Xx əsin əvvəlində əldə edilən texniki nailiyyətlər
Yüklə 5,08 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 516 Cədvəl 3.3. “Maşınqyırma texnologiyası” kafedrası əsasında yaradılmış yeni kafedralar [3.32]. Kafedra 1932-ci ildə “Metalların soyuq emalı” adı ilə Azərbaycan Sənaye İnstitutunda yaradılmışdır, kafedra müdiri F.Yaroşevski. 1942-ci ildə kafedranın adı “Maşınqayırma texnologiyası” kimi dəyişdirilmişdir. 1950-ci ildən kafedra Azərbaycan Politexnik İnstitunda fəaliyyət göstərir. Kafedra müdirləri: 1950 − 1974-ci illər dos., t.e.n. F.Yaroşevski: 1975 − 1984-ci illər dos., t.e.n. N. Ağayev: 1984 − 1987-ci illər dos., t.e.n. Ə.Sadıxov : 1987-ci ildən i.q. prof., t.e.d., V. Mövla-zadə N- si Yeni yaradaılmış kafedraların adı, kafedra müdirləri Yaranma tarixi 1 “Tikiş və yeyinti maşınları”, prof., t.e.d. R.Əlizadə 1970 2 “Metalkəsən dəzgahlar və alətlər” 1970 − 1980 ci illər prof., t.e.d. C.Məmmədov 1980 − 1993 ci illər prof., t.e.n. M. Rüstəmov 1993-i.q. prof., t.e.d. V. Abbasov 1970 3 “Avtomatlaşdırılmış istehsalın texnologiyası” 1982 − 1995-ci illər prof., t.e.n. Ə. Xəlilov 1995 − 2000-ci illər dos., t.e.n. N.Məmmədov 1982 4 “Metrologiya və standartlaşdırma” 1986-cı ildən i.q. prof., t.e.d. A.Qafarov 1986 5 “Nəqliyyat maşınqayırması”, 1992-ci ildən “Maşınların bərpası və etibarlığı” 1989 − 1992-ci illər prof., t.e.d. N.Ağayev 1992 − 2003-ci illər prof., t.e.n. Ə.Sadıxov 1989 6 “Maşınqayırmada avtomatlaşdırılmış layihələndirmə sistemləri” 1991-ci ildən i.q. prof., t.e.d. H.Hüseynov 1991 “Maşnqayırma texnologiyası” kafedrası və onun bazasında yaradılmış digər kafedralarla bərabər Azərbaycanda maşınqayırma üzrə mütəxəssislərin hazırlanmasında yerli müəssisələrin texniki imkanlarından da geniş istifadə olunmuşdur. Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 517 1960-cı ildən Azərbaycan Politexnik İnstitutunda açılmış aspirantura bu sahədə yerli elmi kadrların hazırlanması istiqamətində atılan vacib addımlardan biri idi. Bu imkandan istifadə edərək onlarla azərbaycanlı mühəndis elmi dərəcə əldə edərək ali məktəbdə mühəndis hazırlığının daha təkmil aparılmasına nail olmuşlar. 1950 − 2000-ci illərdə “Maşınqayırma texnologiyası” ixtisası üzrə 70 texnika elmləri namizədi və 10 texnika elmləri doktoru yetişdirilmişdir [3.32]. Bu mütəxəssislər Azərbaycan Texniki Universitetində təhsilin təkmilləşdirilməsi ilə bərabər, həm də bu ali məktəbin təşkili və idarə olunmasında yaxından iştirak etmişlər. Azərbaycan ali texniki məktəbləri istər Sovet dövründə, istərsə də sonra xarici dövlətlərin ali məktəbləri ilə elmi mübadilədə olmuşlar. Əsasən Azərbaycan Politexnik İnstitutu və Azərbaycan Neft Akademiyası bu sahədə Avropanın qabaqcıl ali məktəbləri ilə əməkdaşlıq etmişlər. Sovetlər ölkəsi dağıldıqdan sonra yerli mütəxəssislər qarşısında xaricdə elmi staj keçmək üçün yeni imkanlar açılır. Əsasən Almaniyanın Akademik Mübadilə Xidməti (Deutscher Akademischer Austausch Dienst- DAAD) öz fəalliyyəti ilə daha da fərqlənir. Burada, özü ilk azərbaycanlı olaraq 1975-ci ildə Almaniyanın Braunşvayq Texniki Universitetində onaylıq elmi staj keçmiş Prof. Vaqif Mövla-zadənin (şəkil 3.44) azərbaycan gənclərinin xarici səfərlə bağlı stimullaşdırılmasında böyük rolu olmuşdur. Vaxtilə AzPİ-nin məzunu olmuş Prof. Mövla-zadə öz elmi karyerasına bu ali məktəbdə başlamışdır. O, 35 illik fəaliyyəti dövründə məşğul olduğu pardaqlama prosesinin optimallaşdırılması sahəsində yeni elmi məktəb yaratmış və bu sahədə elmi mütəxəssislər hazırlamışdır. Onun müasir gənc elmi mütəxəssislər formalaşmasında da rolu təkzib olunmazdır. Professor Şəkil 3.44. Prof. V. Mövla-zadə. Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 518 Mövla-zadə 1987-ci ildən rəhbərlik etdiyi “Maşınqayırma texnologiyası” kafedrasında qabiliyyətli gənc alimlərin yetişməsi üçün böyük imkanlar yaratmışdır. Hal-hazırda DAAD xətti ilə Almaniyaya getmiş, orada təhsillərini davam etdirərək, Alman sənayesinin müxtəlif sahələrində aparıcı vəzifələrdə çalışan azərbaycanlı mühəndislər AzTU-da aldıqları texniki təhsili daha da artıraraq, maşınqayırmanın müxtəlif sahələrində dəyərli elmi işlər görürlər. Lazerlə emal, örtükçəkmə, prototiplərin sürətli hazırlanması, qaynaq, mexaniki emal, maşın hissələri, avtomatlaşdırılmış layihələndirmə, termodinamika həmyerlilərimizin çalışdıqları vacib sahələrdəndirlər. Bu gənclər Azərbaycanın mühəndislik elmində yeni bir pillənin başlanğıcını qoymuşlar. Dünyada öz güclü sənayesi ilə məşhur olan Almaniyada aparıcı mühəndis kimi çalışaraq, həmyerlilərimiz əldə etdikləri elmi bilikləri Azərbaycana transfer etməklə, mövcud elmi bazanın daha da zənginləşdirilməsində əhəmiyyətli rol oynayırlar. Yüklə 5,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|