Yazıçı Anar haqqında payız düşüncələri (Cəmil Həsənli) Moskvada Anarın 70 illiyində çıxışından
Yüklə 2,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
541
8 oktyabr 2009
Mən sovet dövründə yazdıqlarımı sandıqda gizlədib bu gün izn veriləndə çıxarıb qürrələnənlərdən deyiləm.Sovet dövründə nə yazmışamsa, orda sizin bugünkü yazılarınızdan fərqli olaraq yalan yoxdur.Siz ki,mənim yaradıcılığıma mənim özümdən də yaxşı bələdsiniz,hər sözümü,hər cümləmi əzbər bilirsiniz, daima izləyirsiniz ki, haçan nə demişəm ya deməmişəm,ən çox beyninizi mənim barəmdə düşüncələr qurcalayır, biz sözlə cavan ömrünüzü mənə əta etmisiniz. İndinin özündə də marıqda durub hər sözümü güdürsünüz, hər hərəkətimi pusursunuz. Əsərlərim «həmişə xalqın hüquqsuz vəziyyətə salınmağına xidmət edibdir» deyə mənə çirkin böhtan atarkən,heç olmasa rəhmətlik Əbülfəz Elçibəyin ruhundan utanaydınız. «Azərbaycan milli-azadlıq hərəkatı tarixində və milli dövlətçilik şüurunun formalaşmasında Sizin bədii əsərləriniz müstəsna rol oynayıb.Eyni zamanda milli azadlıq hərəkatında iştirakınız minlərlə insanların oyanmasında,ziyalıların hərəkata qoşulmasında böyük rol oynamışdır» -Əbülfəz bəy mənə belə yazırdı və bu məktub indi sizlərin səhifələrini ləkələdiyiniz «Azadlıq» qəzetində dərc olunmuşdu.Müxtəlif çıxışlarında Əbülfəz bəy deyirdi: «Respublikada gəncləri çox əzirdilər.Rəsul Rza birdən çıxdı,20-30 nəfəri himayə elədi.Camaat baxırdı ki,yuxarıda Rəsul da var,Rəsulun hesabına aşağıdan bəziləri cəsarətlənirdilər. Sonra hamı düşdü onun üstünə,başladılar Rəsul Rzanın əleyhinə yaşmağa,Anarın əleyhinə yazmağa. Həmin dövrdə Ə.Əylisli də, Anar da,Elçin də, Y.Səmədoğlu da göz qabağında idilər. O zamanın yazısına daha çox qiymət verilməlidir. Millətin ölüm nəfəsini geri qaytardıqları üçün. O dövrün ziyalıları haqqında ayrıca yazı da yaşmaq lazımdır.Onların qiyməti də verilməlidir. 542
yadımdadır «Molla Nəsrəddin-66 Anarın yazılarını hamı oxuyurdu,müzakirəsini keçirirdilər,danışırdılar cavanlar. Yəni bu Sabir ruhunun qayıtması idi». Doğrudan da namuslu şəxsiyyətlərin fikirləri həmişə aktualdır və həmişə hər dövrün nadan hücumlarına qarşı ən kəsərli cavabdır.Əlbəttə.mədəni mühitdə gözləmək olardı ki Cəmil müəllimin məqaləsindən sonra abrı olanlar bu çirkin kompaniyaya son qoyacaqlar. Amma sifariş başqa idi axı… Əvvəlki kimi, hər gün dızıldamaqdan əl çəkmədilər. Əgər «Azadlıq»da bir gün Anar haqqında föhş çap etməyibsə deməli o gün qəzet çıxmayıb. Bu illər boyu davam edir.Əvvəlki illər bir yana dursun, yalnız elə bu son beş-altı ayda «Azadlığı» vərəqləsəniz görərsiniz ki, hər nömrədə eyni bir müəllif ya onun o biri tayı(başmaq tayları kimi yazıları bir-birinin eynidir) Anara növbəti atmaca atıb. Heç nədən əməlli başı çıxmayan amma, hər şeydən yazan bu müəllifə yazığım gəlir. Hər gün yaşmalıdır və hər gün Anardan yazmalıdır,nə yazsın? Daha nə uydursun,daha hansı böhtanı atsın? Axı böhtan,yalan ehtiyatları da haçansa bitib tükənir. O biri tərəfdən də işverənləri qarşısında öhdəlik götürüb ki,nədən yazır yazsın,mütləq Anarı sancmalıdır.İçindəki çirkab da tükənməz deyil axı, məcburdur o biri nökər tayından əl borcu alsın ki, öhdəliyinə əməl etsin, yoxsa bir gün də qapılarında saxlamazlar. Xəcalət çəkmədən yazır ki,Anar «Sizsiz»i Simon de Bovurun hansısa əsərinin təsiriylə yazıb.Əvvəla Simon de Bovur adlı yazıçı yoxdur,Simona de Bovuar var,özü də kişi yox, qadındır. Qəzet ştatlı anarşünas tutanda heç olmasa bir az savadlısının xidmətindən istifadə etsin. «Sizsiz» həyatımın ən ağır vaxtında, üç ay ərzində atamı və anamı itirdiyim günlərin acı təsiriylə yazılıb və gönü qalın olmayan minlərlə oxucu bu əsəri göz yaşlarıyla oxuyub. Nə qədər insafsız olmalısan ki,mənə səbəbsiz nifrətinə və aldığı sifarişə görə «Sizsiz» haqqında bu sözləri yazasan, nə qədər qansız olmalısan ki, real faktlara,hadisələrə əsaslanan yazını fransız yaşıçının (yeri gəlmişkən,mənim hələ d oxumadığım)əsərinin təsiriylə yazıldığını dilinə ğətirə biləsən.
543
Adını çəkmirəm,çəkməyəcəm də,çünki onun incə qəlbinin ən kövrək həsrəti adının çəkilməsidir.Bircə dəfə adını çəkdim, sevincindən yerə .göyə sığmırdı,bir dəfə heç də onu nəzərdə tutmayaraq ədəbi mığmığalardan yazmışdım, aləmə car çəkdi ki,baxın,məni deyir e...Başqa yazılarında da adının çəkilib çəkilməməsini özünə dərd eləyir. İndi də bərk ürəyinə salıb ki,hansısa sorğuda o biri curnalistlərin neçə yüz oxucusu olduğu halda (ən çox oxunan müəllifin- abırlı curnalist Zabil Müqabil oğlunun -362 oxuçusu olduğunu biləndə sevindim)bunu isə cəmi-cümlətanı 20 adam oxuyur.o biri taylarını da 26, ən çoxu 54 adam.Bundan sonra «biz yeni ədəbiyyat yaratdıq,biz ədəbiyyata yeni nəfəs gətirdik,biz qələbə çaldıq» -deyə xoruzlandıqları zaman bişmiş toyuğun da gülməyi gəlir.Amma çox da dərd eləməsin,ona təsəlli vermək istəyirəm,qoy bilsin ki, oxucusu 20 yox,iyirmi bir nəfərdir.İyirmi birinci oxuçusu mənəm.Əlbəttə deyə bilmərəm ki, dəhşətli dərəcədə səfeh və dəhşətli dərəcədə savadsız yazılarının hamısını oxuyuram,amma hərdən-bir - tibbi məqsədlə gözdən keçirirəm.Psixi cəhətdən demirəm,bu psixiatrların işidir.Məni maraqlandıran odur ki, öz taylarının səmimi etirafına görə bu «yazar» yüz qram pivə içən kimi qatıqlamağa başlayır.Yazılarına nəzər atdıqca düşünürəm,bu qədər qatıqlamaq üçün görəsən insan orqanizmi nə qədər pivə qəbul edə bilər? Prezident İlham Əliyevin sərəncamıyla Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin 75 illityi təntənəylə qeyd edildi,17 ölkədən 40-dan artıq qonağın iştirakıyla «Sərhədsiz söz» beynəlxalq forumunu keçirdik. Nizamnaməyə görə mən forumun növbəti sədri oldum. Məhz həmin günlərin ərəfəsində qəzetlərdə akademik Ramiz Mehdiyevin Elmimizin vəziyyəti haqqında böyük məqaləsi dərc olundu.Məqalənin cəmi iki abzasında ədəbiyyatımızın (Yazıçılar Birliyinin deyil,məhz ədəbiyyatın) vəziyyəti haqqında müəyyən tənqidi qeydlər vardı.Müxalifət qəzetlərinin bəzi küçə yazarları dərhal bundan istifadə edib məsələni şişirtdilər,Yazıçılar Birliyinə,Anara qarşı yeni hücümlar üçün istifadə etdilər..Sonralar R.Mehdiyev heç də Yazıçılar Birliyini nəzərdə tutmadığını desə də, «Dövlətlə Birlik arasında heç bir soyuqluq yoxdur» deyə təkzib versə də «Azadlıq» qəzeti həmişəki təxribatlarını davam etdirdi,özləri haqqında dediyim sözləri başqa ünvana yönəltməyə çalışdı,aravurmaq üçün hər cür
Yüklə 2,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|