Yusupova Z. X
Yüklə 3,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Elektromiografiya (EMG). Bu, mushaklarning elektr faolligini, ya‘ni harakat amalining sarkolemmali potensiallarini o‗lchash usuli (R.Enoka, 1998). Qoidaga ko‗ra, sportda tadqiqotlar o‗tkazish paytida, teri ustidagi elektrodlar qo‗llaniladi, ularning bittasi mushak qorinchasi ustiga o‗rnatiladi, boshqasi esa – mushaklarni paylar bilan birlashgan joyiga o‗rnatiladi. Shu tarzda, barcha mushakning emas, balki uning ma‘lum bir qismining EMG si qayd qilinadi. Bunda, alohida mushak tolasining emas, balki boshqa ko‗pchilik bir vaqtda faol bo‗lgan harakat birliklarining harakat potensiali qayd qilinadi. Qayd qilish paytida, 82 harakat potensialining ko‗pchiligi bir-birining ustiga to‗g‗ri keladi, chunki alohida potensial 0,5 ms atrofida davom etadi, EMG esa, bir necha sekund davomida qayd qilinadi. SHuning uchun, qayd qilinadigan EMG ning bunday tipi – interferension deb ataladi. Miqdoriy baholarni olish uchun EMG yozuvlari qayta ishlanadi: elektron filtr vositasida salbiy qismi olib tashlanadi, keyin esa, EMG cho‗qqilari (o‗tkir cho‗qqilari) tarkibiga tekisilash va filtratsiyani kiritgan integratsiyaning elektron jarayoni tufayli kuchraytirilishi mumkin. Integratsiyalangan EMG hosil bo‗ladi, unda, mushaklarni mashqlardagi va trenirovkalardagi har bir ish rejimlari paytida qisqaradigan mushakning kuchlarni namoyon qilishlarini tahlil qilish uchun muxim bo‗lgan amplitudani ancha ishonarli aniqlash mumkin. EMG mushaklarning izometrik ish rejimi paytida eng ishonarli qayd qilinadi. Tebranishlarning boshqa rejimlari paytida, mushaklarning uzunliklari elektrodlarni faol tolalarga nisbatan joylashishini o‗zgartiradi, bu, uni ma‘lum bir o‗zgarishiga olib keladi. Integratsion EMG ni tahlil qilish paytida, biomexaniklarni mushaklarning faollik vaqti, ya‘ni uning harakat tolalarini faollashuvi momentidan to ularning faolligini to‗xtatilishi momentigacha ishlash davomiyligi ko‗proq qiziqtiradi. Ushbu holatda, harakat amalini bajarishda ishtirok etayotgan bir qator mushaklardan integratsion EMG ni olish orqali, u yoki bu harakat amali korrdinatsion jihatdan qanday tuzilganligini baholash mumkin. Mashqni bajarish davomida bukuvchi mushaklar va rostlovchi mushaklar ishidagi sinergizm va antagonizmni aniqlash mumkin. |