res
ursları(İR),dəyişim
idar
əetməsi və
proqrama r
əhbərlik?
planlaşdırmalarını təkmilləşdirə
bil
ərik
•
Proqram qurulması
istiqam
ətində qaydalar və
strukturı dəyişə bilərik
mü
əyyən edən
s
ənədi hazırlaya
bil
ərik
•
İşçi qrupun
r
əhbərlərinə və
müt
əxəssislərinə
t
əlim
verə bilərik
H
ər hansı proqramı
hazırlamaq üçün bizim
risk qiym
ətləndirmə
modelimiz varmı?
Əgər cavab yox olarsa, biz :
•
T
əşkilat üçün risk
qiym
ətləndirməsi
modeli
hazırlaya bilərik
•
Anti-korrupsiya prosesl
əri üçün
risk qiym
ətləndirməsi
imkanlarını qiymətləndirə
bil
ərik
Biz:
•
Ekspert t
əyin edə
bil
ərik
•
Risk
qiym
ətləndirməsi
üzr
ə rəhbərlərə
t
əcrübə verə bilərik
•
İşçi qrupu təyin edə
bil
ərik
R
əhbərlik layıhəyə
r
əhbərlik etmək üçün
uyğun
metodlar və
qabiliyy
ətlər barədə
m
əlumatlıdırmı? Bax
Şəkil 6 və 8.
Əgər cavab yox olarsa, biz :
•
T
əşkilat üçün uyğun metodları
qiym
ətləndirə bilərik
•
Prosesl
ər zamanı etik dəyərlər
haqqında məlumatları təmin
ed
ə bilərik
•
Uyğun metodlardan istifadə
ed
ərək bacarıqlar qura bilərik
Biz:
•
R
əhbərlərə ekspertiz
isl
əri üzrə təlim verə
bil
ərik
•
Etik d
əyərləri
mü
əyyən
edə bilərik
v
ə ünsiyyətdə ola
bil
ərik
•
Metodların
m
əqsədlərini
mü
əyyən edə bilərik
v
ə təlim verə bilərik
Qeyd: 9-cu F
əsildə
t
əsvir edilən
vasit
ələr faydalı
ola bil
ər.
304
Fəsil 9: VASİTƏLƏR
1-ci Böl
mə:
9-cu
Fəsilə giriş
9-cu
Fəsildə, bu vəsaitin digər fəsillərində təsvir edilən ölçülərin praktiki həyata keçi-
ril
məsində istifadə olunan vasitələr və metodlar təqdim olunur. O, polis xidmətinin üzləş-
diyi prob
lemlərin aydınlaşdırılmasına yönəlmiş və bu problemlərin
potensial həllinə yö-
nəlmiş strateji qiymətləndirmə texniki metodlarına və təşkilati dəyişikliyə niyyətlənmiş
müdaxi
lələr öyrənilməsinə fokuslanır. Təqdim edilən informasiya praktiki təlimat kimi
xid
mət edir,lakin o təşkilati dəyişiklik haqqında ədəbiyyatdan və reallıqdan
gələn birbaşa
təcrübədən qaynaqlanır.
Başqa Fəsillərlə əlaqələr
Bu f
əsildə müzakirə edilən müəyyən mövzular başqa fəsillərdə də ətraflı inkişaf etdiri-
lir:
F
əsil 1 anti-korrupsiya mühiti haqqındadır
F
əsil 2 təşkilati mədəniyyət və qiymətləndirmə haqqındadır
F
əsil 5 kənar nəzarət və audit və strategiyalar haqqındadır
F
əsil 6 kənar nəzarət haqqındadır
F
əsil 7 izləmə haqqındadır
F
əsil 9 davranış dəyişimi haqqındadır
Xüsusi linkl
ər mətndə göstəriləcək.
Bölm
ə2: Nəyə görə bu fəsilin mövzusu əhəmiyyətlidir
9-cu F
əsilin əhəmiyyəti ondadır ki,o bu vəsaitin başqa fəsillərinin içindəkiləri həyata
keçirm
ək üçün vasitələrlə təmin edir.
Polis xidm
ətlərində korrupsiya və qeyri-etik davranış məsələləri ilə məşğul olan strat-
egiyalar, üç s
əviyyəli analizlər və siyasətlərin yerinə yetirilməsinin bir və ya bir neçə sə-
viyy
əsi ilə əlaqədə olacaqdır.
305
1.
Fərdi (şəxsi atributlar,bacarıqlar, və s.).
2.
Təşkilati(iş yeri qrupları,təşkilati mədəniyyət,inzibati
strukturlar və öhdə-
lik
lər və.s).
3.
Ətraf mühit (geniş siyasi,iqtisadi,sosial və texnoloji amillər).
Polis korrupsiya
sının bütövlükdə qiymətləndirilməsi və onunla məşğul olmaq üçün
strategiya qurulma
sı, ideal olaraq hər üç səviyyəyə baxılmalıdır. Polis korrupsiyası az-az
hallarda,
əgər olarsa,”çürümüş alma”(fərdi) nəzəriyyəsi baxımından izah ediləndur. “Çü-
rü
müş almalar” onlara çürümüş olmağa və ya çürümüş qalmağa imkan yaradan “çəllək-
l
ərdə” və ya alma bağlarında tapıla bilər;fərdi səviyyədə problemləri həll etmək üçün mü-
əyyən formada təşkilati cavab tələb olunur(kiçik və ya daha köklü formada).
“Çürü
müş almalar” və “Çürümüş çəlləklər” tez-tez geniş təşkilati və ya sosio-siyasi
mühit t
ərkibində mövcud olur. Korrupsiyalı polis və etinasızlıq və ya əlbir polis təşkilat-
la
rının (həm inkişaf etmiş,həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə)çox hallarında,korrupsi-
ya v
ə pis davranışın baş verməsi üçün bu cür geniş mühitlərdəki amillər rol oynayır. Bir
çox hallarda,bu polis korrupsiya
sını dəstəkləyən fəal siyasi korrupsiyadan ibarətdir.(Mau-
ris Punkvudun(Maurice Punchwould) dediyi kimi “çürü
müş meyvə bağı”)
222
.
2.1.
Həyata keçirmənin müxtəlif vasitələri
Polis korrupsiya
sı probleminə cavab vermək üçün bir sıra vasitələr vardır. Yuxarıda
müzakir
ə edilən üç analitik səviyyə, hər bir səviyyədə müdaxilə imkanlarının hazırlanma-
sına işarə edir;baxmayaraq ki,bu səviyyələri bir-biri ilə bağlanmış vəziyyətdə görmək və
onlara qiym
ətləndirmə və ya həyata keçirmə məqsədləri üçün izolyasiyada baxmamaq
vacibdir.
H
ər bir analitik səviyyədə anti-korrupsiya islahatının bir neçə potensial sahələri vardır.
1.
Fərdi: seçim,yığım,ilkin təlim,xidmət ortası təlim.
2.
Təşkilati: rəhbərlik strukturları, məsuliyyət xətləri,izləmə,iş yeri mədə-
niy
yəti, mükafatlandırma səviyyələri,xüsusi işlək zonaları(məsələn,yol hərəkə-
ti,polis hesabatla
rı,xəbərçilərlə iş)
3.
Ətraf mühit: siyasi və qanuni strukturlar,iqtisadi və sosial şərtlər və güc-
l
ər
Aşağıda müzakirə edilən vasitələrin hər biri bütöv yanaşmaya öz töhvəsini verir. Tə-
lim ad
ətən onun vacib hissəsidir. Dəyişikliklərin idarə olunması və səmərəli ünsiyyət da-
ha s
əmərəli anti-korrupsiya tədbirlərinə dəstək qurmaqda da rol oynaya bilər. Faktiki ola-
306