Bankirin arvadı:
– Mənim sizə necə minnətdar olduğumu bilsəydiniz! Biz bir az da söhbət etsək, lap köhnə dost olarıq.
– Əlbəttə, sizinlə dostluq etmək o qədər adi şey deyil, lakin mən heç zaman sizin dostunuz olmaq
istəməzdim.
Yalnız birinci dəfə məclisə çıxan adamlara yaraşan bu cümlələr soyuq-soyuq zaman bayağı
görünsə də, qadınlar üçün bunun ayrıca gözəlliyi var: bir gəncin ədası, səsinin ahəngi, baxışı bu mənasız
sözlərə başqa ruh, başqa rəng verir. Madam de Nusingen bu qərara gəldi ki, Rastinyak cazibədar gəncdir.
Bu qədər cəsarətlə verilən suala bütün qadınlar kimi cavab verməkdə aciz olan xanım, onun başladığı
başqa bir mətləbə cavab verdi:
– Bəli, bacım zavallı atamıza yaxşı münasibət bəsləmədiyinə görə çox məzəmmətlər alır. Halbuki atamız
bizim üçün həqiqətən allah olmuşdur. Yalnız cənab de Nusingenin atamla ancaq səhərlər görüşmək
haqqında qəti əmr verməsi məni bu məsələdə güzəştə getməyə vadar etmişdi. Lakin sonralar mən uzun
müddət özümü bədbəxt hiss edirdim. Çox göz yaşı tökürdüm. Kobud izdivac toqquşmalarının nəticəsi
olan bu zorakılıq ailə həyatımı bulandıran əsas səbəblərdəndir. Əlbəttə, cəmiyyət
nəzərində mən Parisin
ən xoşbəxt qadını kimi görünürəm, halbuki həqiqətdə mən ən bədbəxt qadınam. Sizinlə belə danışdığım
üçün məni ağılsız zənn edə bilərsiniz. Lakin siz mənim atamla tanışsınız, ona görə də mənim üçün yad
adam deyilsiniz.
Ejen cavab verdi:
– Siz heç zaman mənim kimi sizə olmağı arzulayan bir şəxsə rast gəlməyəcəksiniz. Siz qadınlar nə
axtarırsınız? – Rastinyak təsirli səslə əlavə etdi: – Səadət! Əgər bir qadın səadəti üçün sevilmək, pərəstiş
edilmək, bütün həsrətlərinə, arzularına, xəyallarına, sevinclərinə, dərdlərinə şərik olan bir dosta malik
olmaq, könlünü bütün sevimli nöqsanları və gözəl məziyyətləri ilə, xəyanətdən qorxmadan açmaq və
təslim etmək üçün bir dost tapmaq zərurətsə, mənə inana bilərsiniz ki, belə atəşin və vəfalı qəlbi siz
ancaq sizin bir işarənizlə ölümə getməyə hazır olan, onun üçün bütün dünya yalnız sizdən ibarət
olduğuna görə cəmiyyəti tanımayan və tanımaq belə istəməyən, xəyalət içində yaşayan bir gəncdə tapa
bilərsiniz. Şəxsən özümə gəlincə, mənim sadəlövhlüyümə gülsəniz də, etiraf etməliyəm: mən uzaq bir
əyalətdən gəlmişəm, çox şeylərə bələd deyiləm, hər vaxt təmizürəkli insanların içində gəzib-dolaşmışam.
Burada məhəbbət tapa bilməyəcəyimə əmin idim. Mən təsadüfən kuzinama rast gəldim; o, məni böyük
səmimiyyətlə qəbul etdi. Onun sayəsində qızğın məhəbbətin böyük sərvət olduğunu anladım. Gerubino*
kimi mən də bütün qadınlara məftunam, bütün qəlbimi bu qadınlardan birinə vermək intizarı ilə
yaşayıram. Teatra girdikdə sizi gördüyüm zaman sel sanki məni qaldırıb sizə doğru apardı. Mənim sizi nə
qədər düşündüyümü bilsəydiniz... Lakin öz xəyalımda mən sizi bu qədər gözəl təsəvvür etməzdim.
Madam de Bosean sizə uzun-uzadı, valeh nəzərlə baxmağı mənə qadağan etmişdir. O, sizin qəşəng al
dodaqlarınıza, qar kimi ağappaq üzünüzə, mərhəmətli gözlərinizə tamaşa etməyin nə qədər ləzzətli
olduğunu bilmir. Mən sizə ağlını itirmiş bir adam kimi görünə bilərəm, ancaq bir xahişim var: bu sözləri
söyləməyi mənə qadağan etməyin!