XəZƏr universiteti erciyes universiteti

70 
 
mümkün olacaktır. Bu yaklaşım kültürel kimliğe yönelik ortak bir tutumun geliştirilme-
sinin ne kadar zorlu bir süreç olduğunun göstergesidir.  
  Sonuç olarak; temel ve hak ve özgürlükler kapsamında olan kültürel kimliklerin 
korunması ve yaşatılması geniş tabanlı bir uzlaşının ürünü olan yeni ve güçlü bir anayasa 
ile mümkün olabilecektir.  
 
KAYNAKÇA 
Adalet ve Kalkınma Partisi Parti Programı(2014), Adalet ve Kalkınma Partisi, https://www. 
akparti. org. tr/site/akparti/parti-programi (08. 03. 2014) 
Barış  ve  Demokrasi  Partisi  Programı(2014),  Barış  ve  Demokrasi  Partisi,  http://bdp.  org. 
tr/devam/17-bdp-program. aspx, (ET:01. 03. 2014) 
Çağdaş  Türkiye  İçin  Değişim  Cumhuriyet  Halk  Partisi  Programı(2014)  Cumhuriyet  Halk 
Partisi,  http://www.  chp.  org.  tr/wp-content/uploads/chpprogram.  pdf  (ET:10.  03. 
2014) 
Geleceğe  Doğru,  Milliyetçi  Hareket  Partisi  9.  Olağan  Kongresi  Parti  Programı(2009) 
Milliyetçi Hareket Partisi, Ankara,  
Kültürel Kimlik(2014) Wikipedia, http://tr. wikipedia. org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCrel_ 
kimlik (04. 03. 2014) 
Kongar, E. (1997), Küreselleşme ve Kültürel Farklılıklar Çerçevesinde Ulusal Kültür 
Ankara http://www. kongar. org/makaleler/mak_ku. php (28. 02. 2014) 
TDK (2014), Terimler Sözlüğü, www. tdk. gov. tr (05. 03. 2014) 
Turan, Ş. (1990). Türk Kültür Tarihi: Türk kültüründen Türkiye Kültürüne ve Evrenselliğe. 
Ankara: Bilgi Yayınevi.  
UNESCO(1982).  Mexico  City  Declaration  on  Cultural  Policies.  http://portal.  unesco. 
org/culture/en/files/12762/11295421661mexico_en.  pd  f/mexico_en.  pdf  (03.  03. 
2014) 
 
SİYASİ PARTİ PROGRAMLARINDA KÜLTÜREL KİMLİK: TÜRKİYE 
ÖRNEĞİ 
 
İsmet KAYMAK 
 
Asya  ve  Avrupa  arasında  köprü  işlevini  gören  ülkemiz  farklı  kültürel  kimliklerin 
varlığını gösterdiği bir coğrafyada yer almaktadır. Günümüz demokrasilerinde bu tür farklı 
kültürel kimliklerin bütünleyici anlayışla siyasal yaşama dahil edilmesi önem arz etmektedir. 
Kültürel kimlikler bir toplumun geçmişten günümüze kadar olan süreçlerini yaşantılarla canlı 
tutma eğilimi gösterir. Bireyler sahip oldukları bu kültürel değerlerle yaşantılarını belirler; 
siyasal, dinsel vb. tüm değerleri bu çerçevede yönlendirirler. Bireyler aynı zamanda kendi 
kültürel kimliklerini yaşatmak için var olan siyasal yapılarla ilişki içerisindedirler. Bu yüzden 
demokrasilerdeki siyasal politikalar kültürel kimliklerin evrilme sürecini etkiler ve yönlen-
dirir. Bu bağlamda siyasal partilerin kültürel kimliklere yönelik yaklaşımları önem taşımak-
tadır.  
Millet  iradesi  ile  mecliste  temsiliyet  yeterliliği  kazanmış  siyasal  partilerin  kültürel 
kimliklere bakışı farklılık göstermektedir. Kültürel kimliklere yönelik talep ve sorunlarının 
yönetilmesinde  temsiliyet  yeterliliği olan siyasal partilerin politika  ve  uygulamaları,  ülke-
mizin kültürel kimliklere yönelik genel politikasını da etkilemektedir. Dolayısıyla alınacak 
karar,  tedbir  ve  uygulamalar  demokrasi  anlayışımızın  işlerliğini  belirleyerek  geleceğimize 
yön verecektir.  

---

71 
 
Bu çalışmada, Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsiliyet yeterliliği kazanmış dört 
siyasal  parti  olan
1
;  Adalet  ve  Kalkınma  Partisi(AKP),  Cumhuriyet  Halk  Partisi(CHP), 
Milliyetçi Harekat Partisi(MHP) ile Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’nin kültürel kimliklere 
yönelik yaklaşımları parti programları çerçevesinde değerlendirilmiştir.  
Anahtar Kelimeler: Kültürel Kimlik, Siyasal Partiler  
 
Cultural idendity in Turkey’s Political Parties (Example of Turkey) 
 
Turkey  which  has  a  fanction  of  bridge  between  Europe  and  Asia  take  place  in  a 
geography  which  different  cultures  exist.  Today  in  democracy  it  is  important  different 
cultures to be implicated in political life with holistic perception. Cultural idendities show 
their  historical  perspectife  from  past  to  future  with  desires  of  supportive.  İndividuals 
determine their life with cultural values and they direct politic, religious etc. values by this 
perpectve.. İndividuals at the same time have relationship with political structures for go on 
theri  cultural  idendities.  For  this  reason  political  policies  in  democracies  effecet  cultural 
identidy’s change process. In this context approach of politicalparties to cultural idenditiees 
are important.  
 Political parties which represent efficiency of respresentation of people and nation’s 
will power have diffrent views to cultural idendities. Politicalparies which manage problem 
and demands of culturalidendities effect general politic view of culturalidendities of them. 
So decisions, measures and aplicaitons that would be taken will idendify perception of our 
democracy’s functions and direct our future.  
 In this research perceptions of 4 parties
2
 to cultural idendities with examining their 
party’s program. 4 parties that Justice and Development Part (AKP) Repuplic people’s Party 
(CHP)  Nationalist  Movement  Party  (MHP)  and  Peace  and  Democracy  Party  (BDP)  won 
representation of people and entered to Grand National Assembly of Turkey  
Key Words: Cultural Idendities, Political Parties  
 
 
 
                                                        
1
 01 Mart 2014 
2
 01 March 2014 

---

72 
 
ŞƏKİ RAYONUNDA AŞKARLANMIŞ YENİ ARXEOLOJİ TAPINTILAR 
ARXEOTURİZMİN İNKİŞAFINDA VASİTƏ KİMİ 
 
Məmmədova Bədircahan 
 
Son illərdə AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun müxtəlif ekspe-
disiya üzvlərinin zəhmət və səyi ilə Azərbaycan tarixinin bir sıra qaranlıq qalmış 
məsələlərinə  aydınlıq  gətirilmiş,  ölkənin  turizm  potensialı  üçün  imkanlar  yaran-
mışdır.  
Arxeoloji baxımdan maraq doğuran və müasir dövrümüzdə turizm perspek-
tivləri ilə diqqəti cəlb edən ərazilərdən biri də Şəki rayonudur. Bu diyarın əlverişli 
coğrafi mövqeyi, zəngin fauna və florası, müxtəlif tarixi dövrləri əks etdirən unikal 
abidələri regionda turizmin inkişafına əlverişli zəmin yaradır.  
Şəki-Qax-Oğuz  arxeoloji  ekspedisiyası  üzvlərinin  son  illərdə  aşkarladıqları 
abidələr xüsusi maraq yaradır.  
1996-cı ildən Şəki Arxeoloji Qrupu əməkdaşlarının səyi ilə üzə çıxarılan mad-
di-mədəniyyət  nümunələri  nəticəsində  Şəki  rayonunun  Fazıl  kəndi  yaxınlığındakı 
Təpəbaşı  abidəsi,  hazırda  “Əbədi  sükut  dünyası  -  labirint”  adı  ilə  arxeoloji  elmi-
praktiki muzey kimi fəaliyyət göstərir (1).  
Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun təqdimatı ilə bu abidə “Antik dövr 
Təpəbaşı nekropolu” adı ilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən qeydiyyata alınmış və 
muzeyin ekspozisiyası 150 kv metr ərazidə yaradılmışdır.  
Muzeyin ekspozisiyası yaradılarkən bütün ərazi təmizlənmiş və 100 kub metr-
dən artıq torpaq çıxarılmışdır. Yerli dəfn adətlərinin nümayişi məqsədilə qəbirlər və 
onlara aparan yollar kərpiclə hörülmüş və üzəriləri tağla örtülmüşdür. Ekspozisiyanı 
təşkil edən 11 qəbirdən yerləşdikləri dərinlikdən, həcmlərindən asılı olmayaraq, 5-i 
divarda, 1 dəhlizdə, 5 isə ayrı-ayrı hissələrdə, yəni aşkar edildikləri yerindəcə digər 
maddi-mədəniyyət nümunələri (bütlər, məişət əşyaları və s.) ilə birgə nümayiş etdiri-
lir.  Məhz  belə  tərtibat  uyğun  dövrün  yerli  dəfn  adətinin  müşahidə  edilməsi  üçün 
əlverişli təsəvvür yaradır.  
Bu  abidədəki  hər  bir  qəbirin  elmi  tədqiqi  yeni  açıqlamaların  meydana  çıx-
masına zəmin yaradır.  
Burada  tapılmış  yüksək  zövqlə  hazırlanmış  maddi-mədəniyyət  nümunələri 
(zoomorf qablar, məişət və bəzək əşyaları) muzeyin ekspoziyasını daha da zəngin-
ləşdirir.  
Arxeoloqların qənaətinə görə, bu abidə Yaloylutəpə mədəniyyətinin lokal va-
riantı olaraq ellinizm dövrünün xüsusiyyətlərini özündə daşıyan, tariximizi turistlərə, 
tələbə və şagirdlərə açıqlayan maraqlı tapıntıdır.  
Nekropolun  tədqiqi  nəticəsində  tapılmış  insan  və  heyvan  sümükləri,  bəzək 
əşyaları və digər müxtəlif maddi-mədəniyyət tapıntıları Yaloylutəpə mədəniyyətinin 
xronologiyasını dərinləşdirməyə, yerli sakinlərin elmi, dini dünyagörünüşü barədə 
ilkin təsəvvür yaratmağa yardım edir.  
Abidədə  nəzərə  çarpan  kömür  və  kül  qalıqları  ənənəvi  mərasimlər  zamanı 
oddan istifadə edildiyini təsdiq edir.  

---