442
Kapitan qarşısına məqsəd qoymuşdu ki, ən azı bütün on
beş nəfərlik qüvvə ilə araukanların iri qüvvəsinin başını
burada qatsın, ertəsi günü isə Anqud körfəzinə yollansın. O,
bu yolu düz iki günə qət etməyim planlaşdırmışdı. Leandro
kapitana izah etdi ki, araukanlar buranı mühasirəyə alsalar
da, o, gecə ikən dəstəni mühasirədən çıxarda biləçək. Bu işdə
meşənin sıx ağacları onlara böyük köməklik göstərəcək.
Kəşfiyyatçının fikrincə, qaranlıqda meşədə hər bir mühasi-
rəni yarmaq mümkündür. Ancaq bilinmirdi mühasirə vaxtı
araukanlar hücuma keçəcəklər, ya yox? Çünki döyüş vaxtı
konkistadorların sıralarında ölən və yaralananlar olacaq.
Onda vəziyyət başqa cür ola bilər. Ağır yaralılar ilə mühasi-
rəni yarıb təhlükəli ərazidən uzaqlaşmaq çox müşkül bir iş
sayılırdı. Araukanlar daim onları təqib edərək, bir-birinin
ardınca hücumlar təşkil edə bilərlər. Onlar azsaylı qüvvənin
mühasirədən uzaqlaşmasına heç vaxt imkan verməyəcəklər.
Araukanlar meşə şəraitində böyük bir ustalıqla döyüşürdülər.
Leandro da bu amili çox yaxşı anlayırdı.
Konkistadorların tutduğu mövqe əlverişli olduğundan
bura toplaşan hindular hələlik onları mühasirəyə almadılar.
İspanları mühasirəyə almaq üçün hinduların buradakı
qüvvəsi kifayət deyildi. Aborigenlərin sayı 250-300 nəfər
olardı. Ancaq buna baxmayaraq onlar cənuba və qərbə gedən
443
yolları ciddi nəzarət altına almışdılar. Sanki konkistadorların
buradan uzaqlaşmaları üçün böyük imkan yaradılırdı.
Araukanlar hansısa bir hiyləyə əl atmışdılar! Qəddarlığı
ilə tanınan bu hindu tayfası ağır vəziyyətə düşmüş azsaylı
ispan dəstəsini elə-belə buranı tərk etməyə imkan verməyə-
cəkdi. Lakin ispanların da hələlik buranı tərk etməyə fikirləri
yox idi. Hazırda isə müvəqqəti olaraq konkistadorlar burada
özlərini tam sərbəst hiss edirdilər. Baxmayaraq ki, hindular
yaxınlıqda mövqe tutmuşdular.
Qaranlıq çökəndən sonra konkistadorlar özləri üçün
tonqal qalayıb ət də qızartdılar. Bu işdə araukanlar onlara heç
bir maneəçilik törətmədilər.
Ertəsi günü sentyabrın 20-də dan yeri yenicə sökülmüş
konkistadorlar Anqud körfəzinə getmək üçün düşərgəni qərb
istiqamətində tərk etdilər. Bələdçilik etmək üçün qabaqda
Leandro ilə Dias gedirdi. Araukanların əksəriyyəti bu vaxtı
şirin yuxuda olduqlarından, onlar dəstəni düşmənin qurduq-
ları pusqularının arasından keçirməli idi. Ancaq çox keçmə-
miş Leandro xəbər verdi ki, araukanların sıraları həddindən
sıxdır, onların arasından gizlincə keçib-getmək mümkün
olmayacaq. Belə olduqda mütləq hindularla toqquşma baş
verəcək. Kapitan Xuan isə heç bir konkistadorun həyatını
risqə vermək istəmirdi. Anqud körfəzinə keçid zamanı hər
bir döyüşçü ona sağ-salamat lazım idi.
444
Əlacsız qalan dəstə məcburi olaraq şimal istiqamətə üz
tutdu. Hündür olmayan dağların qoynundan enməsələr, onlar
təxminən 15 liq şimal istiqamətində daim hərəkət edə bilər-
lər. Ən əsas o idi ki, keçid zamanı hindular onların arxasıy-
can düşməsinlər.
Təxminən bir liq şimal istiqamətində hərəkət edən dəstə,
ondan sonra yenə də qərb istiqamətində yolunu davam
etdirdi.
İspanlar dağın qoynundan düşərək dərə ilə aşağı endilər.
Bəzi yerlərdə ağaclar seyrək bitdiyindən, konkistadorları
hündür təpələrin üstündən görmək olardı. Lakin onlar çox
ehtiyatla hərəkət edirdilər. Konkistadorlar düşmənin gözünə
görünmədən sərbəst halda iki liq yarım-üç liq yol getmək
istəyirdilər. Onlar günün sonuna kimi Araukaniyanın mərkə-
zinə qədər yol qət etmək istəyirdilər. Ondan sonra Anqud
körfəzinin şimal sahilinə çatmağa çox az məsafə qalırdı.
Kapitanın fikrincə, yolboyu araukanlar onların üstünə hücum
etməyə cürət etməyəcəklər. Çünki sonuncu döyüşlər zamanı
düşmən həddindən artıq itki vermişdi. Lakin ehtiyat əldən
verilməməliydi.
Xeyli getmişdilər ki, Leandro kapitana xəbər verdi ki, sayı
məlum olmayan hindu dəstəsi qarşıda ağacların arasında
pusqu qurub. İrəliləyiş dayandırıldı. Araukanlar pusqu
qurublarsa, deməli onların sayı ən azı yüz nəfərə yaxın
445
olmalıydı. Düşmən ilə toqquşmağın heç bir xeyiri yox idi.
Məhz buna görə də, konkistadorlar istiqaməti bird aha şimala
tərəf döndərdilər.
İndi konkistadorlar hərtərəfli araukanlardan uzaqlaşmaq
istəyirdilər. Şimala gedən yol heç də onlar üçün asan deyildi.
İspanların qarşısın hündür təpələr, sıx meşəliklər, iti tikanları
olan kolluqlar, xırda dayaz çaylar və daş-qalaqdan ibarət
olan dərələr kəsirdi. Bu yerlərdən yerli hinduların özləri
nadir hallarda istifadə edirdilər. Adi cığırları burada nadir
hallarda görmək olurdu. Leandronun arxasına düşən ispanlar
bu çətin yollarla bir liqdən çox məsafə qət etdilər. Artıq
günorta yeməyinin üstündən dörd saat keçmişdi. Konkista-
dorlar həm ac, həm də bərk yorulmuşdular. Lakin heç kim
kapitanın göstərişi olmadan özbaşına ayaq saxlaya bilməzdi.
Nəhayət onların hamısı balaca bir gölməçənin kənarında
ayaq saxladılar. Gölməçədən şimal tərəfə ensiz bir çay
uzanıb gedirdi. Leandronun fikrincə, həmin çay təxminən liq
yarımdan sonra qərb tərəfə burulurdu. Çayın sağ sahili
hündür, sol sahili isə alçaq idi. Sağa nisbətən solda yaşıllıq
bir qədər seyrəlirdi, bəzi yerlərdə isə ağac ümumiyyətlə yox
idi. Hələlik isə kapitan bütün dəstəyə dincəlmək imkanı
verdi.
Konkistadorlar bir saatın ərzində həm dincəlməli, həm də
günorta yeməyini qəbul etməli idilər! Hamı burada üstünlük
Dostları ilə paylaş: |