armayel adlı oğlu var idi. O. Vardı dünyaya gətirdi, Vard isə üç ilərzində Girdiman qalasını tikən cəsur Vardanı 95 dünyaya gətirdi. O, ürəyinə vəfasızlıq salaraq yuxarıda haqlarında tarizimizdə yazdığımız qədim yerli Aranşahları 96 guya qonaqlığa dəvət edir. O, onlar üçün ölüm yeməyi hazırlayıb onu öz qanları ilə birlikdə onlara yedizdirdi. Onlardan altımışının başlarını vurdurub yalnız birini – öz qohumunun qızının ərini, Aranşah Zərmehri sağ buraxdı.
97 Beləliklə, onlar Albaniyaya hakim oldular və əlavə olaraq vəhşi Qafqaz qəbilələrini də özlərinə tabe etdilər. Vardan əmin – amanlıqla ömür sürüb öldü.O, oğlu Vardı dünyaya gətirdi, Vard isə Varazmanı, şahzadə Şuşiki və Albaniyanın birinci – knyazı Varaz – Qriqoru 98 dünyaya gətirdi. O, xristianlığı Albaniya katolikosu Viro tərəfindən qəbul etmışdir. 99 Varaz – Qriqorun Varaz – Peroj, Cavanşir, Yezad – Xosrov və Varazman adlı dörd oğlu var idi. Qoy bu siyahı tamamlanmış olsun.
171 ON DÖRDÜNCÜ FƏSİL Albaniyanın ali katolikosu Viro barəsində, onun iztirabları və Allahın mərhəməti haqqında Bütün canilər, dustaqlar və böyük sarayın zindanlarında olan bütün başqa adamlar, öz vətənlərinə və doğma yurdlarına qayıtmağa ümidlərini itirən bunların hamısı, yeni şah Qubad tərəfindən əfv edilərək, Qubad şahın əmrilə hədiyyələrlə yola salındılar və hamı böyük sevinclə öz vətəninə qayıtdı. Bunların arasında böyük Albaniya knyazlığının Viro adlı katolikosu da var idi. 100 O. dahi və müdrik insan olub fəlsəfənin yaxşı bilicisi idi. Böyük və şahanə işlərdə müdrik məsləhətlər verməkdə onun dili sürətlə yazan bir qələm kimi idi. Onun çox mülayim danışığı sadə adamların və xalqın xoşuna gəlirdi. O, filosof kimi danışar və çoxlu hikmətli sözlər deyərdi: mirvari saf qızıl sapına düzüldüyü kimi, onun ağzından bir – birinin ardınca hikmətli sözlər tökülürdü. O, fars dilindən tərcümə işində xüsusilə mahir idi, çünki Xosrovun saray zindanında şaha qarşı üsyan edən Albaniyanın böyük knyazları ilə birlikdə 101 iyirmi beş il həbsdə olarkən bu dili 172 mükəmməl öyrənmişdi. Bu knyazların çoxu sonralar həlak oldu, bəzilərinin boynunu vurdular, digərləri şikəst edilidi, bir qədəri isə uzaq ölkələrə sürgün olundu. Lakin Vironun baxtı gətirib şahın sarayına yol açdı və Müqəddəs Xaçın bərəkəti onu şah xanımın – Şirinin 102 aramgahına gətirdi. Şirinin səyləri nəticəsində şah Vironun həyatını ona bağışladı. Lakin şah qəti and verdi ki, nə qədər ki, özü sağdər, Viro heç vaxt ölkəsinə qayıtmayıb sarayda həbsdə olacaq, amma katolikos rütbəsi ondan alınmayacaq və onun gəlirləri müsadirə olunmayacaq. Şah onu qiymətli bir şey kimi saxlayır, müharibə və döyüşlər üçün hazırlanan çapar at kimi bəsləyirdi. Belə vəziyyət onun sürgününün sonuna və Albaniyanın rəhmsiz düşmənlərinin əzablı və dəhşətli zərbələri yaxınlaşana qədər davam etdi. Bu zaman Allah vaxtilə Musanı Madiam ölkəsindən göndərdiyi kimi 1 , Vironu da göndərir ki, əsirlikdən qurtarıb öz xalqını qaniçən və pozğun xalqın 103
pəncəsindən xilas etsin ki, hər qəbildən bir və hər şəhərdən iki sağ qalanlar yer üzündə artıb çoxalsınlar. 2 Sarayi tərk edib vətəninə gələn Viro öz tabeliyində olan kilsələrin qarşısında səcdə edib qapı və döşəmələrini qucaqladı, sel kimi göz yaşı axıdıb dizi üstə yerdə süründü. O, yerdən qalxıb ruhlanaraq yanındakılarada təskinlik verir və Allaha şükür edirdi ki, onu şirin pəncəsindən qurtarıb ona imkan verib ki, o yenə də öz kilsələrinin tağ – tavanlarını görə bilsin. O, bir qədər istirahət edib 1 Bax: İncil. Xuruc, IV, 19. 2 İncil. Havari İyeremiyanın kitabı, III, 14. 173 çox sevdiyi vətənindən uzun illər ayrılıq həsrətini azaltmaq istəyirdi. Lakin onu dəhşətli kədər, zəhmət və məşəqqətlər gözləyirdi və çox keçmədən ölkəsində baş verəcək dağıntıların şahidi olmalı idi. Çünki o, vətəninin, sevgi həvəsiylə tərbiyə aldığı ölkəsinin müxtəlif yerlərini gəzən zaman,ı qəflətən şimaldan ikinci dəfə 104 ,
coşdurdu. Vəhşi və iyrənc heyvan öz qaniçən balası Şadla birlikdə cənuba hücum edib, üzünü İberiyaya və Tiflis şəhərinə tutdu. Orada isə keçmiş cəngavərlərdən heç biri qalmadığına görə xəzərlər əvvəlki təhqirlərin intiqamını almaq üçün çox yaxşı fürsət tapdılar. Şəhəri mühasirəyə alıb hücuma keçdilər və şəhər əhlini sıxıntıya saldılar. Əhali əks hücuma keçib iki ay ərzində müqavimət göstərdilər. Lakin onlar üzlərinə baxan ölüm hökmünə əbəs yerə müqavimət göstərirdilər və tezliklə başlanacaq qırğının dəhşəti onları üzüb tələsdirirdi. Elə həmin vaxt qorxunc vəhşi nərildəyib tiflisliləri ovlamağa başladı və çoxlarını tutub küləklərinin ağzına atdı, öz yuvasını ovladığı qurbanlarla, döyüşçülərinin əllərini isə qənimətlə doldurdu. Onlar öz qılınclarını yüksəklərə qaldırıb hamılıqla qala divarlarına hücum etdilər. Bu nəhəng qoşun bir – birinin çiyinlərinə qalxaraq tezliklə divarları aşdı. Bədbəxt şəhər əhalisinin üzərinə zülmət kimi qara kölgə düşdü, onların əzaları keyiyib əlləri qüvvətsiz oldu. Artıq onlar məğlub oldular. Qala divarlarından geriyə çəkilən onlar quştutanın toruna düşüb titrəyən sərçələrə bənzəyirdilər. Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|