68
lendirmelerin ortalama puanları hesaplanmış ve her bir
öğrencinin toplam yaratıcılık düzeyi belirlenmiştir.
Uzmanlara göre yapılan değerlendirme puanları arasın-
da anlamlı bir fark olup olmadığı Kruskall Walls testi ile
test edilmiştir. Yaratıcılık düzeyleri arasında anlamlı bir
fark olup olmadığı hem parametrik testlerden bağımsız
örneklemler için t testi hem de nonparametrik testler-
den Mann Whitney U testi ile test edilmiştir. Ön test-son
test sonuçları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı
nonparametrik testlerden Mann Whitney U testi ve Wil-
coxon testi ile test edilmiştir.
3. Bulgular ve Yorumlar
3.1. “Hikâye Anlatım Yöntemi” İle “Hikâye Anlatım
Yönteminin Birleştirilmiş Sanat Eğitimi Yönteminin
içerisinde Yer Alan Sanat Tarihi Disipliniyle Kullanıl-
masın Da” Öğrenci Yaratıcılığına İlişkin Bulgular
İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin çalışmalarındaki yara-
tıcılığı ölçmek amacıyla 7 maddelik bir değerlendirme
formu hazırlanmış ve öğrencilerin yapmış olduğu çalış-
malar bu ölçeğe göre üç uzman tarafından değerlendi-
rilmiştir. Uzmanların her birinin yapmış olduğu değer-
lendirmelerinin iç tutarlığına Cronbach Alfa katsayısı ile
bakılmış ve sonuçları Tablo 1’de gösterilmiştir.
Tablo 1.
Yaratıcılıkları Değerlendirme Ölçeğinin Alfa Katsayısı
Alfa
Katsayısı
1.uzman
0,888
2.uzman
0,891
3.uzman
0,862
1.uzmanın yapmış olduğu değerlendirmelerinin iç
tutarlılık anlamındaki Cronbach Alpha katsayısı 0.888;
2.uzmanın değerlendirmelerinin iç tutarlılığı 0,891 ve
3.uzmanın değerlendirmelerinin iç tutarlılığı 0,862
olarak yüksek bir güvenirlik elde edilmiştir. Güvenirlik
katsayısı, 0 ile +1 arasında değişkenlik gösterir. Güve-
nirlik katsayısının 1’e yakın değerler alması güvenirliğin
yüksek olduğu, maddeler arasında iç tutarlılığın yüksek
olduğu anlamına gelir ve istendiktir.
Uzmanlara göre yapılan değerlendirme puanları arasın-
da anlamlı bir fark olup olmadığı Kruskall Walls testi ile
test edilmiş ve sonuçları Tablo 2’de gösterilmiştir.
konulu hikâye anlatım yöntemi ve birleştirilmiş sanat
eğitimi yönteminin uygulanmasının öncesinde öğren-
cilerin hazır bulunuşlukları ve ön bilgilerini ölçmek
amacıyla hazırlanan ön test dersin ilk 5 dakikasında
uygulanmıştır. Hikâye anlatımından önce mitolojik
konuyla ilgili hazırlanmış slâyt gösterisi öğrencilere
izletilmiş ve sınıfa getirilmiş olan mitolojik kahraman-
ların fotoğrafları tahtaya yapıştırılmıştır. Hikâyenin
geçtiği dönem, mekân ve kahramanlar hakkında gerekli
görülen konularda açıklamalar yapılmıştır. Mitolojik
hikâye öğrencilere araştırmacı tarafından anlatılmıştır.
Hikâye anlatımı ise 10 dk. sürmüştür. Birleştirilmiş Sa-
nat Eğitimi Yönteminin içerisinde yer alan sanat tarihi ve
uygulama disiplinlerinden yararlanılmıştır. Sanat Tarihi
disiplini temel alınıp mitolojik hikâyenin “nerede, ne
zaman geçtiği, zaman ve mekân açısından çevrelerin-
den nasıl etkilendikleri, tarih açısından neden önemli ol-
duğu” gibi sorular sorulmuştur. İlk ders saati anlatımla
geçtikten sonra 2. ve 3. ders saatlerinde öğrencilerden
resim yapmaları istenmiştir. 3.dersin ilk 5 dakikasında
da uygulama sonrasındaki bilgi düzeylerinde anlamlı
bir fark olup olmadığını ölçmek amacıyla hazırlanan
son test öğrencilere uygulanmıştır. Kontrol grubundan
farklı olarak mitolojik hikâye anlatım yöntemi birleşti-
rilmiş sanat eğitimi yöntemi ile bir arada kullanılmıştır.
Araştırma 6. Sınıf şubesinden 15 kişi ile 3 ders saati
(40+40+40 dk) süresince gerçekleştirilmiştir.
Deney ve kontrol gruplarının ikisine de mitolojik hikâye
anlatım yöntemi uygulanmış ve ikisinde de hikâyeyle
ilgili bilinmeyen gerekli bilgiler açıklanmıştır. Ancak
deney grubuna bunlardan farklı olarak, mitolojik hikâye
birleştirilmiş sanat eğitimi yöntemi kapsamında sanat
tarihi ve uygulama disiplinleri kullanılarak verilmiştir.
Ayrıca deney grubunda farklı materyaller kullanılmış ve
hazırlanan slâyt gösterisi sunulmuştur.
Araştırmanın uygulama bölümünde, resim teknikleri
pastel boya kullanımı ile sınırlandırılmıştır.
2.3. Verilerin Toplanması
Araştırmanın kavramsal çerçevesi; ilgili literatürün
taranması ile gerçekleştirilmiş ve “Her Dokunduğunu
Altın Yapan Midas” (Ek:3) isimli mitolojik bir hikâye
seçilmiştir. Araştırma verileri, uzman onayı alınarak
araştırmacı tarafından oluşturulan ön-son test soru-
larının (Ek:5) değerlendirmesi ve uygulama sonunda
öğrencilere yaptırılan resimler (Ek:1-2) alanın üç uzmanı
tarafından, çocukların yaşı, çizgisel gelişim basamak-
ları, zihinsel gelişimleri dikkate alınarak geliştirilen “6.
sınıflara yönelik yaratıcılık kriteri”(Ek:4) ile değerlendi-
rilmesi sonucunda elde edilmiştir.
2.4. Verilerin Analizi
Verilerin analizi deney grubu ve kontrol grubunun uygu-
lama sonucu yaptıkları resimler, oluşturulan komisyon
tarafından 7 maddelik “6. sınıflara yönelik yaratıcılık
kriteri” ile değerlendirilmiştir. Her bir kriter için uzman-
lardan öğrenci resimlerine 1 ile 5 arasında puanlama
yapmaları istenmiştir. 3 uzmanın yapmış olduğu değer-
69
Tablo 2
Kruskall Walls Testi Sonuçları
N
Ort.
Std. S.
Kruskall Walls Testi
ki-kare
değeri
p
Düşüncelerinde özgün
olabilme
1.uzman
30
3,63
1,00
0,366
0,833
2.uzman
30
3,73
0,91
3.uzman
30
3,80
0,89
Başladığı işi
sonuçlandırabilme
1.uzman
30
4,70
0,84
0,135
0,935
2.uzman
30
4,67
0,76
3.uzman
30
4,70
0,70
Resme orijinal isim
koyabilme
1.uzman
30
3,90
1,12
1,126
0,570
2.uzman
30
3,63
1,19
3.uzman
30
3,63
1,19
Anlatılan konuya uygun bir
çalışma oluşturabilme
1.uzman
30
4,63
0,67
1,171
0,557
2.uzman
30
4,40
0,86
3.uzman
30
4,57
0,73
Hayal gücünü kullanabilme
1.uzman
30
3,67
1,06
0,374
0,829
2.uzman
30
3,63
1,10
3.uzman
30
3,80
1,03
Sanatsal elemanları konu-
nun anlam ve amacına uygun
düzenleyebilme
1.uzman
30
3,83
0,99
0,311
0,856
2.uzman
30
3,77
1,01
3.uzman
30
3,90
0,96
Tekniği özgür kullanabilme
1.uzman
30
3,90
0,96
0,609
0,738
2.uzman
30
4,00
0,98
3.uzman
30
4,10
0,84
Sonuçlara göre uzmanlara göre yapılan değerlendirmeler arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır(p>0.05).
Bir başka deyişle, yaratıcılığı değerlendirme kriterlerine göre uzmanların yapmış olduğu puanlamalar birbirine
benzerdir. Uzmanlara göre bir farklılık yoktur. Dolayısıyla üç uzmanın yapmış olduğu değerlendirmelerin ortalama
puanları hesaplanmış ve her bir öğrencinin toplam yaratıcılık düzeyi belirlenmiştir.
Deney grubu öğrencilerinin ölçülen yaratıcılık düzeyleri ile kontrol grubunun ölçülen yaratıcılık düzeyleri arasında
anlamlı bir fark olup olmadığı hem parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t testi hem de nonparametrik
testlerden Mann Whitney U testi ile test edilmiş ve sonuçları Tablo 3’da gösterilmiştir.
Tablo 3
Deney ve Kontrol Grubu Yaratıcılık Puanlarının Ortalama, Standart Sapma, Bağımsız Örneklemler
İçin t Testi ve Mann Whitney U Testi Sonucu
Grup
N
Ortalama
Std.
sapma
Bağımsız örneklemler
için t testi
Mann Whitey U testi
t
p
U
p
Toplam Yaratı-
cılık Puanı
Deney
15
4,31
0,68
2,351
0,026*
57,5
0,021*
Kontrol
15
3,74
0,66
*p<0,05
Deney grubu öğrencilerinin çalışmalarındaki yaratıcılık puanları (
X
=4.31), kontrol grubundaki öğrencilere göre
(
X
=3.74) daha yüksek bulunmuştur. İstatistiksel olarak da hem parametrik testlerden bağımsız örneklemler için
t testi hem de nonparametrik testlerden Mann Whitney U testi sonuçlarına göre deney grubundaki öğrencilerin
çalışmalarında yaratıcılık puanları ile kontrol grubundaki öğrencilerin çalışmalarında yaratıcılık puanları arasında
anlamlı bir fark bulunmuştur(p<0.05). Bir başka deyişle, “Birleştirilmiş Sanat Eğitimi Yönteminin içerisinde yer
alan Sanat Tarihi’ disiplininin uygulanması öğrencilerin resimlerindeki yaratıcılıklarını artırdığı söylenebilir.