1. Integratsiya haqida umumiy tushuncha. Boshlangʻich ta’lim integratsiyasi kursining maqsad va vazifalari

Oʻquv fanini oʻrganishdan maqsad oʻquvchini fandagi obyektiv yangilik bilan tanishtirish emas, balki unda subyektiv yangilikka ega boʻlgan bilimlarni shakllantirishdan iborat. SHu sababli, oʻquv fanlari integratsiyasi ilm-fandagi shu jarayonlardan farq qiladi. Bu ma’noda integratsiya – fanlarning differentsiatsiyasi tufayli tarixan tarkib topgan oʻquv fanlariga boʻlib oʻqitish tizimining kamchiliklarini tuzatishga qaratilgan ularning oʻzaro bogʻliqligini ta’minlash shakli sifatida qaralishi mumkin.
Oʻquv fanlarini integratsiyalashning didaktik mohiyati turli oʻquv fanlari boʻyicha yangi bilimlarni shakllantirishning kontseptual tuzilma va metodlarini aniqlash imkonini beruvchi pedagogik tadbirlar tartibi hamda qonuniyatlarini ishlab chiqish zarurati bilan belgilanadi. Tor ma’noda qaralganda, oʻquv fanlari integratsiyasi fan sohalari va ilmiy bilimlar oʻzaro sintezining uzviy davomi hisoblanadi. Oʻquv fanlari integratsiyasining asosiy maqsadi subyektiv yangi bilimlarni sintez qilishdan iborat boʻlib, integratsiya jarayonlarining bosh vazifasi – subyektiv yangi ilmiy bilimlarni sintez qilishga qaratilgan pedagogik texnologiyalarni ishlab chiqishdan iborat.
Oʻquv fanlarini integratsiyalashgan holda oʻrganishda subyektiv yangi bilimlar sintezi qanday kechadi? – degan savol yuzaga kelishi mumkin. Didaktikada turli fanlarga taaluqli oʻquv materiallarini bitta kursga birlashtirish kabi integratsiyaning turli shakllari taklif qilinadi. Biroq, pedagogik tajribalar bu kabi shakllarning yetarli samara bermasligini koʻrsatmoqda. Biz, ta’lim tizimida tarixan tarkib topgan fanlarga boʻlib oʻqitish tizimi saqlanib qolishining tarafdorimiz.
Oʻquv fanlari nisbatan mustaqil boʻlishi kerak, chunki ularning har biri oʻz tili, tushunchalar apparati, metodologiyasi, metodikasi, tadqiqot predmeti va konsepsiyasiga ega alohida fan sohasini ifoda etadi.
Shu bilan birga, ularni oʻzaro bogʻliqlikda oʻrganish bilan bogʻliq imkoniyatlar roʻyobga chiqarilishi lozim. Bunday imkoniyat jumladan fanlararo yondashuv asosida ta’minlanadi. Uni oʻquv fanlarini integratsiyalash shakli sifatida ham, subyektiv yangi bilimlarni sintez qilish metodi sifatida ham qarash mumkin. Biz fanlararo yondashuvni umumta’lim hamda maxsus fanlarni integratsiyalashda pedagogika fani uchun eng optimal yoʻnalish sifatida qaraymiz.