Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

Texnologik ishlab chiqarish samaradorligi 
ishlabchiqarish jarayonida 
yergaoid, moddiy va mehnatresurslaridan foydalanish darajasini aks ettiruvchi 
ko‗rsatgichlar 
yordamida 
ishlab 
chiqarish 
resurslaridan 
faydalanish 
darajasinianiqlaydi. 
Iqtisodiy ishlab chiqarish 
– iqtisodiy samaradorlik – texnologik ishlab 
chiqarish samaradorligi va iqtisodiy mexanizmlarining birgalikdagi ta‘siri 
natijalari. U qiymat ko‗rsatkichlari – tannarx, yalpi daromad va sof foyda va 
boshqalar bilan o‗lchanadi. 

---

357 
Ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik 
– tayyorlangan iqtisodiy ishlab chiqarish 
samaradorligi, iqtisodiy manfaatlar realizatsiyasini ifodalaydi va korxonaning 
butunicha ish samaradorligini aniqlaydi. 
Ekologik-iqtisodiy samaradorlik 
– qishloq xo‗jaligi mahsuloti ishlab 
chiqarish jarayonining qishloq xo‗jaligiga atrof-muhitning ekologik ta‘sirini 
hisobga olgan holda birgalikdagi iqtisodiy natijaviyligini ko‗rsatadi.
Ijtimoiy samaradorlik 
ishchi kuchlarning takror ishlab chiqarishi uchun 
yaxshi sharoit yaratish va xalq farovonligini orttirishni anglatadi.
Iqtisodiy samaradorlik 
olingan samarani foylanilgan resurslar yoki 
xarajatga taqqoslash yo‗li bilan aniqlanadi.
 
Samara
– bu o‗tkazilgan chora-tadbirlar natijasidir. Masalan, o‗g‗itlarni 
qo‗llash samarasi hosildorlik ko‗payishida foydaliligini bildiradi. Buni olingan 
samarani uni olishga sarflangan xarajat bilan solishtirish orqali bilish mumkin. 
Ijtimoiy ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorlik mezoni 
– bu 
umumiy ko‗rinishda samaraning ijtimoiy mehnatining har bir birligiga 
xarajatlarning maksimum samarasi. 
Qishloq xo„jaligi samaradorligi 
– takror ishlab chiqarish – mahsulot 
ishlab chiqarishgina emas, taqsimlash, almashish, iste‘mol kabi davrlar 
faoliyatining natijaviyligiga ham bog‗liq bo‗lgan samaradorlik.