XəZƏr universiteti erciyes universiteti

343 
 
Bu  çalışma,  kurumsal  web  sitesinin  kurumsal  imaj  üzerindeki  etkisini  ve  bu 
doğrultuda ERÜ Web Sitesi ile ilgili ERÜ Akademik Personeli’nin görüşlerini anket yöntemi 
kullanarak  incelemektedir.  Elde  edilen  sonuçlar  kurumsal  imaj  oluşturmada  kurum  web 
sitesinin önemini ortaya çıkarmaktadır. 
 
 Anahtar Kelimeler: Kurumsal İmaj, Kurum Web Sitesi, İnternet, Erciyes 
Üniversitesi, Akademisyenler
 
 
 
OFFICIAL WEB-SITES AS A TOOL FOR CREATING INSTITUTIONAL 
IMAGE OF UNIVERSITIES: THE CASE OF ERCIYES UNIVERSITY 
(ERU) ACADEMICIANS
 
 
ABSTRACT
 
  One of the most important ways to attain institutional goals in today’s competitive 
environment, institutional image will surely have positive impact on the sense of trust about 
the  institution  and  institutional  loyalty.  It  is  only  possible  for  institutions  to  have  positive 
image through a successful institutional identity which will potentially bear positive support 
for  the  desired  image.  On  the  other  hand,  one  of  the  determinants  of  impact  is  the 
communication held with target groups. Developments in information and technology result 
in  new  communication  environments  such  as  Internet  and  web  and  have  an  impact  on 
institutional communication. An important part of this communication is taken for granted 
and not considered as reliable when institutions don’t have an official web-site. In addition, 
simply the existence of a web-site may not be enough; the content, design, interactivity of 
the web-site have a say on institutional image. 
 
The study analyzes the impact of institutional web-sites on institutional image using 
a survey conducted on ERU Academicians to obtain their views on ERU Web Site. Relevant 
findings reveal the importance of institutional web-sites on the creation of institutional image. 
 
 Keywords:  Institutional  Image,  Official  Web  Site,  Internet,  Erciyes  University, 
Academicians
 
 
 
 
 
 
 
 

---

344 
 
 
 
 
 
 
VI BÖLMƏ 
 
TİBB 
 
 
 
 
 

---

345 
 
ANTİK YA DA ESKİ SAĞLIK İNANÇLARININ GÜNLÜK YAŞAM 
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 
 
 M. Mümtaz Mazıcıoğlu,  
Elif Deniz Şafak,  
Ertuğrul Eşel,  
Hasan Basri Üstünbaş,  
Asuman Gölgeli.  
 
Bilinen  tüm  kültürlerde  fiziksel  ya  da  ruhsal  (doğaüstü)  olmak  üzere  iki 
gerçeklik  olduğuna  inanılmaktadır.  Doğaüstü;  gözlemlenebilen  dünyanın  dışında, 
ancak onunla temas halinde olduğuna inanılan olağan dışı âlemdir. Deneyim dışıdır, 
doğrulanamaz, gizemlidir, tanımlanması zordur.
1 
Simgesel ve mistik üslup halk için 
açık ve pozitif üsluptan daha çekici olmakta, dolambaçlı ve şaşırtıcı telkinlere daha 
yüce  bir  değer  verilmektedir.
2
 
Sağlıkla  ilgili  gerçekliklerin  dini  ayinler,  kutsal 
nesneler, kutsal yerler ve mitlerden etkilenmesi kaçınılmaz görünmektedir.  
Tıbbın gelişmediği çağlarda, insanlar kendi özel çabalarıyla hastalıkları tedavi 
etmeye 
çalışmışlardır.  İnsanlar,  mevcut  hastalığı  tedavi  için  çeşitli 
yöntemlere başlangıçtan beri sürekli başvurmuştur. Bunlar, bitkilerden ilaç yapmak, 
yatırları ziyaret etmek, muska yazmak veya bir ocaklıya görünmek şeklinde tezahür 
etmektedir.  
Bu  tür  halk  hekimliği  uygulamalarını  Türk  edebî  metinlerinde  de  gör-
mekteyiz.  Dede  Korkut  Kitabı'nda  Boğaç  Han'ın  vurulmasından  sonra,  Boğaç’ın 
annesinin yanına hızır gelir ve çocuğun yarasını sıvazlar, "dağ çiçeği ile ananın sütü 
yaranın  merhemidir"  der  ve  ayrılır.  Yine,  Karacuk  çoban  kafirlerle  savaşırken 
yaralanır  ve  kafirlerin  leşinden  ateş  yakarak  keçesinden  isli  kül  yapıp  yarasına 
basarak  tedavi  olur.
3
  Görüldüğü  gibi  daha  o  yıllarda  kişiler  kendi  çaba  ve  yön-
temleriyle hastalıkları tedavi etmeye çalışmıştır.  
Tıbbın  bu  baş  döndürücü  gelişimine  rağmen  günümüzde  de  hala  eski  alış-
kanlıklarını sürdüren, hastalıklarını "atadan görme" şekliyle tedavi eden veya ettiren 
kesim azımsanmayacak kadar fazladır  
Mitler ya da efsaneler doğal bir olgunun uygar olamayan bir zeka tarafından 
açıklanmasıdır,  bunlarda  ilkel  bilimi  arama  çabası  boşunadır  şeklinde  tanımlan-
maktadır.
4
  Bilimsel  bir  bilgi  birikiminin  henüz  gelişmediği  ve  bilimsel  metodun 
oluşmadığı  dönemlerde  doğa  olaylarının  açıklanmasında  mitler  devreye  girmek-
teydi. Öyle ki her coğrafi bölgenin kendine özgü mitlerinde rastlanılan kahramanlar 
başka adlarla ama benzer  
olay örüntüleri içerisinde ortaya çıkmışlardır. İlkel mitolojide yer alan olaylar 
daha sonra doğu ve batı mitolojisi gibi farklı mitolojilerde zamanla farklı anlamlar 
da taşımaya başlamışlardır. Benzer mitolojik olaylar farklı şekillerde yorumlanmaya 
başlanmıştır.
5
  Doğu  ve  batı  mitolojilerinde  ayrımın  yaşandığı  coğrafya  Joseph 
Campbell tarafından İran olarak tanımlanmaktadır. 
6
  
Sosyal  yaşamın  korunması  ve  sürdürülmesinde,  sağlığın  korunmasında  ve 

---

346 
 
geliştirilmesinde  mükemmele  ulaşmaya  yönelik  abı-hayat  ya  da  ölümsüzlük  ta-
nımlarının yapılmasında eski inançlar daha sonraki tek tanrılı dinler içerisinde yer 
alan  belirgin  motifler  olarak  korunmuş  görünmektedir.  Korunan  bu  motifler  ve 
antropolojik gelişim süreci güncel sağlık inançlarımızın temelinde bilinç düzeyinde 
ya da bilinç dışında yaşamaya devam etmektedir. Sağlığın korunması, geliştirilmesi, 
tanı  ve  tedavi  ile  rehabilitasyon  süreçlerinde  geçmişten  gelen  izlerin  bilinmesi 
sağlıkla  ilgili  süreçlerin  yönetiminde  katkı  sağlayabilir  ya  da  en  azından  sürecin 
anlamlandırılmasında kullanılabilir.  
İlkel inançlarda tıbbi uygulamaların başlangıç süreci  
Tarih öncesi çağlardan itibaren yaşayan toplumlarda antik ya da eski sağlık 
inançları  tıbbın  geçirdiği  beş  ana  evreye  göre  değerlendirilmelidir.  Çünkü  sağlık 
inançları bu evrelerden etkilenerek bu güne ulaşmıştır. Bu evreleri bilmek eski ve 
yeni sağlık uygulamalarını anlamaya yardımcı olacaktır.  
Tıbbın geçirdiği beş ana evre:
7 
1.
 
İçgüdüsel  Evre:  Yırtıcı  hayvanlardan  zarar  görme,  kesici  bir  cisimle 
yaralanma veya yağmur, soğuk gibi doğa olaylarına karşı içgüdüsel olarak kişinin 
kendini korumaya aldığı ilk dönemlerdir.  
2.
 
Ampirik Evre: Deneme-yanılma yolu ile zamanla edinilen tecrübelerle 
zehirli yiyecekler tüketmekten uzak durma, yaşadıklarından kendine pay çıkararak 
kişinin hayatını planladığı dönemdir. Bu dönem zamanla Şamanizm etkisinde ka-
larak Şaman evliyaların ortaya çıkmasıyla bu inançlar geniş coğrafyalara yayılmıştır.  
3.
 
Büyüsel  Evre:  Simgesel  ve  mistik  üslup  halk  içinde  daha  gizemli  ve 
cezbedici olmaya başladıktan sonra bir takım kişilerce hastalıklar
 
okuyup üfleme, 
muska yazma yoluyla iyileştirilmeye çalışılmıştır (Resim 1). Bu durum ocaklı diye 
tabir edilen kişiler ve onlardan el alanlarca hala günümüzde de devam etmektedir. 
8
 
4.
 
Felsefi Tıp Evresi: Hastalıkların dört sıvı; kan, balgam, kara ve sarı safra 
arasında oluşan dengesizlik nedeniyle oluştuğuna, bu sıvıların her birinin artan ya da 
azalan oranlarının kendine özgü hastalıklara neden olduğuna inanılmakta ve bunlar 
arasındaki denge sağlanarak hastalıklar tedavi edilmektedir. 
9
 
5.
 
Bilimsel Tıp Evresi: Artan tıbbi bilgi ve tenolojik gelişmelerle birlikte 
hastalıkların tedavisi hak ettiği noktalara gelirken önceki dönemlerde oluşturulmuş 
olan inanışların etkisi altında kalmaya da devam etmekte, azımsanmayacak derecede 
de alternatif tıp adı altında eski inançlar uygulanmaktadır.  
Başlangıçta hastalıkların ortaya çıkmasında kötü ruhların bedeni ele geçirmesi 
şeklinde  yapılan  açıklamalar  M.  Ö.  3500-800  yıllarından  sonra  somut  tıbbi  bilgi 
birikimin ortaya çıkmasıyla tıbbi uygulamalar yeniden şekillenmiştir. 
10
 
Kendisine saldıran düşmanla veya bir hayvanla mücadele ederken yaralanan 
tarih öncesi insan, bu olayı, gerçek nedenine bağlarken, başı-karnı ağrısa, bayılıp 
yere  yıkılsa  ve  ağzından  salyalar  aksa  buna  şaşırır,  neye  uğradığını  anlamaz. 
Yaşadıklarının  doğal  nedenlerden  ileri  gelebileceğini  düşünmez.  Hastalığın  iyi 
olmayan, doğaüstü, kendine özgü adalet yaklaşımı olup öç almak isteyen bir güce 
bağlar.  
İlkel insan hastalık nedenlerini dört şekilde açıklamıştır:
7
 
Ortada dolaşan bir ruh veya cin, bir yolunu bulup insanın bedenine girer ve 

---