1 Hümayi rş e
Yüklə 7,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
156 H Ü M A Y İ - Ə R Ş Bəyazid paşa məscidinin qapısına həkk olunmuş Səbatinin yazdığı təmir kitabəsi Ədəbi qiyməti ədib olanlar tərəfindən məlum olacağından bu xüsusda məlumat verməkdən nəzərimi çəkdim. Həqiqətləri könül gözü ilə bilən Həzrəti Pirin nə üçünsə xətrinə dəymiş və Həzrəti Pirin “Səni bu babda rüsvayi-cahan eylər idim. Leyk (lakin) imdi səni İlhamiyə 73 qurban etdim” xəbərdarlığına qarşı üzr istəmiş və aləmpənah mürşidin əfvinə nail olmuşdur. Səbati, iftixarımız olan ariflər şahı İsmayıl Siracəddin Şirvani həzrət- lərinin müqəddəs dərgahında otuz ilə yaxın fasiləsiz imamlıq etmiş dir. Səbati qəbrini öz sağlığında, fəqət yataq xəstəsi olduğu vaxtda ölməz- dən əvvəl o müqəddəs hərəmin mürşidin əlac timsallı ayaq ucuna isti qa- mət lənən və qiblədən dönük türbənin xaricində çeşməyə gedən nər di- va nın sol tərəfində yer səthindən bir metr yüksəklikdə, köşədəki yerdə qazdırıb. Məzarı qazılarkən evinin pəncərəsindən seyr etməkdə idi. Qə- ri bə təsadüflərdəndir ki, o xəstəlikdən şəfa tapmayaraq vəfat etmiş və sağlığında qazdırdığı məzarda əbədi yuxuya dalmışdır. Vəfatı 1320-ci ilə [m.1902/03] təsadüf edir. Mərhum sayəsində feyzə nail olduğu kə- rəmli mürşidinə və onun möhtərəm övladı Siracəddin əfəndiyə mərsiyə söyləmişdir. Bu mərsiyələr mərhumun ədəbi səlisliyi və sağlam vicdanını ifadə qabiliyyətində olduğundan eynən aşağıya dərc edilmişdir. “Bu da Bəyazid paşa məhəlləsində came və xüsusi türbəsində dəfn edilmiş Şeyx Həmzə ən-Nigari əl-Qarabaği həzrətlərinin vəfatı tarixidir”. İrtihal etdi, diriğa, arifi-billahımız, Ey könül, min bad çıxsın göylərədək ahımız. Ey diriğa, həsrəta va firqəta kim nagəhan, Getdi əmri-irciilə mürşidi-agahımız. Şəmsi-bürci-övliya və şəmi-bəzmi-aşiqan, Vaqifi-əsrari-Həqq ol Mir Həmzə şahımız. Əxtəri-bəxtim nola düşsə zəminə bad əz in, Asimanı-eşqdən çün kim dolandı mahımız. Sərnigun xalq olmuşuq, ey sərçeyi-səqfi-vajgun, Kim yazulsun cövfünə hərdəm bizim eyvahımız Badə həzə, ey Səbati, ayəti-səbri oxu, Ta hidayətlər qılıb tövfiq verə Allahımız. Xatifi-qeybi gətürdü söylədim tarixini Gitdi heyfa dili-cihandan mürşidi-agahımız Şeyx haqqında söylənilən mərsiyədir Aşiqan kuyi-Nigara yenə ağlar çəkilur, Qorxaram ağlamadan gözlərə ağlar çəkilur. 73 İlhami Səbati əfəndinin böyük qardaşıdır. Məhviyətkar, dəyanətli, xoşsöhbət, məclislər bəzəyi bir zat idi. Nigarinin vəfatı ilə əlaqədar Səbatinin tarix düşürməsi H Ü M A Y İ - Ə R Ş 157 Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin türbə külliyyəsi və Səbatinin qəbri (dairə içərisində göstərilən) İ Səbatinin İsmayıl Siracəddin Şirvaninin türbəsinin həyətindəki qəbri. Amasiya 158 H Ü M A Y İ - Ə R Ş Mahiyi-mətləbi bulsan, a gözüm, ağlamadan, Abi-çeşmin döküyor görüncə ağlar çəkilur. Ey könül, aç gözünü bircə Qarabağını gör, Ki Qarabağlı məhə bin Qara bağlar çəkilur. Matəmilə yenə mat oldu cünun tək üşşaq, Anları bağlamağa çox qara bağlar çəkilur. Ey Səbati, yetişur mürği-dili zar etdin, Kim onun naləsinə bülbüli-bağlar çəkilur. Giryeyi-əbri-qəm badi-bəla birlə bu gün, Cuyi-əşkim sanma görüncə çağlar çəkilur. Tab qılmaz bu qəmə tağu şəcərü səngü mədər, Əlaman, söyləməyin sinəmə dağlar çəkilur. Şeyxin seyid, mübarək övladı Məhəmməd Siracəddin əfəndinin vəfatı- nın mərsiyə şəklində tarixinin bəyanıdır.
H Ü M A Y İ - Ə R Ş 159 Həzrəti Pirin irfan çeşməsindən faydalanmayan heç kimsə yox idi. Səbati bu xüsusda lazım gələn məqamları nəzmlə təsvir etmiş olduğu üçün aləmin pənahı olan mürşidin ali kəmalatından nəticə çıxarmağa vasitə olmaq üzrə yeni bir bəhs olaraq mərhumun bu məsələdəki mərsiyəsi də eynən nəql edilmişdir. Bu vasitə ilə Səbati mərhumdan rəvayət edilərək Taha əfəndinin bir hekayəsinin əlavə edilməsi də münasib görülmüşdür. Rüşdü Paşa haqqında Həzrəti-Mövlanədən [İsmayıl Si ra cəddin Şirvani] ruhani mədəd Rüşdü paşa həzrətləri sürgün edilərək Amasiyada yaşadığı ilin ba har fəslində Həzrəti Pir də Çakallar adlanan mövqedə havasını dəyiş məyə çıxmış və Amasiya əşraf və xanədanından Hacı Yusufzadələrin köşk- lərində yerləşmişdir. Paşa həzrətləri, Amasiyada yaşadığı müddətcə ara- larında sıx-sıx görüş baş tutur, gah Həzrəti Pir ustadzadəsini, gah paşa mərhum Həzrəti Piri ziyarət edər və beləcə həftənin əksər günlərini bə- rabər keçirirlərmiş. Paşa həzrətlərinin ziyarətdən qabaq bir vasitə ilə xəbər göndərmək və sonra təşrif etmək adəti imiş. Yenə bir gün xidmətçiləri ilə səadətli xanəgaha təşrif edəcəyi xəbərini göndərmiş və bir neçə saat sonra paşa Çakallara təşrif buyurmuşdur. Necə olubsa bu görüş son dərəcə məhrəm bir surətdə cərəyan etmiş və o günün axşamına qədər paşa ilə yalnız görüşdükləri kimi gecə yarısına qədər da yenə ikisi bir arada uzun-uzadı görüşmüşlər. Müsahibənin hansı məcrada cərəyan etdiyi anlaşılmamış, ancaq ara-sıra xidmət etmək üçün yanlarına girib-çıxan Sirac əfəndidən nəql edilmiş rəvayətə görə, paşa son dərəcə kədərli bir tövrlə bəzi şeylər söyləyir, hətta, bu sırada gözlərindən yaş axırmış. Bir dəfə “Təyyar bəy” dediyi və “Heç ummadığım bu hal mənim kədərimi artırır” deyə təəssüfünü bəyan eylədiyini, buna cavabən Həzrəti Pir də “Ah Təyyar, ah Təyyar, mənim bacıoğlum deyilsənmi. Bu yaraşırmı?” deyə məzəmmətedici sözlər işlətdiyi eşidilmiş. Bundan çıxarılan nəticəyə görə paşa həzrətləri Amasiyaya sürgün edildiyi gün, paroxodda həyatının təhlükəyə məruz qoyulacağından ehtiyat edərək Təyyar bəyi yanına çağırmış Amasiyaya səyahətində ona yoldaşlıq etməsini rica etmiş, o da razılıq vermiş idi, halbuki, ertəsi gün paşa həzrətləri İstanbuldan Amasiyaya doğru yola düşərkən Təyyar bəy yoxa çıxmış, paşa İstanbul mühitindən uzaqlaşana qədər görünməmiş 74 . O gecə yarısına qədər davam edən müsahibənin sonunda paşa həzrətləri yatmayaraq öz mübarək evinə qayıtmışdır. Paşanın qayıdışından bir-iki saat sonra şəfəq söküldüyü zaman Həzrəti Pir yanına heç kimi almayaraq Çakallardan hərəkətlə kərəmli mürşidinin müqəddəs məqamına üz tutaraq yola düşdüyünü söyləmiş və 74 Bu rəvayətə ağlım olmasa da inansam.Madam ki, paşa sürgün cəzasına düçar olmuş. Görəsən, bu sırada paşanın yanına xaricdən bir adamın daxil olması və ya daxildən paşanın adamlarından birisinin çıxarılması mümkündürmü ki? Təyyar bəy İstanbulda paşanın yanına necə girmişdir? *Rüşdü paşa həzrətləri Həzrəti Pir ilə görüşərkən o gecə Xoca Bəhaəddin əfəndi heç yanından ayrılmadan xidmət göstərdiyini və belə bir müsahibənin əsla cərəyan etmədiyini, bu rəvayətin əsli, əsası olmadığını qəti şəkildə ifadə etdi. Yüklə 7,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|