Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

yaratmaq ön
əmlidir ki, o, düşüncə praktikası vasitəsilə  polis işçilərinin bu sahədə biliklə-
rinin art
masına kömək etsin. 
5.5. 
Öyrənilən nəticələrin qiymətləndirilməsi və nəzərdən keçirilməsi 
T
əlim və inkişafın səmərəliliyi, səmərəli şəkildə qiymətləndirilməlidir. Anti-korrupsi-
ya t
əliminin təsirinin dərəcəsini  ölçmək mümkünsüzdür deyilir
214
.Buna baxmayaraq,q
ə-
qiq v
ə sağlam qiymətləndirmə,məsələn,Kirkpatrikin dörd səviyyəli qiymətləndirməsi qiy-
m
ətsiz sayıla bilər.(Aşağıda 10-cu Şəkilə bax.)
 
Şəkil10: Kirkpatrikin öyrənmə səviyyələri
215
 
Kirkpatrikin Qiy
mətləndirmə Səviyyələri  
 
 
 
 
                           
 
 
 
 
 
 
Dörd  m
ərhələli qiymətləndirmə  prosesinin məqsədi,fərdi polis  işçisinin hazırlığını 
onun loqik sonuna q
ədər izləməkdir: o,iş yerində praktiki cəhətdən necə istifadə olunur. 
Çox  sayda t
əlim proqramları bu səviyyədə qiymətləndirilmir;onlar birbaşa hazırlığı Şə-
kil10-da  göst
ərilən  1-ci və  2-ci  səviyyələrdə  qiymətləndirirlər  və  o  da  təlimin sonunda 
paylanan 
“şad vərəqlər”-dir. Qiymətləndirmənin bu səviyyəsi müəyyən əhəmiyyət  kəsb 
edir,o 
şərtlə ki,təlimin mövzularını davamlı şəkildə inkişaf etdirmək üçün ondan sonrakı 
kursda istifad
ə edilsin,lakin tələbələrin qazandıqları bilik və təcrübələr praktikada tətbiq 
edilm
əyənə qədər və uzun müddətə istifadə edilməyənə qədər, o,yoxlanılıb qiymətləndiri-
l
ə bilməz. Kirkpatrik metodu daha dərinə gedir və dərs nəticələrinə aparır. 

 
S
əviyyə 1 – Reaksiya: iştirakçıların proqrama dərhal münasibəti necədir? 

 
S
əviyyə  2  –  Öyrənmə(bilik və  təcrübələrin əldəedilməsi):fərdlər  nə  öy-
r
əndi? 

 
S
əviyyə 3 – Tətbiq(yerinə yetirmə):proqram nəticəsində davranışda hansı 
D
ərhal 
reaksiya 
Öyr
ənmə 
T
ətbiq etmə 
İşə təsiri 
1 
2 
3 
4 
299 

---

d
əyişiklik nümayiş etdirildi? 

 
S
əviyyə 4 – İşə təsiri: Proqramın təşkilata işinə təsiri nə oldu? 
 
1-ci v
ə  2-ci  səviyyələri nisbətən asan qurmaq  və  proqramın  məcmusunda istifadə 
etm
ək asan olduğu halda,3-cü və 4-cü səviyyələr daha çətindir.1-ci və 2-ci səviyyələrlə 
bağlı suallar qarşılıqlı müzakirəli dərslər zamanı soruşula bilər və davamlı şəkildə,təlim 
proqra
mı verilən zaman boyunca müşahidə oluna bilər. 
3-cü S
əviyyə, polis işçiləri ancaq öz iş yerlərinə qayıtdıqdan sonra qiymətləndirilə bi-
l
ər və onlar orada yeni öyrəndikləri təcrübə və bilikləri praktiki işlərdə istifadə edə bilər-
l
ər.  
Ha
zırlığın son səviyyəsi (4-cü səviyyə,biznesə təsir) “təmiz gəlir” baxımından təlimin 
qazan
dığı  biznes  qazanclarını  dəyərləndirir.  Polis etikası  və  anti-korrupsiya kontekstin-
d
ə,qiymətləndirmə, təlimin təşkilata və işçilərə dəyən zərərli təsirləri korrupsiyanı azal-
tmaqla v
ə qruplar arasında etibarı və yaxşı işgüzar münasibətləri artırmaqla aradan qaldır-
ma
ğa  və  ya  yüngülləşdirməyə  necə  kömək etdiyini gözdən keçirməlidir.  Bunu ölçmək 
çox ç
ətindir və bir neçə amilləri nəzərdən keçirmək vacibdir,o cümlədən,çətin əldə olunan 
ölçm
ələri səmərəli qiymətləndirmək üçün ictimaiyyətin nümayəndələri  olan  müştərilər-
d
ən gələn yorumları da nəzərdən keçirmək lazımdır. Həmçinin,müxtəlif mərhələlərə yeni-
d
ən geri qayidıb,tələbələrin öyrənilən materiallardan necə istifadə etdiyini və bu material-
la
rın tələbələrin yadında nə cür qaldığını ölçmək olar.  
Bu qiym
ətləndirməyə əlavə olaraq,təcrübəli təlimçilər,təlim keçmiş fərdi heyətin hesabatı-
nı və bu həssas sahədəki fərdlər haqqında özəl şərhlər və ya narahatlıqlar haqqında hesabat 
aparma
ğın lazımlı olduğunu bilirlər.Fərdi heyətin peşəkar etika üzrə təlim keçib-keçməməsi 
fak
tı sonrakı istintaqda  və ya polisə qarşı edilən şikayətdə əhəmiyyətli ola bilər; bu informasi-
ya,  h
ətta sonrakı  vaxtlarda korporativ və  ya fərdi günah və  ya ittihamı  müəyyənləşdirmək 
üçün v
ə ya təşkilatın şəxsi heyətə doğru “ehtiyata riayət etmək öhdəliyi”-nin də uğur qazanıb-
qazanma
dığıni müəyyənləşdirməkdən ötrü də əhəmiyyətli ola bilər.  
5.6. 
Həyata keçirmə 
Çox sayda tamamil
ə uğursuzluğa düçar olan və ya məqsədə nail olmayan proqram nü-
mun
ələri vardır. Bacarıq qurma proqramlarını planlaşdıran və təqdim edən zaman diqqətli 
olmaq la
zımdır,xüsusilə də,bu proqramlar anti-korrupsiya niyyətli olduqda. Öncə,8-ci Fə-
sild
ə  təklif edilən dəyişim  proqramı  metodologiyasından istifadə  edərək,ən  təsirli anti-
korrupsiya t
ədbirlərinin işə salınması tövsiyə edilir. Təklif edilən metodologiya
216
,  kor-
rupsiya
nı dəf etməyin dörd yolunu təklif edir.. 
1.
 
 
Uyğun adamların işə alınması. 
2.
 
Korrupsiya imkanla
rının azaldılması. 
300 

---

3.
 
Usta
lıqla aşkarlama və çəkindirmə. 
4.
 
N
əyin doğru olduğunu etmək üçün motivasiyanın gücləndirilməsi. 
 
Bu  f
əsildə  öyrənilən dərslərin
217
 çox  sayda praktiki nöqt
ələri
218
 siya
hılanmışdır,lakin 
əvvəlki bölmədə Yeni Çənub Uels Polis Qüvvələrinin bacarıq qurma proqramında önə çı-
xa
rılan bir sıra məsələlərini qeyd etmək faydalı olardı. Vud Komissiyası 
219
(The  Wood 
Commission
)yüz yetmiş dörd tövsiyə etmişdir,onlardan bir qismi polis komissarı vasitəsi-
l
ə daxil edilən islahat proqramına salınmamışdır
220
: islaha
tın tərəqqisi kənar qiymətləndir-
m
ə prosesi tərəfindən tənqid edilmişdir 
221
v
ə sonda islahat bir neçə səbəbə görə başa çat-
dırılmadı. Baxmayaraq ki,proqram konseptual baxımdan sağlam olsa da,həyata keçirmə 
ba
xımından auditin göstərdiyi kimi məhsuldar olmamışdır. Audit əsas islahat sahələrinə 
aid idi:  

 
S
əmərəli liderlik və idarəetmə 

 
D
əyişən mədəniyyət və dəyərlər 

 
Korrupsiya
nı dəf edən səmimi xidmət 

 
S
əmərəli planlaşdırma 

 
M
əhsuldarlıq və keyfiyyət 

 
Şəxsi heyət və qrup işinə fokuslanma  

 
Yeni insan resursla
rı sisteminin  qurulması 

 
Köhn
ə sistemlərin dağıdılması 

 
Yerli sah
ə  hakimiyyəti xidmət  mərkəzi kimi 

 
S
əmərəli struktur dəyişikliyinin yerinə yetirilməsi 

 
D
ərin analiz-strateji liderlik və mədəniyyət 

 
D
ərin analiz-secim və təyinatlar. 
 
Bu audit zonala
rı 8-ci Fəsildə tövsiyə edilən islahat proqramının tərkib hissələrinə çox 
ox
şayır. Bu cür proqramın yerinə yetirlməsinin uğurunun sirri,ehtiyatlı və həssas həyata 
keçirm
ədir. Aşağıdakı məsələlər həyata keçirmə mərhələsində faydalı ola bilər:  

 
Sizin t
əşkilat daxilindəki mövcud korrupsiya iddiaları və ya kor-
rupsiya
nın miqyası sizin diqqətinizə çatdırılanda  müdafiə mövqeyi tutma və 
inanma
dığını demə. 

 
Baca
rıq qurma islahat prosesinin bütün əsas elementlərinin səmə-
r
əli şəkildə başa çatdırılmasını təmin et.  

 
Baca
rıq qurma proqramında razılaşdırılan strategiya,mədəniyyət 
v
ə iş görmə yollarına proqramın tam sonuna qədər riayət edilməsini və şəxsi 
hey
ətin bir daha geriyə pis praktikaya dönüş olmadığını bilməsini təmin et.  

 
Daxili islahatla
rın,  proqramın  ruhu  və  ümumi mədəniyyəti  və 
m
əqsədlərinə ardıcıl şəkildə uyğun olmasını təmin et.  
301 

---