Xix əsr azərbaycan şERİ antologiyasi
Yüklə 3,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SEYİD MİRHƏMZƏ ƏFƏNDİ NİGARİ
____________________Milli Kitabxana______________________
SEYİD MİRHƏMZƏ ƏFƏNDİ NİGARİ
XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında "Seyid Nigari" təxəllüsü ilə tanınan Hacı Mirhəmzə əfəndi təriqət şerinin görkəmli nümayəndələrindən biridir. O, 1795-ci ildə Qarabağın Cicimli kəndində doğulmuşdur. G ənc yaşlarında Şirvana gəlmiş, dövrünün görkəmli alimlərindən bilik almışdır. Nigari Rusiya imperiyasının müstəmləkəçilik siyasətinə qarşı yönəlmiş müridizm azadlıq hərəkatının öncüllərind ən olmuş və buna görə hökumət onu sürgün etmək istəmişdir. Şair təqiblərdən qurtarmaq üçün Anadoluya getmiş, ömrünün axırına qədər orada yaşamışdır. Nigari 1886-c ı ildə Xarputda vəfat etmiş və özünün vəsiyyətinə əsasən Amasiya şəhərində dəfn olunmuşdur. Məzarı indi də orada - Şirvan camesindədir.
Bədii yaradıcılığa gənclik illərində başlayan Seyid Nigarinin şeirlər divanı XX əsrin əvvəllərində çap olunsa da sovet dönəmində onun adı, demək olar, tamam unutdurulmuş , əsərləri geniş oxucu kütləsinə namə lum qalmışdır. Yalnız son vaxtlar şairin əsərlərindən ibarət "Xaki-payin taci-sərim" kitabı "Azərbaycan" nəşriyyatında (2004) çap olunmuşdur. Nigarinin şeirlərindən nümunələr həmin kitabdan götürülmüşdür.
QƏZƏLLƏR
Cahan bağında, ey bülbül, Nigari kimi yar olmaz,
Mənim tək sinəsi gül-gül bulunmaz, dağidar olmaz.
YaqılmıĢ atəĢə varım, alıĢmıĢ sinədə narım,
Yanar canım bu odların, desəm duzəxdə var olmaz.
Dəgil bihudə kim, bülbül, yanar əlbət, qılar qül-qül,
Vəlakin mən kimi, ey dil, bulunmaz dağidar olmaz.
YaqılmıĢ odlara varım, dağılmıĢ çöllərə narım.
Görənlər beylə odlarım, deyər bir belə nar olmaz.
Alıbdır canımı qəmzə, düĢübdür könlümə lərzə,
Hər bir aĢiq Seyid Həmzə, hər bir dilbər Nigar olmaz.
98
____________________Milli Kitabxana______________________
* * *
Bəxtim bana üz verdi, Ģərabdarə yetiĢdim, Öpdüm ayağın, kaseyi-sərĢarə yetiĢdim.
Sərməst keçib, badeyi-əsrarə yetiĢdim.
NəqqaĢi-əzəl çəkdi bənim nəqĢimi aĢiq,
Bu rütbeyi-həq dad ilə didarə yetiĢdim.
Oldum həme dəm nəqĢi-Nigarim ilə məĢğ ul Əl dəgmədi bir karə, qələmkarə yetiĢdim.
BəxĢ eylədi ol sərxəti-məĢqim bana bir hal,
Pərkarə nə hacət, elə bir karə yetiĢdim.
Hər Ģamü səhər seyri-süluk eylədim axir,
Xaki-qədəmi-Əhmədi-Muxtarə yetiĢdim.
Əlminn əti-Lillahi ki, ey Miri Nigari, Kamim bana yüz açdı, kərəmkarə yetiĢdim.
Nə qəmim var cahan içrə bənim, yar bənim,
Nəyim əksikdi bənim, yar bənim, var bənim.
Sayeyi ali-əba, badeyi-əshabi-səfa,
Xərməni-feyzi-bəha, cəzbeyi-əhrar bənim.
Sazü sazəndə qəzəl, çuĢü xüruĢi-sevda,
Xubi-Ģirin hərgəhi, təbi-Ģəkərxar bənim.
Azu çox, hər nə ki var bəzmi-hərifan içrə,
Malikanəm, həme dəm kaseyi-dəvvar bənim.
Hər yanə badə fəĢan kaseyi-irsal etdim,
Bəzmlərdə çəkilən sağəri-sərĢar bənim.
Bilmədim kim, neçə karim, neçə kirdarim üçün
Qırdı baĢimdə bütün bizeyi-dildar bənim.
99 ____________________Milli Kitabxana______________________
ġükür, ey Miri Nigari ki, xərabat içrə Cəngü ahəngü qədəh, Ģeri-Ģəkərbar bənim.
* * *
Didəbanam rəhgüzari-Ģahı gözlər gözlərim,
Baqmazam qeyri yola, Ģəhrahi gözlər gözlərim.
Seyr qılam kubəku, avaz verəm babi-bab,
Barigəhi bəklərəm, dərgahi gözlər gözlərim.
Vaqifi-yarəm, vəlakin bixəbər əğyardən,
Qafilə göz verməzəm, agahi gözlər gözlərim.
Zərrə mənzurim dəgil, dünya və mafiha, vəli
Aləmi-dareyndə bir mahi gözlər gözlərim.
Söyləmə sərbəstə, ey Seyid Nigari, aĢikar
Söyləsə kim, bir kərə, Allahı gözlər gözlərim.
* * *
Ey könül, uyma gel, ol türreyi-tərrarlərə
Bəndəlik etmə Məsihi kimi zünnarlərə.
Yıqar, əlbəttə yıqar, axiri bərbad eylər,
Versən, ər mənzifi-Ģəhin Ģahi əğyarlərə.
Çəkəlim badeyi-səba, tutalım cam ətəyin, Can fəda eyləyəlim məsti-qədəhxarlərə.
Nə deyir sultanımız, binəva naçarlərə.
Əcəba, varmı əsrarə xəbərdar, deyin, Beylə kim, çarə olurmu bu giriftarlərə?
Neyçün iftadələrin halını sormaz, neyçün, Ġltifat eyləməz ol xəsteyi-didarlərə?!
Yüklə 3,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|