Xələfli A. A



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə73/100
tarix06.02.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#26718
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   100

 
255 
 
 
Шяк. 86. Арасыкясилмяз профил алманын эюрцнцшц. 
 
Бунлар  tаm  mцгайися  олунан  систем  адланыр.  Дальаларын 
инандырыъы mцгайисяси олдугда бир дяфялик араmсыз (садя) профил-
лямя  апарылыр  (шякил  86  а).  Бу  щалда  щяйяъанланmа  mянtягяси 
дураъагларын  mяркязиндя  Л,  щяйячанланmалар  арасындакы 
инtервал л=Л/2 эюtцрцлцр, йяни      
                               л=(н
-1
)

х/2.  
Нювбяти  mянtягядя  щяйячанланан  рягсляри  йаратmаг  цчцн 
щяйяъанланmа  mянtягясини  бир  парtлайыш  интервалы  л  гядяр  йени 
партлайыш мянтягяси тяряфя йерини дяйишдириляр. Беляликля, ики гон-
шу йердяйишмя  


 
256 
 
 
заманы  бир  партлайыш  интервалынын  узунуна  бир  дяфя  цстцнц 
юртцрляр. Йухарыда шярщ етдийимиз мцшащидя системляри иля щяр бир 
щяйяъанланма  интервалы  цчцн  ики  гаршылыглы  кясишян  годограф 
гурмаг  олар:  мясялян,  ПМ
1
-ПМ
2
  интерваллары  цчцн  Г
1
  вя  Г
2

РМ
2
 –РМ
3
 интервалы цчцн Г
2
 вя  Г

вя с. Партлайыш интервалы иля 
мящдудлашан  годографын  ганадларынын  шагули  т  охла  кясишмя 
нюгтясиня гаршылыглы нюгтя Т дейилир.  
Яэяр  годограф  ейни    айрылmа  сярщядд  цчцн  гурулубса, 
щяйяъанланmа mянtягясиндян гаршылыглы нюгtяйя дальанын эялиб 
чаtmасы ейни олаъагдыр. 
Щяйяъанланма мянтягяси йахынлыьында эцълц манея дальа-
лары  оларса,  бир,  йахуд  ики  интервалдан  бир  фасилясиз  олараг  профил-
лямя апарылыр (шякил 87 б). Бу щалда сейсмик гябуледиъиляр парт-
лайыш мянтягясиндян щяр ики тяряфя л йахуд 2л гядяр узагда йер-
ляшдирилир.  Бу  систем  щяр  ики  интервал  цчцн  гаршылыглы  годограф 
гурмаьа  имкан  верир.  Мцряккяб  эеоложи  шяраитли  яразилярдя  ела-
стик дальаларын сцрятини дягиг тяйин етмяк цчцн ики гат профиллямя 
иши апарылыр(шякил 87 ъ). Бу бизя даща узун юлчцлц годограф гур-
маьа имкан верир. Ейни заманда щяр бир партлайыш интервалы цчцн 
щям  гаршылыглы,  щям  дя  она  чатан  (паралел  йайылан  годограф 
гурмаьа  имкан  верир.  Икигат  профиллямядя  партлайыш  интерваллары-
нын узунлуьу ики дяфя бир-бирини тякрар едир. Ахыр вахтлар сейсмик 
мцшащидяляри  дяфялярля  тякрар  едян  цсулдан  эениш  истифадя 
олунмаьа башланмышдыр. Чох тякрар олунан профиллямядя мцша-
щидяни бир нечя дяфя (6-дан 48-я гядяр) апармаг лазымдыр, йяни 
мцшащидя базасынын Л йери о гядяр дяйишдирилир ки, о, илкин мцша-
щидя мянтягясиндян кянарда галыр. Бу систем иля л

 Л тякраро-
лунманын там цстц юртцлмяляр Н=Л/2л формуласы  тяйин олунур. 
Чох дяфяли цстц юртмя системи якс олунан дальалар цсулунун 
мцхтялиф  дярин  ортаг  нюгтя  модификасийаларында,  (ДОН):  цмуми 
дярин ортаг нюгтя вя эениш профиллямя цсулларында эениш истифадя 


 
257 
олунур. Бу систем чох дяфяли вя йандан эялян манея дальалары-
ны зяифлятмяйя  
имкан  верир.  ЯОД  (якс  олунан  дальалар)  цсулу  иля  бир  дяфялик 
профиллямядя  сейсмик  гябуледиъиляр  арасында  олан  мясафя 

х 
адятян 25-50 м сечилир, мцряккяб эеоложи шяраитлярдя бу 15 м-я 
гядяр азалдылыр. Чохдяфяли профиллямялярдя  

х 50-100 м-я гядяр 
артырылыр. 
 
 
 
Шяк. 87 Цmуми дяринлик нюгтяси (ЦДН) цсулу иля ишлядикдя чох дя-
фялярля  якс  олунан  дальаларын  зяифлядилмяси:  а)  ЦДН  цсулу  иля  гейд 
олунан йазыларын бирляшдирилмяси; б) ЦДН цсулунун бир дяфя вя (1) чох 
дяфя  йазылмыш  дальаларын  сейсмограмы  (2);  г)  бир  дяфя  якс  олунан 
дальанын  рягсляринин  ъямлянмиш  йазысы  (ъямлянмиш  сигналын  амплиту-
дасы максимум олур).  
 
Щяйяъанланмалар  арасындакы  интервал  л  чох  щалларда  (0,5-
1)щ-а  бярабяр  эютцрцлцр,  щ-  яксетдириъи  сятщя  гядяр  олан  орта 
дяринликдир.  Чох  дяфяли  профиллямялярдя  л=Л/Н  олур.  Бурада  Н-
профиллямянин сечилян тяртибидир. ЯОД цсулунда гябул мянтягяси 
Л адятян 1-3 км-я бярабяр олур.  
 
§80. Сынан дальа цсулу 
Сынан  дальа  цсулу  рягс  mянбяйиндян  1,5-2  дяфя  дяриндя 
йерляшян  tядгиг  олунан  сярщядлярдян  якс  олунан  дальаларын 


 
258 
гейд олунmасына ясасланыб. Бу илк нювбядя сынан (баш) дальа-
дыр ки, лайлардан кечдийи йолун бир щиссясини цсt гаtлардакы сцхур-
лара нисбяtян бюйцк сцряtлийи иля tясвир олунур (в
1
 < в
2
 < в
3
 ...н). 
Сынан дальалар щяйяъанланmа mяркязиня йахын mянtягядя 
гябул олунmур, она эюря дя сынан дальалар цсулу иля mцшащидя 
парtлайыш mянtягясиндян бир гядяр аралыда апарылыр. Сынан дальа-
лары  изляmяк  цчцн  щяйяъанланmа  mянtягясиндян  mцхtялиф 
mясафялярдя mцгайисяли mцшащидяляр апарылыр. 
 
 
Сынан дальалар цсулунда сейсмик гябуледиъиляр арасында 
mясафя 10-15 m олур. Чох дярин олmайан лайларын ахtарышында 
бу mясафя 100 m, дярин лайлары tядгиг етдикдя бу mясафя 
даща бюйцк олур. 
   
§81. Инtерференсийа сейсmик ахtарыш цсулу 
Якс  олунан  вя  сынан  дальаларын  юйрянилmясиндя  чох  вахt 
щяm mеtодики, щяm дя tехники ъящяtдян чох чяtинликлярля гаршы-
лашылыр, mцряккяб эеоложи шяраиt (аз галынлыьа mалик, эеtдикъя да-
ралыб  даьылан  лайлар,  айрылmа  сярщядляри  бир-бириндян  кяскин 
фярглянmяйян лайлар,  дальаларын манеяси, дяфялярля якс олунан, 
дяйишян,  сяtщи  дальалар)  mяъбур  едир  ки,  хусуси  инtерференсийа 
сисtеmи  цсулу  tяtбиг  еtmякля  йарарлы  еласtик  дальалары  ъяmлясин 
вя манея дальаларыны зяифляtсин. Инtерференсийа цсулу якс олунан 
дальалар цсулундан бир гядяр эениш исtифадя олунур, бу да цсу-


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə