Onore De Balzak qorio ata

bənzəyirdi. Xoşbəxtlikdən, Qorio ata şamı kiçik şkafın üstünə qoyduğu zaman tələbənin üzündəki ifadəni 
görməmişdi. Yorğanı çənəsinə qədər çəkmiş qoca üzünü Ejenə doğru çevirdi. 
– Yaxşı, bir deyin görüm, hansı qızımı daha çox bəyəndiniz: madam de Restonu, yoxsa madam de 
Nusingeni? 
Tələbə dedi: 
– Mən madam Delfinanı öz atasını daha çox sevdiyinə görə üstün tuturam. 
Qorio Ejenin bu hərarətli sözləri müqabilində minnətdarlıq hissi ilə əlini yorğanın altından çıxardı və 
tələbənin əlini sıxdı. Mütəəssir olan qoca: 
– Sağ olun, sağ olun, – deyə təkrar edirdi. – Bəs o, mənim barəmdə bir söz demədi? 
Rastinyak baronessanın atası haqqında söylədiklərini bəzəkli bir şəkildə nəql etdi. Qorio ona Allahın səsi 
kimi qulaq asırdı. 
– Mənim əziz balam! Bəli, bəli, o, məni çox sevir. Lakin siz onun Anastazi haqqında söylədiklərinə 
inanmayın. Bilirsinizmi, iki bacı məni bir-birinə qısqanır. Bu da onların necə mehriban olduğunu sübut 
etmirmi? Madam de Resto da məni çox sevir. Mən bunu bilirəm. Ürəyimizi dərindən görən və 
niyyətlərimizə görə bizə qiymət verən Allah hər birimizi yaxşı tanıdığı kimi, mən də uşaqlarımın qəlbinə 
yaxşı bələdəm. Qızlarımın hər ikisi mehribandır. Mənim yaxşı kürəkənlərim olsaydı, tamamilə xoşbəxt 
olardım! Yer üzündə tam xoşbəxtlik, əlbəttə, yoxdur. Ah, mən onlarla birlikdə yaşaya bilsəydim, yalnız 
onların səsini eşidə bilsəydim, bir yerdə yaşadığımız zamanlar onları hər gün gördüyüm kimi yenə həmişə 
öz yanımda görsəydim, gəlib-getdiklərini bilsəydim, ürəyim şadlığından oynardı! Onlar qəşəngmi 
geyinmişdilər? 
Ejen: 
– Bəli, – dedi. – Lakin cənab Qorio, bu necə ola bilər: qızlarınız calal içində, siz isə daxmada yaşayırsınız? 
Qorio, sanki, qayğısız halda: 
– Doğrusunu bilmək istəsəniz, – dedi, – yaxşı otaq mənim nəyimə lazımdır? Bunu sizə izah etməkdə 
çətinlik çəkirəm, iki sözü bir-birinə bağlaya bilmirəm. – Sonra əlini sinəsinə vuraraq: – Mənim nəyim 
varsa bur dadır, – dedi. – Bütün varlığım qızlarıma bağlıdır. Əgər onların güzəranı xoş keçirsə, əgər onlar 
xoşbəxtdirlərsə, bəzəkli paltarlarda gəzirlərsə, evləri xalçalarla döşənmişsə, mənim paltarımın hansı 
mahuddan tikilməsinin və mənim harada yatmağımın nə mənası var? Qoy onların yeri isti olsun, o vaxt 
mənə də soyuq olmaz, qoy onların ürəyi şad olsun, mənim də ürəyim darıxmaz. Onların dərdindən başqa 
mənim heç bir dərdim yoxdur. Siz ata olduqdan sonra uşaqlarınızın danışığını eşitdiyiniz zaman özünüzə: 
“Bu mənim balamdır!” deyəcəksiniz, bu balaların əti sizin ətinizdən, qanı sizin qanınızdan olduğunu, bu 
uşaqların qanınızın gülü olduğunu hiss edəcəksiniz, o zaman siz onların vücudunda kök saldığınızı, onlar 
yeridiyi zaman siz də hərəkət etdiyinizi zənn edəcəksiniz. Hər yerdə mən ancaq qızlarımın səsini 
eşidirəm. Onların bir məyus baxışını görsəm, qanım donar. Bir zaman siz də görəcəksiniz ki, uşaqların 

---

səadəti ata üçün öz səadətindən yüksəkdir. Mən sizə bunu izah etmək iqtidarında deyiləm: bu, qəlbin 
daxili ehtizazlarıdır, insan könlündəki fərəh də bu ehtizazlardan doğur. Bir sözlə, mən üçqatlı həyat 
sürürəm. İstəsəniz sizə maraqlı bir şey söyləyə bilərəm. Bilirsinizmi, mən Allahı ata olduqdan sonra 
tanıdım. Bütün varlıq ondan əmələ gəlmişdir; o, hər yerdədir, hər an mövcuddur. Mənimlə qızlarımın 
münasibəti də belədir. Allahla mənim aramda yalnız bir fərq vardır ki, o da budur: Allah-taalanın 
yaratdığı dünya özü qədər gözəl deyil, mənim qızlarım isə məndən gözəldir; odur ki mənim məhəbbətim 
Allahın dünyaya olan məhəbbətindən böyükdür. Onlar mənim qəlbimə o qədər yaxındır ki, mən sizin 
onları axşam görəcəyinizi düşünürdüm. Yarəb! Əgər bir kişi mənim Delfinama səadət versəydi, – qadın 
isə hərarətlə sevildiyi zaman məsud olur, – mən onun ayaqqabılarını təmizləməkdən, ona nökərçilik 
etməkdən feyz alardım. Qulluqçulardan öyrəndiyimə görə, bu de Marse ağa alçaq bir köpəkdir. Onun 
başını əzmək üçün mənim daim əllərim geyişir. Belə bir qadını, belə bir c vahiri, belə bir bülbül səsini, 
heykəl kimi yaraşıqlı bir qadını sevməmək mümkündürmü? Mən təəccüb edirəm. Bu Elzas çuvalına ərə 
getdiyi zaman qızımın gözü kormu idi? Hər ikisi gözəl, nəzakətli gənclərə ərə getməli idi. Çarəm nəydi, 
onlar öz istədiklərini edirdilər. 
Qorio atanın əzəmətli görünüşü vardı. Ejen onu ilk dəfə alovlu ata məhəbbətinin şəfəqləri içində 
görürdü. Qüdrətli hisslərin insandan insana keçmək qabiliyyəti var. Ən nadan bir vücud belə həqiqi, 
qüvvətli məhəbbətlə alışdığı zaman dərhal şölə saçmağa başlayır, siması dəyişir, hərəkətləri canlanır, səsi 
ahəngdar olur. Ehtirasın təsiri altında küt adamlar belə dil açar, nitqlə olmasa da, fikir etibarilə parlar, 
sanki, nur içində hərəkət edərlər. İndi də belə idi: qocanın hərəkətlərində böyük aktyorlara məxsus təsirli 
bir qüvvə hiss olunurdu. Bəli, məgər bizim ən yaxşı hisslərimiz iradəmizin şairanə ifadələri deyilmi? 
Ejen Qorio atadan soruşdu: 
– Demək, onun mütləq de Marsedən ayrılacağını sizə söyləsəm, məyus olmazsınız? Bu lovğa onu atmış 
və knyaginya Qalatyonun yanında yuva salmışdır. Mənə gəlincə, mən bu axşam madam Delfinaya 
dəlicəsinə aşiq olmuşam. 
Qorio ata bağırdı: 
– Belə deyin?! 
– Bəli. Deyəsən, mən də onun xoşuna gəlmişəm. Biz bir saat məhəbbətdən danışdıq, birisi gün, yəni 
şənbə günü isə mən onun yanına getmək fikrindəyəm. 
– Ah, o, sizi bəyənmiş olsaydı, əzizim, mənim sizi nə qədər sevəcəyimi bilsəydiniz! Siz mərhəmətli 
adamsınız, siz ona əzab verməzdiniz. Əgər siz ona xəyanət etsəniz, sizin boğazınızı mən özüm üzəcəyəm. 
Başa düşürsünüzmü, qadın ancaq bir dəfə sevər. Aman, yarəb! Cənab Ejen, mən nə alçaq sözlər 
danışıram! Siz burada üşüyürsünüz. Aman, yarəb! Demək, siz onunla söhbət etdiniz. O, mənə bir şey 
söyləməyi xahiş etmədi? 
Ejen “heç bir şey” düşündüsə də:  
– O, – dedi, – sizə hərarətli qızlıq busəsini yetirməyi xahiş etdi. 

---