¤збекистон республикаси

Laboratoriya mashg`ulotlarni tashkil etish
bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar.

Maktab repertuarni labaratoriya mashg`ulotga tayyorlanish uchun topshirig`ni bajarish bo`yicha metodik tavsiyalar bilan tanishib chig`ish, tegishli bo`limini tavsiya qilingan adabiyotlarni, tarqatma va musiqa materiallrini o`rganib chiqish lozim. Talabalar bilan musiqiy pedagogikasi va metodikasi metod, usullarini qo`llab olib boriladigan mashgulotlar metodik ishlanma, TSO audio, video, kompg’yuter va Internetdan foydalanish lozim (talab va formatiga mos ravishda bajarilishi lozim). Amaliy mashg`ulotlarda talabalar maktab musiqa repertuari asarlar o`rganish, ijro va taxlil etish. Fan amaliy mashg`ulotda musiqiy - pedagogik o`yin, yakka xolda (kichik guruxlarda) juft bo`lib ishlash va boshqa shakllar).

Amaliy mashgg`ulotlar (yakka) mazmuni fan bo`yicha beshta mavzuga ajratishni tavsiya etamiz. Xar bir bo`lim quyidagilarni o`z ichiga oladi: asosiy maktab repertuarini o`zlashtirish – qo`shiqlar musiqa tinglash asarlari; musiqa o`qituvchisining ko`rgazmali – axborotli uslublari; qo`shiq kuylash va ijro etish yoki ansamblg’ bo`lib ijro etish (duet.); ijodiy ijro; transpozitsiyalash; oxangga jo`r bo`lish; garmoniyalash; maktab musiqa asarlarini taxlili – annotatsiyasi yoki musiqiy pedagogik taxlil va b.
Fanni amaliy mashg`ulotlarida maktab repertuari, didaktik (vokal-xor mashqlari materiallari va b.) va qo`shimcha musiqa materiallaridan foydalaniladi.


Labaratoriya mashg`ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari:

1-2-sinf maktab repertuari asarlarini o`rganish.

1. 
   1-2-sinf dasturlari bo`yicha maktab repertuari asarlarini namoyish qilishga tayyorlanish (qo`shiq, musiqa tinglash faoliyati bo`yicha).
   
2. 
   Odiiy o`lchovdagi: vokal, cholg`u, dirijyorlik (vokal-xor mashqlari materiallari, ashulachilik faoliyatini boshqarish metodlari bir bo`g`inli ko`rsatuvlarni o`zlashtirib olish).
   
3. 
   Birinchi snfda qo’shiq o’rgatish uslublari
   
4. 
   Birinchi snfda musiqiy ritmik xarakatlarni o’rgatish uslublari
   
5. 
   Ikkinchi sinfda qo’shiq o’rgatish uslublari
   
6. 
   Ikkinchi sinfda musiqani idrok etishga o’rgatish
   
7. 
   Uchinchi sinfda ikki ovozli qo’shiqlar o’rgatish uslublari
   
8. 
   Uchinchi sinfda musiqa savodidan oddiy musiqa shakllari va band va naqorat xaqida mahlumot berish
   
9. 
   To’rtinchi sinfda qo’shiq o’rgatishni o’ziga hos hususiyatlari
   
10. 
    To’rtinchi sinfda o’quvchilarni ommaviy xalq musiqalari bilan tanishtirish
    
11. 
    Beshinchi sinfda o’quvchilarni xor va orkestr haqidagi mahlumotlar bilan tanishtirish
    

12 Beshinchi sinfda o’quvchilarni Saxnaviy asarlar o’era va balet janrlari bilan tanishtirish
13 Oltinchi sinfda o’quvchilarni mumtoz musiqa bilan tanishtirish
14 Oltinchi sinf o’quvchilarini Qardosh xalqlar musiqasi bilan tanishtirish
15 Ettinchi sinf o’quvchilarni O’zbek xalq musiqasini maxalliy uslublari bilan tanishtirish
16 Ettinchi sinfda qo’shiq o’rgatish jarayonida o’quvchilarni (mutatsiya) jarayonini hisobga olgan holda qo’shiqlarni moslashtirish uslublari

3-4 sinf maktab repertuari asarlarini o`rganish.

1. 
   3-4-sinf dasturidan musiqa tinglash va ashula musiqiy demonstratsiyaga ilyustratsiya, tsitata keltirish.
   
2. 
   Odiiy o`lchovda vokal, cholg`u, dirijyorlikni bir vaqtda ko`rsatilishi. (ashulachilik faoliyatini boshg`arish uslublari bir va ikki bo`g`inni ko`rsatishni o`zlashtirish). 3-4 sinf asar materiallari asosida ikki ovozli qo`shiqlarni kuylash.
   
3. 
   Musiqiy tovush tahlili uslubini o`zlashtirish, ifodali ko`rsatish.
   
4. 
   Transpozitsiya qilish 1 ton yug`origa va pastga, (boshg`a tonallikka o`tkazish).
   
5. 
   3-4 sinfdagi vokal-xor mashg`lari va g`o`shig` repertuaridan o`ziga hos kuyni tanlab, garmoniyalash.
   
6. 
   Asarni notaga qarab ijro etish.
   
7. 
   Kuylash, asarni ijro etish, yoki musiqa tinglash bo`yicha metodik tahlil qilish.
   

5-6 sinf maktab repertuari asarlarini o`rganish.

1. 5-6 sinf dasturidagi maktab repertuari asarlaridan qo`shiq, musiqa tinglashni ko`rsatib namoyish qilishga tayyorlash. Musiqiy demonstratsiya ilyustratsiya va tsitata keltirish.

2. Musiqiy – tovushlar tahlili uslubini o`rganish: Qo`shiq misolida musiqa ijro etish, tinglash asarlarida, kontrast va boshqka uslublarni qo`llash.
3. Kombinatsiyali (uyg`un) boshg`arish usulini: vokal - cholg`u – dirijyolik faoliyatida qo`llash (ashulachilik faoliyatini boshg`arish metodlari ikki va o`ch bo`g`inli ko`rsatuvlarni o`zlashtirish).
4. 5-6 sinf dasturidan olingan asarldarda jo`rlikning xilma-xil turlarini,
shu jumladan, aralash turlarini o`zlashtirib olishni davom ettirish: - qo`shiq yoki romansni illyustratsiya bilan ijro etish. yuritish
5. Ko`shiqlarni 2 tonga transpozitsiyalash. (katta 3) yuqoriga va pastga.
6. Tinglangshan asarlarni ijro eta olish, garmoniyalashtirish. Asarni notaga qarab ijro etish.
8 Dasturidagi 5-6 sinf. maktab repertuari asarlarni musiqiy – pedagogik tahlil qilish.

7 – sinf maktab repertuari asarlarini o`rganish.

1. 
   7 – sinf maktab repertuaridan asarni ko`rsatib namoyish qilish uchun tayyorlash. Musiqa asarlari obrazlarini badiiy, ifodaviy, ijrochilikni rivojlantirish.
   
2. 
   Musiqaviy madaniyat o`qituvchisining maktab repertuari bilan ishlash usullari va yo`llarini tayyorlash va undan amaliy foydalanishning o`quv va malakalarning takomillashtirish.
   
3. 
   Mustaqil o`ziga jo`r bo`lib kuylash uquvi va malakalarining takomillashtirish.
   
4. 
   CHolg`u bilan jo`rnavoz bo`lish malakalarini takomillashtirishda - xor, yakkaxon va xor, cholg`uchining jo`rnavozlik malakalarini egallash.
   
5. 
   Maktab repertuaridagi asarlarni transpozitsiyalash.
   
6. 
   Asarni notaga qarab ijro etish. 7-sinf maktab repertuari va dasturidagi qo`shimcha musiqiy materiallardan foydalanish.
   
7. 
   7 sinflarda o`tiladigan dars yoki dars bo`lagining konspekt rejasini yozma ravishda tayyorlash
   

KHK maxsus repertuari asarlarini o`rganish

1. 
   Pedagogik kollejda musiqiy tahlim mazmuni va vazifalari haqida umumiy tushunchaga ega bo`lish.
   

2. KXK maxsus repertuari asarlarini o`rganish, ijro va taxlil etish.

Xar bir talaba uchun «Maktab repertuari» fanining mazmuniga kiruvchi uslubiy ijrochilik ishlarining barcha yo`nalishlari bo`yicha mustaqil ijodiy topshiriqlarni ishlab chiqish.