Yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müqavilənin forması.
- Sosial kirayə müqaviləsinin məzmunu
Rüfət Göyüşov yəçi yaşayış sahəsindən istifadəyə və kommunal xidmətlərə görə haqq ödəməlidir. Müqavilə üzrə tərəflərin qarşılıqlı hüquq və vəzifələri müəyyən olunur. İkincisi, sosial kirayə müqaviləsinin tərəfləri (kirayəyə verən və kirayəçi) kimi mülki dövriyyənin istənilən iştirakçıları deyil, yalnız AR Mənzil Məcəlləsində göstərilən müəyyən kateqoriyaya aid olan şəxslər çıxış edir. Belə ki, sosial kirayə müqaviləsi üzrə kirayəyə verən qismində yalnız dövlətin və ya bələdiyyələrin müvafiq orqanları çıxış edə bilər. Kirayəçi qismində isə, AR Mənzil Məcəlləsi ilə və digər qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilmiş əsaslarla yaşayış sahələrinə ehtiyacı olan hesab edilən aztəminatlı vətəndaşlar çıxış edə bilər (bax. AR Mənz.Məc., mad.48.1). Bu kateqoriya şəxslər sırasından əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər istisna təşkil edir. Belə ki, AR Mənzil Məcəlləsinin 48.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydaya əsasən, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə başqa qaydalar nəzərdə tutulmayıbsa, həmin şəxslərə sosial kirayə müqaviləsi əsasında yaşayış sahələri verilmir. Üçüncüsü, müqavilə müddətsiz xarakterlidir. Belə ki, yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsi qüvvədə olma müddəti müəy- yənləşdirilmədən bağlanılır (bax. AR Mənz.Məc., mad.59.2). Adi kirayə müqaviləsində müddət barədə razılaşmanın nəzərdə tutulması tərəflərin iradəsindən asılı olduğu halda sosial kirayə müqaviləsinin müddətsiz bağlanılması qanunvericinin birbaşa göstərişidir. Dördüncüsü, sosial kirayə müqaviləsi üzrə kirayəyə verənin tələbi ilə müqaviləyə xitam verilməsi ancaq məhkəmə qaydasında ola bilər (bax. AR Mənz.Məc., mad.82.4). Adi kirayə müqaviləsində müqavilənin ləğv edilməsi tərəflərin xəbərdarlıq müddəti haqqında qanunvericiliyin tələblərinə riayət edilməsi şərtləri altında həyata keçirilə bildiyi halda, sosial kirayə müqaviləsi müqaviləyə xitam verilməsi üçün xəbərdarlıq müddəti haqqında 138
V fəsil. Əmlak kirayəsi müqaviləsi şərtlərə riayət olunması tələb olunmur. Kirayəçi isə müqavilənin ləğv edilməsi hüququnu AR Mənzil Məcəlləsinin 82.2-ci maddəsinə əsasən, istənilən vaxt həyata keçirə bilər. Beşincisi, yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsi mülkiyyətçinin adından çıxış edən səlahiyyətli dövlət və ya bələdiyyə orqanının inzibati qaydada qəbul etdiyi qərarı əsasında bağlanılır. Yəni müvafiq qərar olmasa, sosial kirayə müqaviləsi bağlanıla bilməz. İnzibati qərarın qəbul olunması isə qanunvericilikdə müəyyən olunan tələblərlə şərtlənir ki, bura: yaşayış sahəsinə ehtiyacın olması və ehtiyacı olan şəxs qismində uçota durmaq üçün ərizə ilə müraciət edilməsi, müvafiq icra hakimiyyəti və bələdiyyə orqanı tərəfindən müraciət edən şəxsin uçota alınması, bundan sonra növbəlilik qaydasına əsasən, müraciət edənlərin uçota alınma tarixi və inzibati ərazi vahidləri üzrə yaşayış sahəsinin ayrılma norması nəzərə alınmaqla verilməsi prosedurları aiddir. Altıncısı, AR Mənzil Məcəlləsinin 59.3-cü maddəsinə görə, sosial kirayə müqaviləsi üzrə yaşayış sahəsi almağa hüquq verən əsasların və halların dəyişməsi yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsinin ləğv edilməsinə əsas deyil. Əsasların dəyişməsi dedikdə, bura yaşayış sahəsinə ehtiyacın aradan qalxması nəzərdə tutulur. Vətəndaşların sosial kirayə müqaviləsi əsasında yaşayış sahəsi əldə etmələrinə hüquq yaradan əsaslar,, aradan qalxması AR Mənzil Məcəlləsinin 55.1.2-ci maddəsinə görə, yaşayış sahəsinə ehtiyacı olan qismində uçotdan çıxarılma üçün əsas olsa da müqavilə bağlandıqdan sonra belə əsasların aradan qalxması kirayə müqaviləsinin ləğv edilməsi üçün əsas deyildir. Yeddincisi, əmlak kirayə müqaviləsinin digər növlərindən fərqli olaraq sosial kirayə müqaviləsi əsasında yaşayış sahəsi üzərində yaranmış hüquqlar qanunla müəyyən edilmiş qaydada daşınmaz əmlakın dövlət reyestrində qeydiyyata alınır (bax. AR Mənz.Məc., mad.59.4). 139
Rüfət Göyüşov Müqavilənin predmeti kimi yaşayış sahəsi çıxış edir. Yaşayış sahəsinin növləri AR Mənzil Məcəlləsinin 13-cü maddəsində göstərilmişdir. Bura aiddir: -
ilə əlaqədar məişət və digər ehtiyacların ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş yardımçı sahələrdən ibarət fərdi müəyyən edilmiş ev yaşayış evi hesab edilir; -
mənzil, mənzilin hissəsi. Bir və ya bir neçə otaqdan, habelə yaşama ilə əlaqədar məişət və digər ehtiyacların ödənilməsi üçün nəzərdə tutulmuş yardımçı sahələrdən ibarət çoxmənzilli binanın ümumi istifadədə olan sahələrinə birbaşa daxil olmaq imkanını təmin edən strukturca ayrıca sahəsi mənzil hesab edilir; -
otaq. Yaşayış evinin və ya mənzilin bilavasitə yaşamaq üçün nəzərdə tutulmuş ayrıca hissəsi otaq hesab edilir. AR Mənzil Məcəlləsinin 61.2-ci maddəsinə əsasən, ayrıca olmayan yaşayış sahəsi, yardımçı sahələr, habelə çoxmənzilli binanın ümumi əmlakı yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsinin müstəqil predmeti ola bilməz. Müqavilənin forması. Yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsi dövlət və ya bələdiyyə mənzil fondunun yaşayış sahəsinin verilməsi haqqında qərara əsasən yazılı formada bağlanır (bax. AR Mənz.Məc., mad.62.1). Adi kirayə müqaviləsində olduğu kimi, sosial kirayə müqaviləsi üzrə yaşayış sahəsinə mülkiyyət hüququnun başqasına keçməsi yaşayış sahəsinin sosial kirayə müqaviləsinin qüvvəsinin ləğvinə və ya şərtlərinin dəyişdirilməsinə səbəb ola bilməz. Sosial kirayə müqaviləsinin məzmunu tərəflərin hüquq və vəzifələrinin məcmusunda ifadə olunur. Kirayəyə verənin hüquq və vəzifələri AR Mənzil Məcəlləsinin 64-cü maddəsində nəzərdə tutulmuşdur. Bunlar aşağıdakılardır: Kirayəyə verənin hüquqları: -
yaşayış sahəsinə və kommunal xidmətlərə görə haqqın vaxtında ödənilməsini tələb etmək; 140
Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|