Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə
Yüklə 3,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Zərifə Salahova
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 160 illəri", "30-cu illərin ictimai-siyasi həyatı və yazıçı taleyi", "Bakı ədəbi mühitində" mövzuları qələmə alınmışdır. "Bədii nəsrin uğurları" adlı II fəsil "Nəsrdə ilk addımlar. Hekayələrdə epik və lirik səhnələr", "Povest və romanlarında müasir həyatın inikası", "Yazıçı və tarix" yarımfəsillərindən ibarətdir. III fəsil "İlyas Əfəndiyev dramaturgiyasının özünəməxsusluğu" adlanır və burada "İntizar"la başlanan yol", "Mənəvi gözəlliyin lirik-psixoloji təsviri", "Tarixi simaların səhnə həyatı" mövzuları öz əksini tapmışdır. Nəhayət, "Bədii-estetik görüşləri" adlı IV fəsildə müəllif "Ədəbiyyat haqqında düşüncələr‖, "Teatr və səh- nə problemləri", "Elm, mədəniyyət və incəsənət mə- sələləri" mövzuları üzərində tədqiqat işi aparmışdır. "Nəticə"də İlyas Əfəndiyevi "müasir ədəbiyyatımızın canlı klassiki" adlandıran müəllif yazır: "Azərbaycan xalqı öz tarixi inkişafının ayrı-ayrı mərhələlərində ədəbiyyat və mədəniyyətimizə bir sıra görkəmli şəxsiyyətlər bəxş etmişdir. İlyas Əfəndiyev də xalqımızın XX əsrdə yetişdirdiyi ən işıqlı və istedadlı şəxslərindən biridir.‖ Müəllif, dünya şöhrətli bəstəkar, xalq artisti A.Məlikovun fikrini burada yerində təkrarlayaraq yazır: ―Xalqımız Nizami və Füzuli, M.F.Axundov və C.Məmmədquluzadə, S.Vurğun və R.Rza, Ü.Hacıbəyov və Y.Məmmədəliyev, Q.Qarayev və F.Əmirovla fəxr etdiyi kimi, İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ilə fərəhlənir və qürur hissi keçirir." Kitabın sonunda "İstifadə olunmuş ədəbiyyatın siyahısı" verilmişdir. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 161 Əmin Əfəndiyevin ―İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı‖ (Bakı, "Elm", 2000.) ədəbi-tənqid tərəfindən də qiymətləndirilmişdir. (Bax: Şamil Salmanov. Dəyərli tədqiqat. "Ədəbiyyat qəzeti", 29 sentyabr 2000; Cabbarov S. Ədibin xatirəsi yad edildi. (Ə.Əfəndiyevin «İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı» kitabının təqdimatı haqqında) //Azərbaycan. - 2000. - 4 oktyabr və s.) Bu barədə digər faktlara diqqət yetirək: "Monoqrafiyada çoxsahəli yaradıcılıq yolu keçmiş yazıçının hekayə və oçerkləri, povest və romanları, dram əsərləri və ədəbi-tənqidi məqalələri təhlil olunmuş, eyni zamanda onun həyat və yaradıcılığı ilə əlaqədar bu günə qədər qaranlıq qalmış bir sıra məqamlar ilk dəfə ətraflı şəkildə işıqlandırılmışdır." (Bax: Rüstəmli N. "Respublika" qəzeti, 8 oktyabr 2000.) "Əmin Əfəndiyevin "İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı" kitabının bir əhəmiyyəti də ondadır ki, burada qoyulan problemlər və konkret məsələlər təqiqatçılar üçün böyük mövzudur." (Bax: Zümrüd Bayramova."Səs" qəzeti, 22 oktyabr 2000.) Əmin Əfəndiyev doğru olaraq söyləyir ki, ―elmdə son hədd, axırıncı zirvə anlayışı yoxdur və ola da bilməz. Dünən üçün qaranlıq qalmış fikirlər bu gün açıqlanır, bu gün üçün dərk olunmamış hadisələr sabah mütləq aydınlaşdırılacaqdır. Heç şübhəsiz ki, İ.Əfəndiyev haqqında dediklərimiz də son söz deyildir. Yazıçının yaradıcılığında bizim tərəfimizdən az işıqlandırılmış problemlər və konkret məsələlər özünün yeni tədqiqatçılarını gözləyir.‖ (Müəllifin göstərilən əsəri, s.287.) Ölməz sənət nümunələri kimi Azərbaycan nəsr və dramaturgiyası xəzinəsini zənginləşdirən, yüksək www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 162 vətəndaşlıq pafosu, incə lirizm və dərin psixoloji tapıntılarla zəngin olan İlyas Əfəndiyev yaradıcılığı ədəbiyyat tariximizdə yeni bir mərhələ açdığından, əlbəttə ki, zaman-zaman həmişə tədqiq ediləcək, öy- rəniləcək, ədəbi-estetik fikrin diqqətində olacaqdır... **** İlyas Əfəndiyev yaradıcılığı və şəxsiyyəti barəsində müxtəlif dövlət tədbirlərində, kitablarının təqdimatlarında, xatirə və yubiley günlərində ədəbi simaların, alimlərin, sənət adamlarının, dövlət xadimlərinin çox maraqlı fikirləri, mülahizələri ilə də qarşılaşırıq. Təssüf ki, həmişə, bir qayda olaraq bu mülahizələr diqqətdən və tədqiqatdan kənarda qalır. Biz bu tədbirlərdə söylənən fikirlərə xüsusi önəm verərək, onlardan ən səciyyəvi olanlara diqqəti cəlb etmək istərdik. Məsələn, 2009-cu ilin iyulun 06-da Miniatür Kitab Muzeyində xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin hekayələrindən ibarət kitabın təqdimatı olub. Rus dilində 150 nüsxə tirajla çap olunan miniatür kitabda görkəmli yazıçının 5 hekayəsi yer alıb. Bu tədbirdə respublikanın cox tanınmış, görkəmli ziyalıları İlyas Əfəndiyev barəsində qiymətli fikirlər söyləyiblər. Xronikanı olduğu kimi burada veririk: ―Tədbiri giriş sözü ilə muzeyin direktoru Zərifə Salahova açaraq, İ.Əfəndiyevin yaradıcılığının Azər- baycan ədəbiyyatında özünəməxsus yer tutduğunu önə çəkib. Yüklə 3,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|