Ўзбекистон республикаси

Sanitariya ta'limining 7 o'lchovi:
1. Inson sog'lig'i sanitariya bilan bog'liq bo'lib, jismoniy, ijtimoiy, emotsional va ruhiy tomonlarni o'z ichiga oladi.
2. Ijtimoiy ta'lim hayot davomida ko'rsatilgan yordamni aks ettiradi.
3. Sanitariya-tushuntirish ishlari kasallikning har xil davrlarida olib borilishi va bunda bemorlar ruhini ko'tarish kerak.
4. Sanitariya-tushuntirish ishlari oila, guruh va butun jamiyat uchun ahamiyatlidir.
5. Sanitariya xizmatining asosiy vazifasi odamlarga yashash uchun barcha sharoitlarni yaratish va insonlarni o'z sog'ligi boshqarilishiga o'rgatish.
6. Sanitariya ishlarini 2 usulda olib borish mumkin: bu rasmiy va norasmiy usullardir. Shu bilan birgalikda uning usullari juda ko'p.
7. Sanitariya ishining asosiy vazifalaridan biri ma'lumot berish, ijtimoiy sharoitni yaxshilash.
Tibbiy yopdashish. Tibbiy yondashiishing eng birinchi maqsadi sog'liqni saqlash va kasallik oldini olishdir. Bunda asosan so'z bilan ta'sir qilish ahamiyatlidir. Misol: onalarga bolalar uchun vaksinatsiya zarurligini, o'rta yoshdagi erkaklarga arterial bosimini o'lchab turish zarurligini tushuntirish.
Tushuntirish ishlari. Bundan asosiy maqsad sog'liqni saqlash tizimi tushuntirilishi va sog'lik haqidagi ma'lumotni yloji boricha neytral holda yetkazilishidir.
Mijozlarga tayanish. Eng avvalo, mijozga tanlash uchun sharoit yaratib berish va mustaqil fikr yuritish huquqini anglatishimiz kerak. Bunda mijozning o'zi paydo bo'lgan muammolar bilan sanitariya ishini olib boruvchi tibbiy xodimga murojaat qiladi.
Ijtimoiy o'zgarishlarga yondashgan mo'ljal. Bu yondashishning maqsadi atrof-muhitni o'zgartirish, hayotni yengillashtirish, sog'lom tarzda yashash.

Sanitariya-tushuntirish ishlariga 5 yondashuv

Tibbiy	Maqsad kasallik-ning oldini olish	Kasallikning oldini olishga yordam berish	Maqsad - o'pka va yurak kasallikla-rini kamaytirish (agar bu chekish bilan bog'liq bo'lsa).
O'zgarishlar	Insonning xarakati sog'liqni saqlashga bog'likligi, insonlardagi bilim mustaqil ishlashga undaydi.	Sog'lom hayot tarzi haqida suhbatlar olib borish. Inson organizmiga zarar hakida ran yuritish.	Maqsad-xarakterni o'zgartirish: chekadigan va chekmaydigan. Harakat tushuntirish ishlari (chekadiganlarga tashlash, chekmaydiganlarga esa boshlamaslik). Ular shunga qarab ish tutadilar.
Mijozga yondashish	Mijoz bilan ish olib borish	Ijtimoiy va siyosiy tadbirlar o'tkazish.	Mijozlarni chekish zararli ekanligiga ishontirish. Chekishni tashlash usullarini o'r- gatish (chekish muammosini yechish, faqat mijoz buni kerak deb hisoblasa).
Ijtimoiy o'zgarishlarga mo'ljal	Sog' jismoniy, ijtimoiy atrof-muxit. Mijozga sog'lom turmush tarzini tanlashga imkon yaratish.	Jismoniy va ijtimoiy atrof- muhitni o'zgarti- rish uchun	Maqsad-chekishni ijtimoiy noqulay narsa qilib ko'rsatish, Sigaret sotadigan joylarni kamaytirish. Bolalar va o'smirlar uchun shior: chekmaslik - bu ijshmoiy norma. Tamakiga reklamani man etish va kontrpropaganda olib borish. Sportni qo'llab-quvvatlash.