XəZƏr universiteti erciyes universiteti
Yüklə 4,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar Kelimeler
77
biçimlenmesi gibi konulara keskin eleştirilerini yöneltir. İvedik’in şahsındaki ma- ganda ile orta sınıf arasındaki bu farklılıklar, uyumsuzluklar ve çatışmalar izleyen- lerin gülme reflekslerini harekete geçirmektedir. Recep İvedik’in, kendince doğrularının olması ve sözünü esirgemeden doğru bildiğini açıkça söyleyebilmesinin yanı sıra beden dilini etkin olarak kullanabilmesi de film serisindeki mizah unsurlarındandır. Söz konusu özellikleriyle İvedik’in, mu- hataplarına üstünlük sağlaması gülmeye neden olmaktadır. Bu açıdan bakıldığında İvedik, baskın ve “marjinal” bir tiptir. Kitle iletişim araçları tarafından, reklamlar, otobüs ve panolara yerleştirilen afişler, basın haberleri, paylaşım siteleri vb. Ara- cılığıyla “halk kahramanı” olarak vurgulan Recep İvedik’in, elit tarafından yargı- landığı ve küçük düşürüldüğü sahneler de önce gerginliğe ardından rahatlayarak gülmeye yol açmaktadır. Recep İvedik film serisine ayrıntılı olarak bakıldığında, pek çok gülme unsu- runun daha tespit edilebileceği hatta komik olarak belirlenen bir sahnenin içinde gizlenmiş birden fazla gülme unsurunun olabileceği görülecektir. Kaynağını gerçek hayattan alan ve sanatla akraba olan gülme, canlı bir eylem olduğu için (Bergson 2014: 3-4) komiğin insanları neden güldürdüğü konusunu birden fazla mizah teori- sinin yardımıyla tahlil etmek de mümkündür. Söz konusu değerlendirmeler, bu çalışmanın boyutunu aşacağından konuyla ilgili yapılacak lisansüstü tez çalışmaları faydalı sonuçlar verecektir. Bildiri niteliğindeki bu çalışmada, Türk izleyici tarafın- dan paylaşım sitelerinde en çok paylaşılan, günlük hayattın uygun kesitlerinde hatırlanarak tekrar gülünen bazı sahnelere neden gülündüğü üzerinde durulmuştur. Sonuçta, evrensel olan bazı gülme nedenlerinin Recep İvedik film serisinde de bulunduğu görülmüştür ancak özellikle 1980 sonrasında Türkiye’de kırsaldan şehre göç neticesinde kentin katmanları arasında oluşan çatışmanın ele alınması, İvedik filmlerine gülmeyi sağlayan Türk kültürüne özgü temel unsurdur.
Kurumu Yayınları. Bergson, Henri (2014), Gülme - Gülüncün Anlamı Üzerine Deneme- (Çev. Devrim Çetinkasap), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Büken, Gülriz (2001), “Amerikan Popüler Kültürünün Türkiye’de Yayılışına Karşı Tepkisel Düşünceler”, Doğu ve Batı Düşünce Dergisi, Yıl. 4, S. 15, s. 43-53. Ekici, Metin (2000), “Gülme, Mizah ve Mahalli Bir Fıkranın Kültürel ve Edebi Yapısı Üzerine Bir Değerlendirme”, II. Balıkesir Kültür Araştırmaları Sempozyumu (31 Mayıs-2 Haziran), Yayımlanmamış Bildiri. Eliuz, Ülkü (2008), “Toplumsal İroni Bağlamında Karagöz”, Turkish Studies (Türkoloji Araştırmaları) Dergisi, C. III, S. II, s. 294-305. Erdoğan, İrfan (2001), “Popüler Kültürde Gasp ve Popülerin Gayri Meşruluğu”, Doğu ve Batı Düşünce Dergisi, Yıl. 4, S. 15, s. 67-96. Erdoğan, İrfan (2004), “Popüler Kültürün Ne Olduğu Üzerine”, Eğitim Dergisi (Popüler Kültür ve Gençlik Özel Sayısı), Yıl. 5, S. 57, s. 7-19. Görkem, İsmail (2006), “Anadolu-Türk Ağıtlarının Mizahî Karakteri Hakkında Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Prof. Dr.
78
Güryuva, Dilara (2013), “Zorla Güzellik: Recep İvedik Serisinde Bedensel Güzellik ve Çirkinlik”, Feminist Eleştiri 5, S. 2, s. 108-119. Kaplan, Mehmet (1996), Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar III – Tip Tahlilleri, İstanbul: Dergah Yayınları. Morreall, John (1997), Gülmeyi Ciddiye Almak (Çev. Kubilay Aysevener- Şenay Soyer), İstanbul: İrisYayıncılık. Morreall, John (1998), “Gülmede Yeni Bir Teori” (Çev. Metin Ekici), Milli Folklor, C. 5, S. 38, s. 88-105. Mutlu, Erol (2005), Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya, Ankara: Ütopya Yayınevi. Özdemir, Cevdet (2009), “Bir Kimlik Bunalımının Yansımaları: Recep İvedik Filminin Sosyolojik Analizi”, VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi (Ekim 2009) Bildiri Kitabı, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, s. 409-429. Pekman, Cem ve Tüzün, Selin (2012), “Recep İvedik: ‘Kahraman’dan ‘Ürün’e”, Gala- tasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, S. 17, s. 9-28. Sözen, Edibe (2001), “Popüler Kültür Retoriği”, Doğu ve Batı Düşünce Dergisi, Yıl. 4, S. 15, s. 55-66. Şentürk, Rıdvan (2010), Gülme Teorileri, İstanbul: Rasyo Yayınları. Tarhan, Nevzat (2009), “Recep İvedik Fenomeni”, http://www. haber7. com/yazarlar/prof-
Tuğlacı, Pars (1972), Okyanus Ansiklopedik Sözlük, C. 5, İstanbul: Pars Yayınları. Türkdoğan, Orhan (1992), “Halk Kültürü-Kitle Kültürü Farklılaşması”, IV. Milletlerarası
Türkmen, Fikret (1999), Nasreddin Hoca Latifelerinin Şerhi (Burhaniye Tercümesi), İzmir: Akademi Kitabevi. Türkmen, Fikret (2002), “Gülme Teorileri ve Bursa Yöresi Yörük Fıkralarının Analizi”, Bursa Halk Kültürü I. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu (4-6 Nisan 2002) Bildiri Kitabı, Bursa, C. II, s. 367-375. Türkmen, Fikret ve Fedakar, Pınar (2009), “Türk Halk Tiyatrosunda Hareket Komiğine Bağlı Mizahi Unsurlar”, Milli Folklor, Yıl. 21, S. 82, s. 98-109.
Bu bildiride, “Recep İvedik” seri filmlerinde yer alan popüler kültür fenomeni / komiği Recep İvedik karakteri ile bu karaktere bağlı mizah unsurları üzerinde durulacaktır. Çalışmada, mizah ya da gülme ile ilgili bazı bilimsel kaynakların yanı sıra, Recep İvedik serisinden yararlanılacaktır. Toplumun yaşadığı tarihsel, sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel şartlara bağlı olarak meydana gelen değişim ve dönüşüm ile bunlara bağlı çatışmaların yaşandığı bir bağlamda, popüler kültür / tüketim kültürü sarmalında ortaya çıkan Recep İvedik fenomeni / komiği ile bu fenomene / komiğe bağlı mizah unsurları işlevleri, temsil ettiği değerler ve değersizlikler açısından yorumlanacaktır. Recep İvedik serisindeki komik unsurlar yapıları ve işlevleri açısından kategorize edilerek, Türk toplumunun bu komik unsurlara neden güldüğü de sorgulanacaktır. Bu bağlamda Recep İvedik fenomeni / komiği ile bu fenomene / komiğe bağlı belli başlı komik unsurlar, mizah teorileri (üstünlük, uyumsuzluk, rahatlama, vd.) açısından da değerlendirilecektir.
Yüklə 4,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|