Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

raq h
əmişə, əgər burada müzakirə edilən fərdi və təşkilati səviyyəli vasitələrin bir qismi 
tam  s
əmərəli olacaqsa,ortaya  qoyulmalı  siyasi iradənin  və  bacarığın  mühitin 
s
əviyyəsindən asılı olaraq bir çox problemləri olacaqdır. 
Böl
mə 3.  Bu vasitələrdən bu Vəsaiti praktiki həyata keçirmək  üçün necə isti-
fa
də etməli  
3.1.  Qiy
mətləndirmə  
Bu bölm
ədə,”qiymətləndirmə” aşağıdakılara fokuslanacaq: 

 
Strateji qiy
mətləndirmələr  

 
Təhsil müdaxiləsi qiymətləndirmələri,xüsusilə  təlimə  ehtiyacın  qiymət-
ləndirilməsi   
 
Srtateji qiym
ətləndirmə təşkilatın xarakteristikalarını və hansı mühitdə fəaliyyət gös-
t
ərdiyini nəzərə alaraq,həmən təşkilatın üzləşdiyi problemlərin ümumi qiymətləndiril-
m
əsinə  istiqamətlənmişdir.  İlkin  islahat mərhələlərində  qiymətləndirmələrə  kömək 
üçün k
ənar təcrübəyə  tez-tez ehtiyac duyulur
223
. 
 
Geniş yayılmış korrupsiya ilə üzləşən polis xidmətlərinin bir sıra təşkilatı problemləri 
labüddür v
ə onlar da qiymətləndirmə və yeni strateji istiqamətlər müəyyənləşdirməyi tə-
l
əb edəcək.Korrupsiya məsələsinin qiymətləndirilməsinə,polislərin ümumi strateji qiy-
m
ətləndirilməsinin bir hissəsi kimi baxılması daha çox ehtimal olunur. Təkcə korrupsiya 
qiym
ətləndirməsi  yox,daha  geniş  qiymətləndirmə  tələb olunur.  Məsələn,maaşın  miqda-
rı,polis işçilərinin yığımı və işçi qüvvəsinin planlaşdırma məsələləri ilə əlaqəlidir,lakin o 
tez-tez korrupsiya m
əsələləri ilə bağlı olacaq. 
Polis korrupsiya
sı ilə əlaqəli stratteji qiymətləndirmə,korrupsiyanın indiki səviyyələri-
n
ə və formalarına baxmağa çalışır və korrupsiyanın harada baş verdiyini və korrupsiyanı 
yaradan amill
əri və ya aparıcı qüvvələrı müəyyənləşdirir. O,həmçinin,hal-hazırda aparılan 
anti-korrupsiya strateigiyala
rının səmərəliliyini nəzərdən keçirir və qiymətləndirmə vasi-
t
əsilə əldə olunan informasiya işığında və problemin qarşısını almaq və ya azaltmaq üçün 
veril
ən ən yaxşı ideya və məsləhətlərin hesabına,bu problemi həll etmək yollarına baxır. 
Strateji qiym
ətləndirmənin tipik olaraq üç əsas məqsədi vardır. 
1.
 
Realist t
əsəvvür əldə etmək üçün:  
a.
 
Poli
sin işlədiyi mühit haqqında (siyasi,iqtisadi,mədəni və s.) 
b.
 
Cinay
ətgarlıq məsələləri ilə,qayda qanunu təmin etmək və polis 
dürüstlüyü il
ə məşğul olmaq üçün qurulmuş strukturu ilə, polis təşkilatı 
haq
qında. 
 
307 

---

2.
 
Mü
əyyənləşdirmək üçün:  
a.
 
Dürüstlük üçün potensial riski olan sah
ələri(təşkilati zəiflik) və 
k
ənar mühit və polis təşkilatı çərçivəsində dürüstlüyə cari təhlükələri 
b.
 
Polis korrupsiya
sı ilə məşğul olmaq üçün əldə olan resursları 
c.
 
Korrupsiyaya qar
şı geniş və səmərəli mübarizə üçün tələb olunan 
əlavə resursları  
 
Xüsusi strateji müdaxil
ələri müəyyənləşdirmək üçün,təkmilləşmə və dürüst fəaliyyət 
üçün fayda
lı olan,o cümlədən,lakin onunla məhdud olmayan təhsil alma müdaxilələrini 
mü
əyyənləşdirmək üçün. 
Risk  qiym
ətləndirmələri strateji qiymətləndirmənin bir nümunəsidir və burada fokus 
t
əşkilatın xüsusi risklərə qarşı zəif nöqtələrini və həmçinin, təşkilatın öz mühiti daxilində 
ona olan t
əhlükələri müəyyənləşdirməkdir. 
Öyr
ənmə  müdaxilələri qiymətləndirmələri polis  işçilərinin təhsil ehtiyaclarına aid-
dir,ad
ətən işçilərin xüsisi vərdişlər,münasibətlər və dəyərlər  üzrə təlimlərə ehtiyaclarını 
ay
dınlaşdırmaq əsasında, məsələn,polis korrupsiyasını azaltmaq kimi strateji inkişaf məq-
s
ədinin bir tərkib hissəsi kimi edilir. Anti-korrupsiya strategiyasının zəruri tərkib hissəsi 
kimi mü
əyyənləşdirilən heç də bütün islah və ya önləyici tədbirlər təlimlərin nəticəsinə 
birba
şa təsir etmir. Atılan digər addımlar(yeni idarəetmə strukturlarının qurulması,xidmət 
daxilind
ə yüksək riskli sahələrin funksional yenidən qurulması),çox zaman polis işçilərini 
yeni daxil edil
ən təşkilati dəyişikliyə hazırlamaq üçün  müəyyən təlim tələb edəcək. Tə-
lim daxili ünsiyy
ətin və həmçinin,təcrübə toplamaq metodunun mühüm vasitəsidir. (Aşa-
ğıda xəbərləşmə ilə müzakirələrə bax). 
3.1.1. 
Strateji qiy
mətləndirmənin aparılması 
Bu cür qiym
ətləndirmə tapşırığı, uyğun məlumat bazası toplanmasını və onun analizi-
ni v
ə həmən analizin qiymətləndirməsini ortaya qoymağı tələb edir..  
3.1.1.1. 
Məlumat bazası toplanması 
Strateji qiym
ətləndirmənin miqyası və xüsusi gündəliyi hansı çür məlumat bazasının 
t
ələb edilidiyini müəyyən edəcək. Onlar ola bilər ki,geniş bütöv- təşkilat qiymətləndirmə-
si il
ə əlaqəlidir və ya təşkilat fəaliyyətinin xüsusi sahəsi ilə məhdudlaşır (məsələn,polisin 
korrupsiya
lı praktikaya qoşulması ilə).  
Qiym
ətləndirilən sahənin indiki işi ilə bağlı mümkün olduqca daha çox məlumat baza-
sı əldə etmək önəmlidir.Hansı problemlərin mövcud olduğunun müəyyən edilməsi və gə-
l
əcəkdə təkmilləşdirmə aparılması üçün etalon müəyyən edilməsi vacibdir.  
Qiym
ətləndirmə kənar və həmçinin,daxili mənbələrin hesabına və qeyri rəsmi və həm-
çinin,  r
əsmi  yığılmış  məlumat bazasının  hesabına edilir.  Bu  mənbələri məlumat bazası 
308 

---