1- laboratoriya ishi. Eksperimental statistik modellashtirish. Ishning maqsadi

Bimetalli termometrlar. Ularning ishlash prinsipi bir-biriga payvand yo‘li bilan yopishtirilgan, ikki xil cho‘zilish koeffitsientnga ega bo‘lgan 1 > ₂ bir juft 1–2 metall plastinkaning (2- rasm) plastinka 2 tomoniga egilishi ularga ta’sir qiladigan issiqlik miqdoriga mutanosibligiga asoslanadi. Bimetall plas­tinkaning egilishi reduktor or­qali o‘lchov asbobining strelkasi 3 ni shkala bo‘yicha buradi. Muhit haroratni sselsiy shkalasi bo‘yicha aniqlanadi.

Dilatometrik termometrlar. Dilatometrik termometrlarning ishlash prinsipi undagi sterjenlarning issiqlikdan bo‘yiga (chiziqli) cho‘zilishiga asoslanadi. Bunday termometrlardan eng soddasining tuzilish sxemasi 3- rasmda ko‘rsatilgan, Undagi trubka 1 va sterjen 2 haroratni o‘lchanishi lozim bo‘lgan muhitga kiritilganda trubka 1 ichiga kiritilib, uning tubiga mustahkam payvandlangan sterjen 2 va trubka 1 ning nisbiy cho‘zilishiga muvofiq richag sistemasi siljiydi va strelka 3 ni shkala bo‘yicha buradi. Agar trubka 1 issiqlikdan cho‘zilish koeffitsienti katta bo‘lgan metall – nikeldan, uning ichidagi sterjen 2 issiqlikdan cho‘zilish koeffitsienti ₂ juda kichik bo‘lgan invardan tayyorlangan, ya’ni ₂<₁ bo‘lsa, sterjenlarning L nisbiy cho‘zilishini
L =  (₁ – ₂) (3)
formula bo‘yicha topiladi, bu erda  – boshlang‘ich va so‘nggi haroratlarni farqi, ya’ni muhit haroratnining o‘zgarishi
Ishni bajarish tartibi
Suyuqlikli termometr misolida simobli termometrni ko‘raylik. Uning strukturaviy sxemasi qo‘yidagicha:
2-rasm. Simobli termometrning struktura sxemasi

Simobli termometrning uzatish funksiyasi

W₁(p)=

Bu erda T₂ juda kichik bo‘lganligi sababli tashlab yuboramiz:

W₁(p)=

Bundan kelib chiqib simob(suyuqlik)li termometrning umumiy uzatish funksiyasini topamiz:

W(p)=

Bu yerda,
Demak, simobli termometr birinchi tartibli nodavriy zvenoga xos ekan.