Yazıçı jurnalist Xəqani Rzaquliyev və Rəhman Quluzadənin bu kitabı
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XATĠRƏLƏRDƏ ƏBƏDĠ YAġAR QƏHRƏMAN
13
Səməd Ərşad oğlu Fərzəliyev 1961-ci il noyabrın 4- də dünyaya göz açmışdı. Orta məktrəbi bitirəndən sonra Bakı Bədən Tərbiyəsi Texnikumuna daxil olmuşdu. 1979-cu ildən Monqolustanda hərbi hava qüvvələrində xidmət etmiş, 1981-ci ildə orduda tərxis olunmuş, texnikumda təhsilini başa vurduqdan sonra öz kəndlərində müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdı. 1990-cı ildə təhsilini Bakı Dövlət Bədən Tərbiyəsi İnstitutunda davam etdirmişdi. S. Fərzəliyev 1989-cu il avqustun 14-də keçmiş DQMV üzrə təşkilat komitəsinin sədri A.Volskinin əmrinə əsasən general Safovnov tərəfindən həbs edilmişdi. Bəs, Səmədi niyə həbs etmişdilər? O vaxtlar Sırxavənd kəndinin 10 km-də Dovşanlıdakı mərmər zavodu daşnakların mərkəzi qərargahı idi. Erməni quldurlarının Qarabağı işğal planı burada hazırlanırdı. Həmin qərargahı isə Səməd partlatmışdı. Ağdərədən Xankəndinə gedən yolda ermənilərin maşın karvanının qabağını kəsmiş və avtomobillərinin təkərlərini güllədən keçirmişdi. Bununla da Ağdərə ermənilərinin Xankəndində keçirilən mitinqində iştirak etmək planlarını pozmuşdu. Həmin hadisədən sonra Sırxavənd kəndinə rus ordusu desant tökdü. Lakin Səmədin tutulmasına kənd camaatı imkan vermirdi. Əksinə Səməd desantçılara bələdçilik edən erməniləri gülləbaran etdi. Xaçın körpüsünün üstündə yerləşən və ermənilərin “Andronik” adlandırıb yığışdıqları pavliyonu da Səməd partlatdı. Bundan başqa onlarca “boevik”i məhv etdi. Daşnaksütun partiyasının iki nəfər üzvünü ermənilərə silah paylayıb qayıdarkən Sızqa dərəsində qanlarına qəltan etdi. Çıldıran-Ballıqaya yolunda erməni quldurlarının BMII-1-nin partladıb bütün heyəti ilə məhv etdi. Səməd həmin bölgədə ermənilərin işğalçı siyasəti qarşısında əsas maneə idi. Onun göstərdiyi igidliklər bütün Qarabağ ermənilərini vahiməyə salmışdı. Ona görə erməni başbilənləri çalışırdılar ki, əyin bahasına olursa olsun Səmədi ələ keçirsinlər. 1989-cu il avqustun 14-dən 15-nə keçən gecə saat üç radələrində hər tərəfdən Sırxavənd kəndinin rus əsgərləri mühasirəyə alır. General Safanov həmin vaxt A.Volskinin əmrini yerinə yetirir. Səməd və Nazim Fərzəliyev qardaşlarını həbs edir. Nazim Fərzəliyev: “Bizi həbs edən kimi Xankəndinə gətirdilər, ayrı-ayrı kameralara saldılar. Elə ilk gündən bizə olmazın işgəncələr verməyə başladılar. Hər dəfə də bizi başqa-başqa adamlar danışdırır, sorğu-suala tutur, əzab-əziyyət verirdilər. Düzü düşmənin verdiyi işgəncələr nə qədər dözülməz olsa da tab gətirirdik. Hərdən bir Səmədin qonşu kameradan zümzüməsini eşidirdim. Bir dəfə özümü ələ alıb və bütün ağrıları unudaraq ona diqqətlə qulaq asmağa başladım. O mahnı ilə mənə açıqca deyirdi: “Möhkəm dayan qardaş, mən heç nəyi boynuma 14
almamışam, sən də alma. De ki, heç nədən xəbərim yoxdur. Müvəqqəti çətinlikdir, qorxma. Bizləri dardan çıxaran oğullar tapılar. İgidin başı qalda gərək. Özünü əsil kişi kimi apar. İnşallah tezliklə görüşərik”. Nəhayət 103 gündən sonra qardaşlar görüşdülər. Bu müddət ərzində olmazın əziyyəti çəkmişdilər. Amma bu igidlər hər bir işgəncəyə dözmüş, düşmən qarşısında əyilməmiş, sınmamışlar. Həmin dözülməz günlərdə Səməd dediyi sözün üstündə durmuşdu: “Qarabağ bizim dədə-baba yurdumuzdur. Canımızdan, qanımızdam keçərik, bir qarış torpağımızı vermərik”. Bəs, Səmədgil həbsdən necə azad olundu. Fazil Fərzəliyev: “Qardaşlarımın saxlandığı yer gizli saxlanılırdı. Keçmiş SSRİ-nin elə bir təşkilatı yox idi ki, ora müraciət etməyək. Hətta Birləşmiş Millətlər Təşkilatına da teleqrama göndərmişdik. Amma səsimizə səs verən, köməklik göstərən olmadı. Rəhmətlik Vaqif Cəfərovun köməkliyi ilə 25-ci günü xəbər tutduq ki, uşaqlar Xankəndində həbsxanadadırlar. Nazim aldığı zərbədən ölümcül vəziyyətdədir. Ümidimiz hər yerdən kəsilmişdi. Ağdərə-Xankəndi yolunda Ağdərə rayon polis şöbəsinin rəisini, baş müstəntiqini və rayon prokurorunu girov götürdük. Bu bizim üçün üzümüzə açılan kömək qapısı idi. Uzun sürən danışıqlardan sonra qardaşlarım həbsxanadan buraxıldı. Səmədgil azad olunduğu gün Sırxavənd camaatı toy-bayram etdi, hamı onların görüşünə gəldi. Ermənilər elə hesab etdilər ki, bu qardaşların artıq müqaviməti qırılıb. Bir daha torpaq təəssübü çəkməyəcəklər. Amma yanılmışdılar. Səməd həbsxanadan azad olunan kimi yenə torpaqlarımızın müdafiəsində dayandı. Səmədin başçılığı ilə Ballıqaya kəndində aparılmış yoxlama hər tərəfə səs saldı. Səməd qrimlənərək rus əsgəri formasında silahdaşları – Seymur, Rizvan və Azərlə Ballıqayada axtarışlar aparmışdı. Son altı ayda gecəsi gündüzü olmayan Sırxavənd igidləri düşmən qarşısında qəhrəmanlıqlar göstərirdilər. S.Fərzəliyevin bölməsi verilən hər tapşırığı uğurla yerinə yetirir, düşmənin atəş nöqtələrini, texnikasını sayıb, hansı qüvvəsi olmasını dəqiqliklə öyrənib, qərargaha çatdırırdılar. Yeri düşdükdə düşmən arxasına keçib, zərbələr endirir, hücum planın pozurdular. Səməd bir neçə dəfə əlbəyaxa döyüşlərdə erməni quldurlarının burnunu ovmuşdu. Gecədən başlanan qar bütün yol-izi bağlamışdı. Döyüşçülər arasında əhatə çətinləşmişdi. Sübh tezdən kəndin üzərinə yağdırılan güllə boran hərəkəti lap ağırlaşdırırdı. Düşmən topunun, texnikasının səsindən Sırxavənd kəndi lərzəyə gəlmişdi. Yenə də Səmədin sol cinahdan döyüşün ağırlığını öz üzərinə götürdü. Mərkli düşmən çalışırdı ki, Sırxavəndi ələ keçirsin və aran Qarabağa yol açsın. Amma yeri düşdükdə Səmədgil sərrast atəşlə erməni quldurlarının atəş nöqtələrini susdururdu. Səmədin özü fasiləsiz atəş açaraq ermənilərin diqqətini özünə cəlb etdi. Düşmənin hər birinin açıdığı atəş onun tutduğu mövqeyə yönəlmişdi. Səməd bir anlığa atəşini dayandırdı. Başqa mövqelərdən düşmənə qarşı atəşin güclənjdirilməsini yodaşlarına əmr etdi. Az da olsa Səməd düşməni Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|