YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

Lomentum:  Kırılgan meyve. Boğumlu meyve. Her bir bölümünde bir tohum 
bulunacak şekilde boğumlu olan ve boğumlardan kınlan, kuru açılmayan ve üst durumlu 
bir ovaryumdan oluşan 
meyve. 
    
 
Lophotrichous:  Çok kamçılı hal. Bakterinin bir ucunda iki ya da daha fazla 
flagella olması. Lophotrik.  
 Lökoplast: Renksiz depo, yedek besin deposu. Bazı bitki hücrelerinde yedek 
besin depolayan renksiz madde.  
 
Lökoplastlar: Renksiz depo organeli, nişasta deposu. Bazı bitki hücrelerinin 
sitoplazmasında bulunan ve madde depo eden merkezler olarak iş gören renksiz 
plastidler. 
 Lökosit: Akyuvar, beyaz kan hücreleri. Amip gibi hareket eden ve fagositoz 
yapabilen 
hücrelerdir. 
   
 Lösemi: Kan kanseri, akyuvar kanseri. Akyuvarların anormal bir hızla 
büyümesiyle belirlenen bir kanser tipi. 
 
 Luminessens: 
Işık oluşturma. Ateş böceği reaksiyonu olarak da bilinir. Bu 
reaksiyondan sayımda da yararlanılır.  .   
 
 
 
Lunat: Hilalsi yapı. Hilal, yarım ay şeklinde.    
 
Lusiferin: Işık taşıyan, ışık veren. Biyoluminens yapabilen bazı organizmalarda 
bulunan ve lusiferaz enzimiyle etkilendiğinde ışık veren bir maddedir. 
Luteosikrinin: Gıdalarda görülen küf metaboliti.    
 
 
Lümen:  İç boşluk. Tüp ya da kese şeklindeki bir organ ya da organelin iç 
boşluğu. 
 Lütein: Sarı pigment. Folikül hücrelerinde meydana gelen, yumurta sarısına 
renk veren pigment.  
 
Lycopsida: Kibrit otları. Tracheophytanın bir alt filumu.   
 
Makrofaj: Büyük hücre yiyen. Kan dokusundaki monositlerden farklılaşarak 
oluşan, bağ dokusunda makrofaj, akciğerlerde alveolar makrofaj, merkezi sinir 
sisteminde mikroglia ve kemik dokusundaki osteoklastlarla aynı olduğu düşünülen, 
mikroorganizmaları fagosite edip yok eden bağ dokusu hücresi. 
 Makrofil 
/ 
Makrosporofil: Makrosporangiyumları taşıyan yapı. Makrofil de 
denir. Çiçekli bitkilerde pistile özdeştir.  
 Makrofungus: Şapkalı mantarlar. Ayrıca bakınız; mikrofungus. 

---

 Makroportal: Arkegonyumları oluşturan portal.dişi organ oluşturan portal.
 
Makrospor: Büyük spor. Megaspor. Makrosporangiumlardan meydana gelen 
büyük ve dişi olarak kabul edilen sporlar. Çiçekli bitkilerde embriyo kesesine özdeştir. 
 Makrosporangiyum: Makrosporları oluşturan yapı. Megasporangiyum da denir. 
Çiçekli bitkilerde polen kesesine özdeştir. 
 Malik 
Asit: 
Elma 
asidi. 
     
 
Malpigi Borucukları:  Böcek boşaltım organı. Arthropodların bir çoğunda 
boşaltım organıdır.  
 Maltoz: İki şekerliler. Maltozu hidroliz eden enzim. 
 
 
 
Manganometri: Ayarlı potasyum permanganat (KMn04) çözeltisi ile indirgen 
özellikteki  maddelerin miktarının tayin  edilmesi metoduna  verilen isim. 
 Marjinal 
Plasentasyon: Tohum taslaklarının, karpellerin kenarına (iki karpelin 
birleştiği yer) bağlı olması. 
 Marsupialia: Keseliler. Memelilerin Metateria alt sınıfı. Karın bölgesinde 
bulunan bir kese ile tanınırlar. Çok erken doğan yavrular bir süre bu kesede taşınır. 
 Mastitis: Büyük oranda Staphylococcus aureus tarafından oluşturulan inek 
meme hastalığı. 
 Matriks: Ara madde, enerji organeli ara sıvısı. Bağ dokusu hücreleri tarafından 
salınan ve onların etrafını çeviren cansız madde. Genellikle kalın ve ağ şeklinde örülmüş 
mikroskobik liflerden yapılmıştır. 
  
Mayoz:  Eşeysel bölünme. Eşeysel hücre bölünmesi. Bir çeşit çekirdek 
bölünmesidir. Orijinal hücredeki kromozom sayısının yarısına, yani haploit sayıda 
kromozoma sahip yavru hücrelerle sonuçlanan genellikle ardışık iki hücre bölünmesi. 
 Mayoz 
Bölünme: Redüksiyon bölünme. İndirgenme bölünmesi. Eşey 
organlarında eşey hücrelerinin oluşması  sırasında diploit yada somatik kromozom 
sayısının yarıya indiği ve dört haploit hücrenin oluştuğu hücre bölünmesi.  
 McFarland 
Yöntemiyle 
Sayım: Standarda dayalı indirekt bir sayım yöntemi. 
 Medulla: 
1. İç kısım. Bir organın iç kısmı, örneğin böbrek medullası.           2. 
Omuriliğe bitişik olarak yer alan beynin en arka kısmı. 
 Medüz: Deniz anasıdır. Bazı sölenterlerin hayat devrelerinde serbest yüzen, 
şemsiye  şeklinde bir formdur. Örneğin denizde yüzüldüğünde medüz vücudumuza 
çarparak yakıcı bir etki yaratır. 

---

 Megagametofit: Büyük dişi bitki. Heterosporlu bitkilerde dişi gametofit.
 
Megaspor: Büyük tohum. Megasporangiumda oluşan büyük spor. Gelişerek 
megegametofiti oluşturur. 
 Megaspor: Büyük spor. Bazı deniz bitkilerinin üreme bölgelerinde meydana 
gelen, büyük sporlara verilen genel ad. Sporangiyum. 
 Megasporangiyum: Büyük spor oluşturan. Megaspor meydana getiren 
sporangiyum.  
 Mekanoreseptör: Mekanik almaç. Dokunma, basınç, işitme ve denge gibi 
mekanik duyguları algılayan bir duyu hücresi ya da duyu organı. Örneğin vücudumuza 
sıcak bir çubuk dokunduğunda hemen algılanıp tepki verilir. 
 Melanin: Deri pigmenti. Birçok memelinin integümentinde bazen de diğer 
organlarda bulunan koyu kahverenkli ve siyah renkli pigment. Örneğin Afrika 
insanlarında fazla olduğundan daha siyah görünürler. 
 
 
 
Membran: Hücre zarı. 
 
 
 
 
 
 
Membran Filitrasyon: Sayım ya da sterilizasyon amacıyla kullanılan sistem. 
Menapoz: Aybaşı sonu. Kadınlarda kırk-elli yaşları arasında ay halinin sona 
erdiği periyot. Örneğin 40-50 yaşındaki kadınlarda görülür. Aşırı sinirlilik yüzde 
kızarıklık gibi belirtiler olur.   
 
Menenjit: Beyin iltihabı. Beyin ve omuriliği saran zarlarının (Meninkslerin) 
iltihabı. 
 Menstruasyon: Aylık hal, aybaşı hali. Eğer hamile değilse dişinin üretken 
olduğu periyotta genellikle, yaklaşık olarak 4 hafta ara ile tekrarlanan fizyolojik uterus 
kanaması. 
 Merikarp: Birleşik (sinkarp) bir ovaryumdan meydana gelmiş, ancak karpellerin 
birleşme yerlerinden yarılarak ayrılan tek tohumlu kuru meyvelerden her biri. 
 
 Meristem: Ana bitki dokusu. Mitoz bölünmeyle başka hücreler yapabilen, 
farklılaşmamış embriyonik bitki dokusu. Örnek: Bitkinin uç kısmında bulunur, sürekli 
büyüme gösterir.  
 Meristem 
Halkası: Ana bitki halkası. Büyüyen bitki ekseninde korteks ile 
merkezi parankima dokusu arasında bulunan ve vasküler dokuyu veren meristem 
dokusu.  
 Meroblastik 
Bölünme: Yumurta bölünmesi. Hücre bölünmesinin, yumurtanın 
belirli bir kısmında gerçekleşmesi. 

---