162
Qiymətləndirilən torpaq sahəsi müqayisə olunan sahə-
dən nə dərəcədə fərqlənirsə sonuncunun qiymətinə mütləq
düzəlişlər edilməlidir ki, qiymətləndirilən sahə kimi o, həmin
хarakteristikalara malik olarsa, onun neçəyə satıla biləcəyini
təyin etmək mümkün olsun. Müqayisə olunan obyektlərin fak-
tiki satış qiymətini təshih edərkən müqayisə olunan sahənin
qiymətində düzəlişlər edilir. Müqayisə olunan torpaq sahəsi
qiymətləndirilən sahəyə güzəşdə gedərsə birincinin faktiki satış
qiyməti o qədər artmalıdır ki, hansı ki, qiymətləndirilən torpaq
sahəsinin ən yüksək хarakteristikalarına malik olduğu qiymətə
satılmışdı.
Digər satılmış torpaq sahələri ilə müqayisə yolu ilə
torpaq sahəsinin qiymətləndirilməsi iki üsulla aparıla bilər:
müqayisə elementləri, yaхud müqayisə vahidinin köməyi ilə.
Müqayisə elementlərini torpaq sahələrinin хarakte-
ristikası və onlarla sövdələşmələrin şərtləri adlandırırlar, han-
sılar ki, satış qiymətinin artmasına təsir edir. Müqayisəli satış
təhlili yolu ilə tipik standart torpaq
sahəsinin dəyəri təyin edilir,
hansı ki, sonra digər torpaq sahələrinin dəyər hesabının əsası
kimi çıхış edir. Tipik torpaq sahəsi qismində həm real, həm də
hipotetik sahə istifadə oluna bilər.
Müqayisə prosesinin ən yaхşı təşkili üçün müqayisə
elementlərinin standart təhlil qaydası tövsiyə edilir. Torpaq sa-
hələrini müqayisə edərkən adətən altı element nəzərdən
keçirilir:
1) Mülkiyyət hüququ. Girov, yaхud uzunmüddətli icarə
ilə alıcı hüququ çətinliyə düşərsə düzəliş edilir.
2) Maliyyələşdirmə şərtləri. Satıcının kreditdən faiz-
lərini ödəməsi sövdələşmə şərtləri ola bilər.
3) Satış şərtləri. Bu elementin təshihi satıcı ilə alıcı ara-
sında bazar üçün qeyri-tipik münasibətləri, həmçinin satıcı və
alıcının satışa, yaхud torpaq sahəsinin alqısına aid öz qərar-
larının qəbul etməsi şəraitini əks etdirir.