15
özündən yayındırmışdı. Qəflətən akrobatik sıçrayışda irəli daha əlverişli mövqe
tutdu.
Və ayaq üstə atəşi davam etdirdi. Bu döyüşdə Səmədə bəlkə də onlarca
əsgərin işini gördü. Düşmən hücumunun qarşısını aldı. Amma sən demə bu
Səmədin sonuncu döyüşü imiş. Qəfil atılan snayper gülləsi onun gənc həyatına son
qoydu.
Şəhidlik zirvəsinə yüksələn və öz ölümü ilə Vətənini ucaldan igid döyüşçü
Səməd Fərzəliyev bu gün onu tanıyanların, el-obasının xatirində bir qəhrəman kimi
yaşayır. O, sağlığında qəhrəman adını qazanmışdı. Əfsuslar olsun ki, dövlət
Sırxavənd igidi Səməd Fərzəliyevi qiymətləndirilməyib.
Qəhrəman döyüşçü Səməd Fərzəliyevin adı əbədiləşdirilmişdir. Sırxavənd
kənd orta məktəbi 31 yaşlı şəhidin adını daşıyır. Haqqında mətbuat dəhifələrində
yazılar, oçerqlər dərc olunub. “Şəhid şəhərin şəhid oğulları” kitabında Səməd
Fərzəliyevin qısa da olsa döyüş yolundan, onun qəhrəmanlıqlarından söhbət açılıb.
Efir dağlarında Səmədə həsr edilmiş verilişlər və radio-oçerqlər səsləndirilib.
Radio verilişləri fondunda S.Fərzəliyevin qəhrəmanlığına həsr edilmiş veriliş
saxlanılır.
S.Fərzəliyevin yurdunda bir oğul və iki qızı böyüyür.
Məzarı Ağdam rayonunun Şəhidlər xiyabanındadır.
GÜLLƏLƏR YAġA BAXMIR
İslam Mürşüd oğlu Ağayev Sırxavənd kəndinin
sayılan adamlarından olub.
1992-ci ilin fevral ayında Sırxavəndə ezam
olunmuşdum. Məqsədim kənd camaatı və döyüşçülərlə
görüşüb onların səslərini lentə almaq idi. Yolda eşitdim ki,
Sırxavənd kəndi od içində yanır, orada ölüm-dirim
döyüşləri gedir. Heç bir yerdən köməyi olmayan Sırxavənd
igidləri düşmənin ağır hücumlasrına mərdliklə sinə gərir,
yeri düşdükcə erməni quldurlarının atəş nöqtələrini susdururdular. İslam kişi də öz
evində oğlanları ilə mövqe tutub quldurlarla atışırdı. Onun evini yaxınlığında
Cahangirin evində 8 nəfər Sırxavənd igidi erməni yaraqlılarının mühasirəsinə
düşmüşdü. Quldurlar istəyirdilər ki, həmin yenilməz oğulları diri tutsunlar. Amma
buna imkan verməyəcəyəm, – deyən İslam kişi sərrast atəşlə quldurları irəliləməyə
qoymurdu. Cahangirgilin patronu tükənirdi, Qardaşxan Mehdiyev baş
nahiyəsindən ağır yara almışdı. Buna dözməyən İslam kişi oğullarına tapşırdı ki,
atəşi davam etdirin, mən isə uşaqlara patron çatdırım. Özünü evdən həyətə atan
İslam kişinin düşmən gülləsi haqladı. El ağsaqqalı İslam kişi 1992-ci ilin fevralın
8-də qeyrət döyüşündə əbədiyyətə qovuşdu.
16
İslam kişi ilk gündən silaha sarılaraq kəndin müdafiəsində dayanan
ağsaqqallar idi. Elə gün olmazdı ki, o gənclər arasında olmasın. Gecəli-gündüzlü
bir-bir postları gəzir, keşik çəkənlərə məsləhət verirdi. Kəndin əsas postu olan
“Güney” postuna nəzarət də ona tapşırılmışdı. Dəfələrlə Xankəndi-Ağdərə yolunda
öz dəstəsi ilə erməni quldurların ağır zərbə vurmuşdu.
Hüseyn Məmmədovun dediklərindən: “İslam əmim bütün qohum-
qonşunun ağsaqqalı idi. Hamımız onun yolunu saxlayır, xətrini çox istəyirdik.
Bakıdan kəndə gələndə birinci İslam əmimə baş çəkər, sonra evimizə gedərdim. Bu
gün İslam əmisiz hamımız üçüçn çətindir.”
Üç oğul, bir qız atası idi.
Məzarı Sırxavənd kəndindəndir.
HAMININ ĠSTƏKLĠSĠ
İntizam Köçəri oğlu Bəşirov 1970-ci ildə anadan
olub. Ata-anasının və bacı-qardaşlarının istəklisi idi.
Orta məktəbi qurtardıqdan sonra təhsilini davam
etdirə bilməmişdi. Əsgəri xidmətdən sonra doğma kəndi
Sırxavəndə qayıtmışdı. Elə həmin il İntizam Şuşa Kənd
Təsərrüfütı Texnikumunun zootexnik şöbəsinə daxil olub.
Həmin vaxtlar erməni təcavüzü get-gedə genişlənirdi. Şuşa-
Ağdam marşrut avtobusunda atəşə tutulmuşdu. Hətta bir dəfə
Xankəndi yaxınlığında qəfil açılan güllə bir tələbə yoldaşının həyatına son
qoymuşdu. Yurdumuzun vətənpərvər oğlu İntizamın arzusu Vətəni, elini, obasını
azad görmək idi. Günü-gündən alovlanan Müharibə Sırxavənd kəndini hər tərəfdən
bürümüşdü. Bunu görən İntizam təhsilini qoyub kəndin sakinlərindən təşkil
olunmuş özünümüdafiə batalyonuna daxil oldu. Hər bir silah növündən zustalıqla
istifadə edən İntizam az zamnada bacarıqlı bir döyüşçü kimi yoldaşlarının
hörmətini qazanmışdı. Dəfələrlə onların dəstəsi erməni quldarlarının hücumunu dəf
etmiş, böyük zərbələr endirmişlər.
Sırxavənd kəndində vəziyyət günü-gündən gərginləşirdi. Bütün gün
ərzində kəndin üzərinə hücum ara vermirdi. Bir neçə gün ərzində Sırxavəndin say
seçmə oğulları Səməd Fərzəliyev, Bəhmən Məmmədov və el ağsaqqalı İslam
Ağayevin ölümü düşmənin əl-qolunu açmışdı. Düşmən bütün qüvvəsi ilə
Sırxavəndi işğal etməyə, oda qalmağa çalışırdı. Əsas hücumlar əsasən bir nömrəli
post olan “Güney” postuna edilirdi. Həmin post Sırxavəndin açarı idi. Postun
alınması Sırxavənd kəndinin məğlubiyyəti idi. Ona görə Güney postu həmişə
təcrübəli və qorxmaz oğullara tapşırılırdı. İntizam bütün çətinliyi öz üzərinə
götürmüşdü. Tez-tez yoldaşlarına ehtiyatlı olun deyirdi. Mayası zəhmətlə yoğrulan
İntizam hər an vətənin bir qarışı üçün canından keçməyə hazır idi. Odur ki, heç
vaxt razı olmazdı ki, yoldaşlarının birinə bir şey olsun.