17
6. Türk
Tıbbi
Onkoloji
Kongresi
İmmüno-Onkoloji Kursu
a) Sitotoksik T lenfosit ilişkili antijen 4 (CTLA4) aracılı immün kontrol
noktası T hücrelerinde antijene ilk yanıtı sırasında uyarılır. CTLA4 uya-
rılma düzeyi başlangıçtaki TCR aracılı sinyalin büyüklüğüne bağlıdır.
Yüksek afiniteli ligandlar daha yüksek düzeyde CTLA4 uyarırlar bu
da ilk yanıtın miktarını kırar. CD28-CTLA4 sistemiyle T hücrelerinin
aktivasyon düzeyinin belirlenmesinde anahtar yüzey ekspresyonu-
nun zamanlamasıdır. Saf ve hafıza T hücreleri yüzeylerinde yüksek
miktarda CD28 eksprese eder fakat CTLA4 eksprese etmezler. Bunun
yerine CTLA4 hücre içi veziküllerde depolanmıştır. TCR karşılaşılan
antijenlerce tetiklendikten sonra CTLA4 hücre yüzeyine taşınır. TCR
üzerinden uyarılma ne kadar güçlüyse o kadar fazla CTLA4 T hücre
yüzeyine çıkarılır. Bu şekilde CTLA4, ligandın değişen konsantrasyon-
ları ve TCR’e değişen afinitesi karşısında istikrarlı düzeyde bir T hücre
aktivasyonu sağlamak için sinyal kırıcı olarak fonksiyon görür.
b) Buna karşın programlanmış hücre ölümü proteini 1 (PD1) yolunun
esas rolü T hücre aktivasyonunun ilk aşamasında olmayıp, periferal
dokudaki antijenleri tanıyan efektör T hücreleriyle, dokularda infla-
matuar cevabı düzenlemektir. Aktive T hücreler PD1’i artırıp dokuda
onu eksprese etmeye devam ederler. Dokudaki inflamatuar sinyaller
PD1 ligandlarının ekspresyonunu uyarır, bu da T hücrelerin aktivite-
sini azaltıp o dokuda mikroorganizma enfeksiyonuna karşı kollateral
doku harabiyetini sınırlar. PD1 ligand (B7-H1) uyarılması için en ka-
rakteristik sinyal interferon-γ (IFN-γ), pek çok sinyal tamamen açık-
lanamamış olsa da esas olarak T-helper 1 (TH1) hücrelerince üretilir.
Kronik antijen maruziyeti sırasında T hücrelerinde PD1in aşırı uyarıl-
ması, T hücrelerinde tükenmiş veya anerjik bir durum oluşmasına yol
açabilir (11).
PD1’in iki ligandı şunlardır: PDL ligand 1 (PDL1; B7-H1 ve CD274 ola-
rak da bilinir) ve PDL2 (B7-DC ve CD273 olarak da bilinir). Solid tümör-
lerdeki hücreler üzerinde eksprese edilen esas PD1 ligandı PDL1’dir.
Fare tümör hücrelerinde PDL1’in ekspresyonu lokal antitümör T
hücre aracılı yanıtı inhibe etmiştir. Doğrusu bu bulguların beraberliği
PD1 yolağı bloke edilerek tümör mikroçevresinde antitümör effektör
fonksiyonların artırılabileceğine temel oluşturmaktadır. Yüzey eks-
presyonunun immünhistokimya teknikleri ve akım sitometri temelli
analizleri farklı tümör tiplerinde PD1 ligandlarının selektif artışının
birkaç düzeyde heterojen olduğunu göstermiştir
. Bu yolun terapötik
blokaja uygunluk durumunu belirlemede PD1 ligandlarının ekspres-
yon paternlerini belirlemek çok önemlidir, çünkü kanserde primer
rolünün tümör mikroçevresi içerisinde immün inhibisyon olduğu
düşünülmektedir ve PD1 lenfosit fonksiyonlarını ancak ligandları
PDL1 ve PDL2’ye bağlandığında inhibe etmektedir.
PD1 yolağının esas rolü dokularda (ve tümörlerde) immün efektör ya-
nıtı sınırlamak olmakla birlikte, sekonder lenfoid dokularda T hücre
yanıtının erken aşamalarında dengeyi T hücre aktivasyonundan tole-
rans yönüne kaydırabilir. Bu bulgular birlikte PD1 yolağı bloke edilir-
ken bir dizi karmaşık etki mekanizmasının olduğu anlamına gelmek-
tedir (11).
Sonuç olarak, immün sistem ve tümör ilişkisinde, sitotoksik T len-
fositlerin tümörü yok etmesini önleyen inhibitör reseptörlerin veya
ligandların (immün checkpointlerin) bloke edilmesiyle T lenfositle-
rin aktifleşip tümöre saldırması sağlanmış ve antitümöral etki elde
edilmiştir. PD1 reseptörünü (nivolumumab, pembrolizumab, pidilu-
zumab, AMP-224), PDL-1 ligandını (atezolizumab, avelumab, durva-
lumab) veya CTLA4 reseptörünü bloke etmekle (ipilimumab) klinik
fayda elde edilmiştir ve bu ajanların birçoğu kanser tedavisinde rutin
kullanıma girmiştir.
KAYNAKLAR
1. Greenberg PD. Mechanism of Tumor Immunology. In: Parslow
TG, Stites DP, Terr AI, Imboden jB,1 eds.Medical Immunology.
10th ed. New York, NY:McGraw-Hill, 2001; 568-57
2. Greenwald, R. j., Freeman, G. j. & Sharpe, A. H. The B7 family
revisited. Annu. Rev. Immunol. 23, 515–548 (2005).
3. Zou, W & Chen, L. Inhibitory B7family molecules in the tumour
microenvironment. Nature Rev. Immunol. 8, 467–477 (2008).
4. Lenschow, D. j., Walunas, T. L. & Bluestone, j. A. CD28/B7 sys-
tem of T cell costimulation.
Annu. Rev. Immunol. 14, 233–258
(1996).
5. Rudd, C. E., Taylor, A. & Schneider, H. CD28 and CTLA4 core-
ceptor expression and signal transduction.
Immunol. Rev. 229,
12–26 (2009)
6. Hathcock, K. S.
et al. Identification of an alternative CTLA4 ligand
costimulatory for T cell activation.
Science 262, 905–907 (1993).
7. Freeman, G. j.
et al. Cloning of B7–2: a CTLA4 counter-receptor
that costimulates human T cell proliferation.
Science 262, 909–
911 (1993).
8. Linsley, P. S.
et al. Human B7–1 (CD80) and B7–2 (CD86) bind
with similar avidities but distinct kinetics to CD28 and CTLA4 re-
ceptors.
Immunity 1, 793–801 (1994).
9. Parry, R. V.
et al. CTLA4 and PD1 receptors inhibit Tcell activation
by distinct mechanisms.
Mol. Cell Biol. 25, 9543–9553 (2005).
10. Wing, K.
et al. CTLA4 control over Foxp3+ regulatory T cell functi-
on.
Science 322, 271–275 (2008). A TReg cell-specific
Ctla4kno-
ckout approach to prove that CTLA4 has a role in TReg cell func-
tion that is independent of its role in modulating the amplitude of
effector T cell activation.
11. Pardoll DM
1
.The blockade
of immune
checkpoints
in cancer
im-
munotherapy. Nat Rev Cancer. 2012 Mar 64-252:(4)12;22. doi:
10.1038/nrc3239.
12. Keir, M. E.
et al. Tissue expression of PDL1 mediates peripheral T
cell tolerance.
J. Exp. Med. 203, 883–895 (2006).
13. Okazaki, T. & Honjo, T. PD1 and PD1 ligands: from discovery to
clinical application.
Int. Immunol. 19, 813–824 (2007)