Zaza anCabaZe evropuli saqarTvelo

612

ewvia stalins kremlSi. amave dros, gurjievs hqonda sulieri gavlena 

hitleris pirad eqimze Teodor morelze Theodor  Morell, romelmac 

gurjievis mxardaWeriT scada organizeba gaekeTebina hitleris 

viztisTvis tibetSi dalai lamasTan, romelic iyo gurjievis megobari. 

moreli hitlers bolo dRemde aZlevda abebs, romelic mas hitlerisTvis 

dalai lama agzavnida gurjievis tibetSi regularuli vizitebis 

meSveobiT. gurjievis hitlerTan uTanxmoebis ZiriTadi mizezi iyo, 

nacisturi simbolo svastika marcxnivbrunvadi Tu marjvnivbrunvadi 

unda yofiliyo. arianuli Teoriis damaarsebeli, haushoferi Haushofer, 

iyo gurjievis megobari da maT erTad bevri imogzaures tibetsa da 

avRaneTSi. maT regularuli kavSiri hqondaT tibetTan da asobiT 

mkvdari tibeteli iyo napovni rusi jariskacebis mier hitleris 

bunkerSi.

aleqsandre nikuraZe Alexander Nikuradze (1900­1981 

ww.), romelic cnobilia fsevdonimiT al. sandersi 

Al.  Sanders, iyo fizikosi da geopolitikosi da 

saqarTvelos mTavrobam gagzavna, raTa daemTavrebina 

swavla berlinSi, sadac is gaxda germaniis moqalaqe 

1921 wels, saqarTvelos sabWouri okupaciis Semdeg. 

iyo sabWoTa mmarTvelobis mkacri mowinaaRmdege 

da aqtiurad CarTuli qarTveli emigrantebis 

saqmianobaSi, hqonda axlo kavSiri nacistebTan 

da gaxda nacisturi partiis evropis kvleviTi 

institutis direqtori. is megobrobda alfred 

rozenbergTan Alfred Rosenberg, okupirebuli aRmosavluri teritoriebis 

reixskomisarTan  Reichskommissar, romlis xedvac omisSemdgomi kavkasiis 

Sesaxeb didwilad Camoyalibda nikuraZis zegavleniT. is aseve 

gaxldaT arno Sikendazis Arno  Schickedanz, imave saministros kavkasiis 

komisariatis ufrosis Reichskommissariat  Kaukasus, megobari. mandve 

qarTuli komisariatis Generalkommissariat Georgien ufrosi iyo giorgi 

maRalovi (maRalaSvili) George  Magalov (Magalashvili). 

nacisturi doqtrinis mixedviT, kavkasia qarTvelebis mier 

unda yofiliyo marTuli Tbilisidan germanelebis minimaluri 

CareviT. nikuraZe muSaobda germaniis proteqtoratis qveS kavkasiis 

konfederaciis Seqmnis ambiciur proeqtze, romelSic qarTvelebs unda 

eTamaSaT mTavari roli. meore msoflio omis dros is iyenebda Tavis 

prestiJsa da gavlenas, raTa gadaerCina bevri qarTveli nacistebis 

represiebisgan. rogorc fizikosi, is umTavresad dakavebuli iyo 

gamoyenebiTi fizikiT; praqtikulad, man gamoikvlia dielqtrikuli 

masalebi da eleqtronebisa da ionebis Teoria. is miunxenSi gardaicvala 

1981 wels.

---

613

mixeil axmeteli  Mikheil  Akhmeteli (1895­1963 ww.) damoukidebeli 

saqarTvelos mTavrobis dafinansebiT saswavleblad ienis universitetSi 

gaemgzavra da saqarTvelos gasabWoebis Semdeg samSobloSi ver dabrunda. 

fsevdonimiT konstantine mixaeli iTvleboda sabWoTa ekonomikis 

eqspertad. igi nacisturi partiis NSDRP­s ZalZe iSviaTi aragermaneli 

wevri iyo da megobrobda alfred rozenbergTan. nacistebis dros 

muSaobda saxelmwifo uSiSroebis SS­is vanzeis kvleviTi institutis 

Wannsee  Institute direqtorad, romelic omis Semdeg dasavleT germaniis 

gelenis uSiSroebis samsaxuris SemadgenlobaSi Sevida. meore 

msoflio omis dros is iyo berlinSi qarTuli nacionaluri komitetis 

Tavmjdomare. meore msoflio omis Semdeg, axmetelma 

gadainacvla miunxenSi, sadac daexmara daarsebuliyo 

aRmosavleT evropis da sabWoTa kavSiris swavlebis 

instituti da muSaobda, rogorc profesori, ludvig 

maqsimilianis universitetSi, miunxenSi.

marSali gelovani  Marshal  Gelovani (1915­78 ww.), 

sabWoTa kavSiris strategiuli saraketo iaraRis 

qvedanayofis damfuZnebeli da ufrosi 1962 wlidan. 

1974 wlidan is sabWoTa kavSiris Tavdacvis ministris 

moadgilea konstruqciebis dargSi. 

aleqsandre nadiraZe  Alexander  Nadiradze (1914­1987 ww.). daibada 

gorSi, daamTavra moskovis saaviacio instituti 1940 wels. meore 

msoflio omis dros man monawileoba 

miiRo `katiuSas~ saraketo sistemis 

SeqmnaSi. iyo `SS­20 saberi Saber~­s 

raketebis konstruqtori (pioneri, 

topoli, sxva), ris sawinaaRmdgodac 

natom ganaTavsa perSing II­is  Pershing 

raketebi dasavleT evropaSi 1979 wels. 

1961­1987 wlebidan iyo direqtori da 

mTavari konstruqtori sabWoTa kavSiris Tavdacvis saministros spe­

cia 

lur sawarmoo institutSi. igi iyo sabWoTa kavSiris samecniero 

akademiis akademikosi da orgzis socialisturi Sromis gmiri. 

galaqtion alfaiZe  Galaktion  Alpaidze (1916­2006 ww.), general­

leitenanti. monawileobda kubaze 1962 wels saraketo krizisSi. misi 

xelmZRvanelobiT aSenda plesetskis kosmodromi Plesetsk  Cosmodrome, 

msoflioSi yvelaze xSiri gaSvebiT. am poligonze iyo ganlagebuli 

pirveli reagirebis da prevenciuli dartymis raketebi da isini mudmiv 

mzadyofnaSi iyo. Sesabamisi brZanebis miRebis SemTxvevaSi, alfaiZe 

yovelTvis mzad unda yofiliyo, daewyo atomuri omi. 1963­1975 wlebSi 

---

614

P-47

F-105

generali alfaiZe xelmZRvanelobda 700 saraketo danadgaris da 

kosmosuri xomaldis gaSvebas.

aleqsandre qarTveli-qarTveliSvili  Alexan-

der  Kartveli (1896­1974 ww.), aviakonstruqtori 

da SeerTebuli Statebis aviaciis pioneri. man 

daamTavra Tbilisis gimnazia 1914 wels, 1922 wels 

ki – parizis umaRlesi saaviacio skola. 1922­1927 

ww­Si is muSaobda luis bleriotis Louis  Bleriot 

kompaniaSi da Seqmna TviTmfrinavebi `bernari 

Bernard~ da `ferbua `Ferbois~.  1924 wels misma 

xomaldma msoflio rekordi daamyara siswrafeSi. 

1931 wels is gaxda severskis Seversky  saaviacio 

korporaciis mTavari inJineri (`respublikuri saaviacio kompania~). 

qarTvelma da severskim Seqmnes TviTmfrinavebis seria meore msoflio 

omis dros (respublika Republic  P­47) da meore msoflio omis Semdeg 

qarTvelma Seqmna mTavari USAF sahaero xomaldi, rogoricaa Republic 

F­84 Tanderjeti Thunderjet da Republic  F­105 TanderCifi Thunderchief. 

gregor mixeili, dabadebiT grigoraSvili Michael  Gregor­Grigorashvili 

(1888­1953 ww.) iyo qarTveli aviokonstruqtori, erT­erTi pioneri 

aviatori ruseTis imperiaSi, SeerTebul Statebsa da kanadaSi. severskis 

Seversky (qarTvelis Kartveli ufrosis) mama, romelic cxovrobda TbilisSi, 

iyo piradi TviTmfrinavis erT­erTi pirveli 

mflobeli (modifirebuli bleriot XI  Bleriot, 

romelic aago mixeil grigoraSvilma). gregor FDB­

1 iyo kanaduri gamanadgurebeli biplaini, romelic 

Seqmna mixeil gregorma 1938 wels.

Temur afaqiZe  Timur  Apakidze (1954­2001), qar­

Tuli warmoSobis rusi general­maiori, ruseTis 

sazRvao aviaciis meTauris moadgile da ruseTis 

federaciis gmiri. is daibada TbilisSi da 1975 da 

1983 wlebSi msaxurobda sabWoTa baltiis flotis 

---