1 Hümayi rş e
Yüklə 7,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
H Ü M A Y İ - Ə R Ş 469 BU NƏCİB AİLƏYƏ MƏXSUS QƏRİBƏ XÜSUSİYYƏTLƏR BARƏDƏ OLAN RƏVAYƏTLƏR A bbasilərin ülvi xanədanına –son zamanlarda rəva gördükləri– təzyiqdən bezar olaraq Bağdaddan Xorasana, oradan da Qarabağa hicrətə məcbur qalan Agabalı şöhrətilə məşhur Şeyx Məhəmməd Şəmsəddin Qarabağa gəlmiş və Cicimlidə məskunlaşmışdı. Bu hicrət hicri beşinci əsrin ortalarına təsadüf edir. Bu kənddə yerləşən bu möhtərəm zat o gündən etibarən şərəf, nəca- bət, incəlik, çoxsaylı fəzilətlərilə xalqın yolgöstərəni olmuşdur. Bir qüdsi hərəm mahiyyəti kəsb etmiş bu zatın səadətxanəsi hər dərd- li nin dərmanına bir dəva mənbəyi vəzifəsini icra etmişdi. Yəni maddi- mə nəvi hər düşkün, biçarə, zəiflər bu əziz həzrətin mübarək hüzurunda kədər və ələmlərindən azad olmuşlar. Bu cümlədən olmaq üzrə borclunun borcu burada ödənir, yetim, kim- səsiz, biçarələr bu xanəgahda firavanlıq və səadətə yetişir, ilan çalan bu dərgaha üz tutar, quduz dalayan, məcnun olan bu qüdsi şəfaxanədə dər- dinə dərman taparmış. Xülasə, bütün şanlı peyğəmbərlərin qüdsi təbiətlərini miras almış bu xanədanın bu mübarək övladı zəlalətdə olanları hidayətə, dəvasız dərdliləri səhhət və afiyətə qovuşduran yeganə bir müdrik mürşid, məharətli nəzər sahibi idi. Miras aldığı şərafətindəki mənəvi varlığını övladına –irsən- tərk edən bu zatın övlad və nəvələri tam yeddi əsrdən bəri o mühit xalqı tərəfindən mübarək sayılır, bu günə qədər mübarək nəfəsindən istifadə və feyz almaq üçün hər din və məzhəbə mənsub millətlər bunlardan mədəd umurdu. O cümlədən olmaqla zamanımıza qədər davam edən bir üstün cəhəti vardır ki, xalq arasında səhih rəvayət sayılmaqla sabitdir. Yeddi yüz ildən bəri öz mənəvi varlıqlarını mühafizə etdikləri kimi Agabalı həzrətləri tərəfindən inşa edilən yeddi əsrlik evlərini də eynən mühafizə edən bu ailənin Qarabağdakı bu evləri hər gün yüzlərcə zəvvarın qüdsi nəzərgahı idi. Mən bunu öz gözümlə gördüm. Bu xanənin bir neçə adı vardır: Ağ Baca, Cicimli ocağı, Seyidlər mülkü. Bu kənddə yalnız bu evin bacası kirəc ilə suvanmış olduğundan bu adı almışdır. Cicimli ocağı adlanması, Agabalı (q.s) həzrətlərinin möhtərəm xanı mı- nın hər kəsə analıq etməsi, minlərcə kimsəsiz, fəqir, zəifləri sevindirməsi və şad etməsi, yetimləri böyüdüb ev-eşik, ocaq sahibi etməsi, evini təchiz etmək kimi nəcabət və alicənablığa yaraşan hər cür fəziləti bir ana şəfqətilə –hər təbəqədən xalqa minnət qoymadan göstərmək surətilə haqlı olaraq hər kəsin hörmət və məhəbbətini cəlb etməsi ona ana mənasını ifadə edən və ora xalqınca indi də anaya deyilən “cicim” ünvanını təmin etmiş və hər kəs tərəfindən bu adla yad edilmişdir. 470 H Ü M A Y İ - Ə R Ş Sonradan xalqın dilində yayğınlaşan bu ad üzərinə bir-birinə rast- la şan iki yoldaş bir-birilərindən haraya getdiklərini soruşduqlarında “Cicimgilə” deməklə başlamışlar. Bunun bu şəkildə ümumiləşməsi kəndin əsl adı olan Nevşəhir xüsusi ismini unutdurmuş. “Cicimgilə” sözü bir az yüngülləşdirilərək “Cicimli” ünvanı üstün gəlmiş, bu surətlə bu kəndin adı da Cicimli qalmışdır. Onun, daha doğrusu, sakinlərinin qüdsiyyəti xanəyə keçərək evə də bir şərəf qoşulduğundan “ocaq” deyilmiş, zamanımızda Cicimli ocağı adı ilə tanınmaqdadır. “Seyidlər mülkü” deyilməsi bu ailənin Əli xanədanına mənsub olma la- rından irəli gəlmiş bir ünvandır. 1327-ci ilə qədər [m.1909/1910] bütün o bölgə xalqı bu ocaq üzərinə yəmin və and etməkdə idilər. Mövzumuzun əslini təşkil edən məsələ - bunların yeddi yüz ildən bəri xalqa şəfa bəxş etməsi və dərdlərinə dəva olmalarıdır. Zamanımızda da məşhur olan beş kəramətləri vardır: - Maralların hər cümə günü bu ocağa gəlməsi; - Ağzı əyilənlərin əsl halına qayıdışı; - Məcnunların bu ocaqda şəfa tapmaları; - İlan çalanların bu evdə şəfa tapmaları; - Quduz heyvan tərəfindən dalanan kimsələrin burada sağalması Maralların gəlməsi Ora təbirincə marallar, hər cümə günü gün qaraldığı əsnada sürü ilə bu ocağın önünə gəlir, o evin ən böyük xanımı şəxsən bunlara həyətdəki daşın üzərində duz verir, duzu yalayan bu munis heyvanlar yenə sürüləri ilə dağlara çəkilir, gedərlərmiş. Yenə gələn cümə günü eyni vəziyyət təkrar edilərmiş. Böyük xanımlardan bəziləri bəzən bunlardan süd sağar, bəzən balalı maralları içlərindən ayıraraq balası böyüyənə qədər evdə bəsləyərdilər. Heyrətamiz olan cəhət, bu evə mənsub ailə üzvlərinin heç birindən qaç mayan heyvanların yad adamlardan dərhal qaçması idi, bir də ardıcıl bir surətlə heç yanılmadan hər cümə günü eyni saat və eyni dəqiqədə gəl- mə ləridir. Mir Mustafa zamanına qədər davam edən bu hal, ailə fərdlərindən birinin bu marallardan birinin ölümünə səbəb olması üzərinə bir daha təkralanmamışdır. Ağzı əyilmişlərin sağalması Bu dərdə düçar olan xəstə, dərhal bu evə gəlir, ailə üzvlərindən ən yaş- lısı olan zat (qadın, kişi bərabərdir) əlilə xəstənin üzünə bir sillə vurur və bunun ardınca xəstə dərhal şəfa tapırmış. Əcdadlarından qalma bir çarıqla da vurduqları olurmuş. Çarığı mən gördüm. Hansı zata ad olduğunu bu evdə 1327-ci ildə [m.1909/1910] yaşayan Mir Nizaməddin ibn Mir Həsən ibn Mir Mustafadan soruşdum. Bilmədiyini söylədi. Mən Cicimliyə getməzdən əvvəl Malağan bazarı adı ilə tanınan qəzaya bitişik, Qıraxtın qəzasına dörd saat məsafədəki Rafadinli kəndində Seyid Xaləddin ibn Seyid Əbdürrəhman bin Mir Mustafanın evinə getmişdim. Yüklə 7,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|