Z. Shamsiyeva Respublika ta’lim markazi bo‘lim boshlig‘i

Katamaran
 
— paluba bilan birlashtirilgan ikki korpusli 
kema.
Rasmga qarang. Katamaran yasash uchun qanday
xomashyolar zarurligini eslab qoling.
Sizga kerak bo‘ladi: 
muzqaymoq cho‘pi, qisqich, du-
maloq tayoqcha.
Esda tuting!
Muzqaymoq cho‘pidan foydalanishda uni 
yaxshilab yuvishni unutmang.
Katamaran yasash 
Qisqich va muzqaymoq cho‘pidan kema korpusini hosil 
qiling. Qismlarini PVA yelimi bilan yopishtiring. Yelim o‘rni-
ga skotchdan foydalansangiz ham bo‘ladi. Katamaran uchun
ikkita korpus yasaysiz.
Kema korpuslarini muzqaymoq cho‘pi bilan skotch yoki 
yelim yordamida birlashtiring.
to‘rtburchak shaklidagi qog‘oz tayyorlang. Applikatsiya usu - 
lida bezating.
Yelim

---

83
Yelkanni machtaga (katamaran yelkanlarini tortish uchun 
ishlatiladigan baland ustun) biriktiring. Buning uchun qog‘ozni 
ehtiyotlik bilan teshib, dumaloq tayoqchaga kiygizing.
Machtani o‘rnating. Dumaloq yog‘ochni qisqichga mustah- 
kamlang. Yasagan katamaraningizni suvga qo‘ying.
1. Katamaran suvda cho‘kmay va yiqilmay turishi uchun 
nimalarga e’tibor berishingiz lozim? 
2. Nima uchun u suvda cho‘kmaydi? 
3. Odamlar birinchi suzib yuruvchi buyumlarni qanday 
o‘ylab topishgan? 
4. Katamaranning vazifasi nimalardan iborat va u qan - 
day materiallardan tayyorlanadi?
Savol va topshiriqlar:

---

84
Ijodiy jarayon.
 
Qayiq korpusiga chap hamda o‘ng bort, 
tumshuq qismi, sahni, yelkan, qayiq machtasi joy-
lashgan. Qayiq korpusi qutisimon yoki silindrsimon 
bo‘ladi. Kema tumshug‘i kema korpusining orqa qismi 
yuza va suv osti qismlariga bo‘linib, yuza qismining shakli
kemaning maqsadiga va uning o‘lchamiga qarab ishlanadi.
Yelkan matodan qilinib, shamol energiyasini mexanik ener- 
giyaga aylantiradigan mashinaga biriktirilgan bo‘ladi. Mach-
ta yog‘och va po‘latdan yasalgan bo‘lib, kemaga vertikal 
ravishda o‘rnatiladi.