YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

 Lamel: Levha yapı. Levha yaprak. Kemikte olduğu gibi ince bir yaprak ya da 
levha. 
 Lamina: Yaprak ayası. Yaprağın yassı ve genişlemiş bölümü. Tek yada çok 
parçalı oluşuna göre yalın ve bileşik yaprak olarak adlandırılırlar.  
Lanatus: Yünsü, sık kıvrık birbirine sarılmış gibi tüylerle kaplı. 
 
Lanseolat: Mızrak şeklinde, mızraksı. Taban kısmında geniş uca doğru gittikçe 
incelen uzunluğu genişliğinden daha fazla olan yapı veya bu şekildeki basit yaprak.
 
Larinks: Ses kutusu. trakeanın girişinde bulunan kıkırdaksı yapı. İkinci derece 
de ses organı olarak vazife görür. Örnek: Alkol sigara gibi maddeler lariks kanserine 
neden olur. 
 
Larva: 1. Genç evre. ön birey. Bir hayvanın hayat devresinde ana-babaya 
benzemeyen çok genç evre. 2. Balık, kurbağa, böcek gibi hayvanların hayat 
devrelerinde, ana babaya benzemeyen ve başkalaşım geçiren yavru hali. 
 Laserat: Yırtık kenarlı. Kenarları derin ve düzgün olmayan şekilde parçalanmış.  
Lasinat: Uzun keskin yarıklı. Çok sayıda dar, derin ve lopların uçlan sivri olan 
parçalarıma ve bu şekilde parçalanmış 
yaprak. 
   
 
Lateks:  Süt boruları. Aglütinasyon reaksiyonlarında, eriyebilir protein ya da 
polisakkarit moleküllerine adsorbe edilmiş ve aglütinasyonun varlığının ortaya 
konulmasına yarayan sentetik partiküller.  
 Latent: Gizli, belirsiz. Uyku halinde olma ve belli şartlar oluşunca gelişme 
yeteneğinde olma durumu. Henüz belirgin hale gelmemiş. 
   
 
Latent  İnfeksiyon: Gizli enfeksiyon. Tipik hastalık belirtileri göstermeyen, 
genel tekniklerle izlenmesi zor bakteri ya da virüs enfeksiyonu. 
 Latent 
Periyot: 1. Kas-tepki aralığı süresi. Bir kasın uyartı verilmesiyle gözle 
görülür derecede kısalması arasında geçen ve yaklaşık olarak 0.01 saniye süren bir 
zamandır. 2. Faj ile bulaşmış bakterinin enfeksiyon zamanı ile fajın hücre dışında 
görünme zamanı arasındaki süre.  
 Latent 
Virüs: 
Etkisiz virüs. Konakçısında henüz belirgin bir etki yapmadan 
bulunan virüs.  
 
Lauryl Sulfate Tryptose Broth: Koliform grup bakterilerin EMS yöntemi ile 
sayılması için kullanılan bir besiyeri. 
 Leaching: Maden bakterileri. Maden kaynaklarından değerli madenleri 
mikroorganizma aracılığı ile elde etmek işlemi.  
 
Lejyonella: Legionella pneumophilla 'nın neden olduğu hastalık. 

---

 
Lektotip: Seçilen örnek. Holotip belirtilmemiş, kaybolmuş ve bozulmuşsa onun 
yerine seçilen örnek.   
 Lemma: Alt glumella. bak. Glumella. 
 Lenf: 
1.  Akkan. Beyaz kan. Kan plazmasından elde edilen ve bileşimi kan 
plazmasına çok benzeyen renksiz sıvı.  İçinde bulunan akyuvarların bir kısmı da lenf 
düğümlerinde  yapılır. 2. Akyuvar içeren, kan plazmasına benzeyen renksiz sıvı. Örnek: 
Lenfajit hastalığına çevre kirliliği neden olur. 
 
Lenfatik Sistem: Akkan kılcal ağ. Omurgalılarda vücuda yayılmış, kan dolaşım 
sisteminin uçlarına bağlı ince kılcal ağ. 
 Lentikular:  Dış bükey merceksi. Karşı yüzeylerin dış bükey mercek şeklinde 
olması.  
Lentisel: Kovucuk. Gaz kovucukları, hava kovucukları. Epidermisi parçalayarak 
gövdede gözenekli şişlikleri oluşturan ve gaz alış-verişini kolaylaştıran hücre kümesi. 
Mantar özüne dönüşmüş gövde kısımlarında havanın girip çıkmasını sağlayan aralıklar. 
 Lepidot: Pulsu tüy. Yüzeyi yuvarlak pula benzer tüylerle örtülü olan. 
 
Leptoten: Kromatin  iplik evresi. Mayoz bölünme profazında görülen ve 
kromatin maddesinin ince iplikler halinde ortaya çıktığı erken evre. 
 Lesitinaz: Hücre membranında bulunan ve lesitini parçalayan bir enzim.  
Lignin: Odun özü. Bitkide kök ve gövdenin sert ve odunlu yapısını oluşturan 
madde. Örneğin çam ağacında bulunması ve karınca, kurtlara karşı ağacı korur. 
 Ligula: Dilcik. Uzamış ve yassılaşmış bir yapı. Özellikle çimensi bitkilerde 
yaprak kınının ucunda ve yaprak ayasının tabanında bulunan dilsi çıkıntı. Bazen tüysü 
de olabilir. 
 
Ligulat: Dilsi, dilcikli. Dile benzer biçimde olan. Compositae familyasındaki 
ışınsal çiçeklerin taçları bu şekildedir. 
Liken: Alg-Mantar birliği. Bir alg ya da siyanobakteri ile bir fungusun ortak 
yaşamı sonunda ortaya çıkan oluşum.  
Likenler:  Alg-Mantar birlikleri.  Alg ve mantarlardan oluşan bitki birlikteliği.
 
Linear: Şerit şeklinde, şeritsi. Karşı kenarları birbirine az çok paralel olan uzun 
ve ince yapı veya bu şekilde olan basit yaprak. 
 Linkaj: Bağlantı. Aynı kromozomda bulunan bir gen grubunun yavru döllere bir 
arada aktarılması eğilimi. 
 Lipaz: Yağ enzimi. Lipitleri (yağları), yağ asitleri ve gliserine parçalayan 
sindirim enzimi. 

---

 Lipemi: Kan yağ miktarı. Kandaki lipitlerin normal miktarı.  
 
Lipid: Yağlar. Yağ asidi ve gliserolden oluşan bileşiklere verilen isim. Bir 
kısmını yağlar meydana getirir.  
 Lipolitik: 
Lipaz enzimi içeren mikroorganizma. Lipit ve lipit türevlerini 
parçalayabilme özelliği.  
 
Listeria monocytogenes: Bazı gıdalarda bulunan ve hastalığa neden olan Gram 
pozitif, çubuk şeklinde, aerobik bakteri. 
 
 
Litoral: Sığ su bölgesi. Kıyı bölgesinde yüksek ve alçak dalga sınırları arasında 
kalan sığ su bölgesi. 
 Litotrof: Amonyak, hidrojen gibi inorganik maddeleri enerji metabolizmasında 
elektron donörü olarak kullanan organizma.  
 Liyaz:   Parçalayıcı enzim.Bir molekülün parçalanmasını yada bir grubun 
molekülden uzaklaştırılmasını sağlayan enzimler. 
 Lizis: Parçalanma, erime. Bir hücre ya da başka yapının parçalanması, 
çözünmesi olayıdır. 
 Lizogen 
Bağışıklık: Bir profajın, aynı bakteride bir başka fajın yerleşmesini 
önleme yeteneği.  
 Lizogeni: Yiyici kapma, bulaşma. Bakterilerde bir çok faj görevlerinin 
bastırıldığı profaj olarak bakteri kromozomuna sokulmuş bakterinin fajla bulaşması 
durumu.   
 Lizogenik 
Bakteriler: Fajla enfekte olmuş fakat yaşamaya devam eden 
bakteriler.  
 Lizozim: Göz yaşı enzimi. Yumurta akı ve göz yaşı gibi farklı kaynaklardan 
izole edilebilen ve DNA çalışmalarında bakteri hücre duvarındaki mukopolisakkaritleri 
parçalayan bir enzim.  
 
Lob/lop: Bölüm, parça kısım. Beyin, karaciğer gibi organların parçaları 
bölümleri. 
 Lofofor: Silli yapı. Bryozoa’nın ağız çevresindeki silli, tentaküllü ve at nalı 
şeklindeki çıkıntı. 
 Lokolisid 
Kapsula:  Sırt Yarığı. Karpeller sırt tarafından yarılarak açılırlar.
 
Lokulus: Ovaryum gözü. Ovaryum içindeki boşluklardan her biri. 
 
Lokus: 1. Şifre bölümü, özel yer. Herhangi bir ıranın ortaya çıkmasını sağlayan 
bir genin kromozom üzerinde bulunduğu özel nokta. 2. Kromozomların üzerlerinde 
genlerin bulunduğu özel yerler. 
 

---