• Основные стратегические варианты
Yüklə 3,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.4-rasm. Merreyning inson ehtiyojlari reestri
| Motivlar
turlari Ratsional (foyda yoki tejash, tavakkalchilikni kamaytirish, qulaylik, sifat) Emosional (bilish, moda, ergashish, jamiyatda o’z o’rniga ega bo’lish) 42 ehtiyojning iqtisodiy yoki xayoldagi xulq-atvorni belgilashiga ko‘ra yaqqol va yashirin ehtiyojlar; individning retrospektiv jarayonlari bilan bog‘liqligiga ko‘ra anglangan yoki anglanmagan ehtiyojlar (2.4-rasm). Merrey o‘z reestrida shu mezonlar asosida ehtiyojlarning 37 xilini keltiradi. 2.4-rasm. Merreyning inson ehtiyojlari reestri Merreyning fikricha, ehtiyojlar barcha kishilarda bir xil edi, biroq u yoki bu ehtiyojlar turli kishilar uchun shaxsiy omillar va muhit omillarining ta’siriga ko‘ra turlicha namoyon bilishini e’tirof etar edi. Ehtiyojlar ichki va tashqi stimullar tomonidan vujudga kelishi va turli paytlarda kuchli yoki kuchsiz bo‘lishi mumkin. Ehtiyojlar uch xil holatda bo‘ladi: (1) refraktor holat, bunda ehtiyojning uyg‘onishiga hech qanday rag‘bat ta’sir qilmaydi; (2) ishontiruchi holat, bunda ehtiyoj passiv bo‘lsada, biroq uni qo‘zg‘atish mumkin; (3) faol holat, bunda organizmning xulq-atvorini shu ehtiyoj belgilaydi (Merrey). SHunday qilib, marketing sohasidagi faoliyat his qilinadigan ehtiyojlarga bevosita ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Niyat mayillarini tadqiq etishdan maqsad - iste’molchilarning bozordagi xulqini oydinlashtirish, ya’ni nega odamlar unday emas, bunday qiladilar - degan savolga javob topish, shuningdek ularni zarur hatti-harakat qilishga undashdan iborat. Merreyning inson ehtiyojlari reestri Yaqqol ehtiyoj Latent ehtiyoj Anglangan ehtiyoj Anglanmagan ehtiyoj Birlamchi ehtiyoj Ikkilamchi ehtiyoj Ijobiy ehtiyoj Salbiy ehtiyoj 43 Niyat (motivasion) tadqiqotlarda gap asosan iste’molchilarning fikriy, iqtisodiy nuqtai nazari bilan aloqasi bo‘lmagan xatti-harakatlar, iste’molchi huquqining motivlarini ochib berish haqida bormoqda. SHu sababli niyatlarni o‘rganish tadqiqotlarida psixologik usul eng ko‘p qo‘llaniladi. Psixologlar tomonidan inson motivasiyasining bir qator nazariyalari yaratilgan. Ularning orasida Yüklə 3,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|