1 liber generationis Jesu Christi, filii Davidis, filii Abrahami

partientes vero vestimenta ejus, jecerunt sor- 35 tern. Kt stabat populus spectans - sannis autem

excipiebant curn etiam primores curn eis, dicentes, Alios servavit; servet seipsum, si hic est 36 ille Christus electus s'llew Dei. Illudebant autem

etiam ei milites, accedentes, et acetum ei oH'e- 37 rentes, dicentesque, Si tu es res ille Judaorum,

serva temetipsum.

38 Erat autem etiam inscriptio scripta supra eum

literis Gracis, et Romanis, et Hebraicis, HIC EST REX ILLE JUDZEORUhf.

39 UNUs autem ex illis suspensis maleficis con-

40 4I 43 44 45 46

47 48 49 50 5l

LUCAM.

viciabatur ei, dicens, Si tu es (:hristus ille, serva teipsum et nos.

Respondents autem alter objurgavit eum, dicens, Ne Deum quidem tu times, quum in eadem sis damnatione? Et nos quidem juste: (nam digna factis rccipimus:) iste vero nihil indecens fecit.

Dixitque Jesu, Domina, memento mei, quum veneris in regnum tuum.

Tum dixit ei Jesus, Amen, dico tibi, Hodie mecum eris in paradiso.

EaaT autem quasi hora sexta, et tenebra fact+ sunt in tota regione usque ad horam nonam. Et obtenebratus est sol, et aulmum tcmpli fissum est medium. Quumque ciamasset voce magna

Jesus, ait, Pater, in manus tuas depono spiritum meum. Kt quum hmc dixisset, exspiravit.

Quum vidisset autem centurio quod factum fuerat, glorificavit Deum, dicens, Vere hic homo justus erat.

Et omnis turba qum simul ad hoc spectaculum accesserat, spectans qua facta fuerant, cmdcns pectora sua revertebatur. Stabant autem omnes noti ejus procul, et mu)ieres qum erant eum una secutm a Galilma, videntes ista.

TUN ecce, quidam nomine Joscphus, senator, vir bonus ac justus, qui non assensus terat consilio ac facto eorum, ortus Arimatha.a, civitate

52 53 54 55

Judmorum: qui et ipse exspectabat regnum Dei: hic, c'nguam, adiens Pilatum, petiit corpus Jesu.

Et detractum illud involvit sindone, posuitque illud in monumento quod erat in saxo incisum, in quo nondum quisquam positus fuerat.

Porro dies erat parasceves, et sabbaturn succedebat.

Subsecutm etiam mulieres qua curn eo vcnerant

200 EVANG. SEC. I'23,se — 24,tr.

ex Galilaa, spcctarunt moaumentum, et quomo

24 PRIMO autem Bit hebdomadis, pro(undo diluculo iverunt ad monumentum, ferentes qua 2 paraverant aromata, et nonnulla curn ipsis. Invenerunt autem saxum avolutum a monumento: 3 et ingress', non invenerunt corpus Domini Jess.

Et factum est, ut dum in ea re hasitarent,

turn ecce, duo viri supervenerint eis, induti ve- 5 stibus fulgurantibus: quum autem expavefactm

inclinarent faciem in terram, dizerunt eis ~ Quid 6 inter mortuos q»aritis eum qui vivit? Non est

hic, sed suscitatus est: mementote ut locutus sit 7 vobis, quum adhuc in Galilma esset, dicens,

Oportet Filium hominis tradi in manus hominum peccatorum, et crucihgi: ct die tertio resurgere.

8 Recordata sunt igitur i erborum illius. ~ Et

reversa a monumento renunciaverunt h3:c omnia Io illis undecim, et reliq»is omnibus. Erant autem

hiaria Magdalene, et Joanna, et Maria Jacobi muser, et relique curn ipsis, qum hmc dicebant Il spostolis. Sed visa sunt apud eos quasi deliramentum verba ipsarum; nequc crediderunt eis. I z Petrus autem sur„"ens cucurrit ad monumentum: et quum se inclinasset vidit lintea sola Illcc jacentia; abiitque, apud scmetipsum mirans factum.

KT ecce, duo ex iis ibant eo ipso die in vicum distantem stadiis sczaginta Hierosolymis, l4 cui esca nomen est Emmaus. Et colloquebantur

inter se de istis omnibus qua evenerant.

t5 Kt factum est, ut dum colloquerentur, et s~

mutuo rogitarent, ipse Jesus accederet, et una t6 iter faeerct curn ip~is. Oculi autem eorum reIy tinebantur, nc ipsum agnoscercnt. Dixit auteur

N, ll $1.] LUCAN. Rs

eis, Qui aunt hi sermones quos confertis inter vos ambulantesg ct pug'd estis tetrico vultui IS Respondens autem alter, cui nomen Cleopas,

dixit ei, Tu solus commoraris Hierosolymis, et l9 non nosti qua in ea facta sunt his diebusi Ipse

vero dixit eis, Qua.nam. At illi dixerunt ei, Qua facto suer Jesu Nazarao, qui fuit propheta, potens reipsa et verbis, coram Deo et No toto populo: quomodo eum tradiderunt principes

sacerdotum et primores nostri, ut morte damna- 2I retur, et crucitixerunt eum. Nos autem sperabamus ilium esse qui redempturus esset Israelem: atqui prater ha.c omnia, tertium hunc diem agit 22 hodie ex quo hmc facta sunt. Sed et mulieres

quondam ez nobis perculerunt nos, qua diluculo 23 venerunt ad monumentum: et non invento ejus

24

2Q

z6

w 7

i8

19

30 35

corpore vencrunt, dicentes se etiam apparitionem ange)orum vidisse, qui dicunt curn vivere. Et abierunt quidam eorum qui erant nobiscum ad

monumentum, et jta invenerunt prout mulieres dixerant; ipsum vero non viderunt.

Tum ipse dixit eis, 0 amentes et tardi corde ad credendum omnibus qua locuti sunt prophets!

Nonne hac oportuit pati Christum, et introire in gloriam suam? Kt exorsus a Mose et omni-

bus prophetis, interpretabatur illis in omnibus

scripturis qua de se scripts orant.

Appropinquarunt igitur vico, in quern prohciscebantur; et ipse simulabat se longius ire. Sed gpss' adegerunt eum, dicentes, Mane nobiscum, quoniam advesperascit, et inclinavit dies. Ingressus est igitur, ut maneret curn eis.

Et factum est ut quum discubuisset curn eis, sumpto pane, benediceret, et fractum daret eis. Adaperti sunt autem oculi eorum, et agnoverunt eum; sed ipse ablatus est ex eorum conspectu.

%2 EV. SEC. LUCAM. [M,sa-".

3 Q Tum al ter ad alterum dizerunt, Nonne cor

nost m ardebat in nobis, dum loqueretur nobiI in via, et dum adaperiret nobis scripturas? 33 ET surgentes eo apso momento, reve rsi tun<

Hierosolymam, et invenerunt congregatos illos nn3y decim, et eos qui curn ipsis erant: rt qui dicebant,

Suscitatus est Dominus vere, et conspectus Simonj.

Tum ipsi ezposuerunt n's qua girth' uraeus

in via, et ut fuerat agnitus ab ipsis in fractione panis.

Z6 Hmc sutem ipsis ioquentibus, stetit ipse Jesus 37 in medio eorum, et dizit eis, Paz vobis. Consternati vero et expavefacti putabant se spiritum conspicere.

38 Tum dixit eis, Quid turbsti estis, et quare

39 disceptationes subeunt corda vestra? Videte

manus meas et pedes meos; nam ego ipse sum: contrectate me, et videte: nam spiritus carnem et qo ossa non habet, sicut me conspicitis habere. Et

quum hoc dixisset, osteadit eis manus ac pedes.

4 t Adhuc autem ipsis non credentibus prI-' gaudio, et mirantibus, dixit eis, Habetis hic escu- 4 2 len turn aliqu id? Tum ipsi ded erun t ei par tern 4 3 piscis assi, et aliquid ex favo apiario: qua s'lie

accepit, et edit in eorum conspectu.

Dixitque eis, Hi sunt sermones quos locutus

sum vobis, quum adhuc essem vobiscum, oportere impleri omnia qua scripta sunt in lege Mosis, et prophetis, et psalmis, de me.

45 Tune aperuit eorum mentem, ut intelligerent 46 scripturas: et dizit eis, Ita scriptum est, et ita

oportuit Christum pati, et resurgere ex mortuis 47 tertio die: et prmdicari ejus nomine resipiscentiam ac remissionem peccatorum apud omnes p8 gentes, incipiendo ab Hierosolymis. Vos autem $9 estis horum testes. Et ecce, ego mittmm pro-

y4 gy 1, ts.] EV. SEC. JOANNEM. 203

missum Patris mei in vos: vos autem residete Hierosolymis usquequo induamini virtute ex alto.

KD~iT autem eos fora> ad Bethaniam usque:

et, sublatis manibus sais, benedixit eis.

Kt factum est, ut dum ipse benediceret eis,

djsluactus ab eis sursum ferretur in colum.

Ipsi autem adorato eo reversi sunt Hierosoly- 53 mam curn gaudio magno. Erantque omni feaporc in templo, laudantes et benedicentes Deo.

Amen.

EVANGELIUM
SECUNDUM
JOANNEM.

1 IN priacipio erat Sermo ille, et Sermo ille z erat apud Deum, eratque ille Sermo Deus. Hic 3 Serneo erat ia priacipio apud Deum. Omnia

per hunc Sermons ~n facta sunt, et absque eo p factum est nihil quod factum sit. Ia ipso vita 5 erat, et vita erat Lux illa homiaum. Et Lux

ista in tenebris lucet, sed tenebrm earn non compreheaderu n t.

6 Exstitit homo missus a Deo, cui nomen Jo- 7 annes. Is venit ad testimonium, id est, ut

testaretur de illa Luce, ut omaes per eum cre- 8 derent. Non erat ille Lux illa, sed rrrirrls flit

ut testaretur de illa Luce.

Acc' erat Lux i)la vera qua illuminat omnem io hominem venientem in mundum. In mundo erat,

et mundus per eum factus est: sed mundus eum ii non agnovit. Ad sua venit, et sui eum non exrz ceperunt. Quotquot autem eum exceperunt, dedit

ebs Poc jus, ut 61ii Dei sfnt facti, ereap~ iis qui

EVANG. SEC.

R4 [l,ts-a. l 3 credunt in nomen ejus: qui non ex sangoiscy

neque ex libidine carnis, neque ex libidine Rri, sed ex Deo geniti sunt.

Et Sermo ille factus est caro et commora)ui

est inter nos, (et spectavjmgg gl'o~am ejus, glo.

<"g"rgrerrr a pa~a,)

plenus gratia ac veritatiN.

tg Joannes testatus est de eo, ct clamavit, dicens,

Hic est de quo dicebam, Zs qui pone me venit antepositus est mihi; quia prior me erat.

t6 Et ex plenitudine ipsius omnes accepimus, et s 7 gratiam pro gratia. Nam lex illa per Mosen

data est; gratia et veritas per Jesum Christum i8 prI-'stita est. Deum nemo vidit unquam: unigenitus ille Filius qui est in sinu Patris, ille ee guasa robe's exposuit.

tg HOG etiam est testimonium Joannis, quando

miserunt Judai Hierosolymis sacerdotes et levi tas, ut interrogarent earn, Quisnam ipse esset.

20 Et professus est, neque negavit: professus est,

snq mam, se non esse Christum ilium. Tune interrogaverunt curn, Quid ergo cs P Tume es E)ias? Ipse vcro dixit, Non sum. Et sile, Es tu prophets illeP Qui respondit, Non.

ss Dixerunt ergo ei, Quis es? ut responsum demus

iis qui miserunt nos: quid dicis de teipso? 23 Inquit, Ego sam vox vociferantis in deserto, Complanate viam Domini, prout dixit Esaias propheta (Es. 40, 3).

a4 Qui vero missi fuerant erant ea Pharisais.

25, Et interrogaverunt eum, ac dixcrunt ei, Cdr

ergo baptizas, si tu non es Christus illi, neque Elias, neque propheta ille?

s6 Respoudit ei Joannes, dicens, Ego baptiso

aqua; sed in medio vestrum stat quern vos non $7 nostis; hie iQe est qui pone me veait, oui miM

1, SS-SS.) JOANNKM.

ss 29 30 3I 32 33 34 35 36 37 38 39

40 4I $2

43

antepositus est: cujus solearum ego non sum dignus qui solvam corrigiam.

Hmc Bethabarm facts sunt secus Jordanem, ubi Joannes baptizabat.

PosTRRo die videt Joannes Jesum venientem ad se, et ait, Ecce Agnus ille Dei qui tollit peccatum mundi. Hic est de quo dicebam, Pone me venit vir qui antepositus est mihi, quia prior me erat. At ego non noveram eum: sed ut manifestus 6at Israeli, propterea vc,ni ego baptizans aqua.

Tum, in' rrarrr, testatus est Joannes, dicens Conspexi Spiritum descendentem quasi columbam e cmlo, gu~' etiam mansit super eum. Et ego non noveram eum; sed qui misit me ut baptizarem aqua, ille mihi dixerat, Super quern videris Spiritum descendentem, ac manentem super eum, hic est qui baptizat Spiritu Sancto. Ego igitur vidi, et testor hunc esse Filium ilium Dei.

POSTERO die iterum stabat Joannes, et ex

rliscipulis ejus duo: et imuitus Jesum ambulantcm, dixit, Ecce Agnus ille Dei.

Audierunt autem eum duo illi discipuli lnqucntem, et secuti sunt Jesum. Conversus vero Jesus, et conspicatus eos sequentes sr, dicit eis, Quid quaritis. Illi vero dixerunt ei, Rabbi (quod dicitur, si interpreteris, Magister,) ubi habitas. Dicit eis, Venite et videte. Venerunt videruntque ubi habitabat: et apud curn manserunt diem ilium: hora enim erat quasi decima.

Erat Andreas, frater Simonis Petri, unus ex duobus qui audierant s'lla ex Joanne, et secuti fuerant eum. Invenit hic prior fratrem suum Simonem, et dixit ei, Invenimus Messiam, quod est, si interprctcris, Christus. Ft adduzi( curn ad Jesum.

206 EVh&G. SEC. t'1,ss-R,a.

Zntuitus autem eum Jesus dixit, Tu es Shnon

ggus Jona: tu,vocaberis Cephas, quod est, si

interpreteris, Petra.

4y PosTnno die voluit Jesus shire m Gaiihsmm ~

invenit autem PhiTippum, et dixit ei, Sequere me 45 Erat vcro Phaippus ex Bethsaida, mb, A„ 46 dre& ct Petri. Invenit Philippus

t dicit ei, Invcnimus slime de quo sc '~it

Moses m leis et prophetm, ueatpe Jesum iiiium

ilium Josephi, ttlum ex Nasaretha <7 rum dixit ei Nathanael, Ex Naiaretha ~t st

aliquid boni essex'

Dicit ei Philippus, Veni et vide. g8 Vidit Jesus Nathanaelem venientem ad se, et

dixit de eo, Ecce vcke Israelita in quo dolus

non est.

Jg Dicit ei Nathanael, Unde me nosti?

Respondit Jesus, et dixit ei, Priusquam te

Philippus vocaret, quum esses subter ficum, videbam te.

50 Respondit Nathanael, et dixit ci, Rabbi, to

es ille Filius Dei, tu es ille Rex Israelis. gt Respondit Jesus, et dixit ei, Quis dixi tibi,

Vidi te sub 6cu, credis. majora istis videbis.

5z Pratcrca dixit ei, Amen, amen, dico vobis, Ab

hoc .tempore videbitis caelum apertum, et angelos Dei ascendentes ac dcsccndentes super Filium hominis.

2 DZE autem tertio nuptial factm sunt in Cans

s opPidu Galila.'m: eratque mater Jesu illic. Vocatus est autem etiam Jesus et discipuli ejus ad

nuptias illas.

Et quum defecisset vinum, mater Jesu dixit

ei, Vinum non habent.

Dicit ei Jesus, Quid mihi tecum in est, 'mu-

lier' gondum venit hora illa mes.

o, s — is.] JOANNEM.

vocat sponsum architriclinus, et dicit ei, Omnes primo loco bonum vinum apponunt; et postquam convivu~affatim biberpnt, tune id quod minus bonum est: tu vera servasti bonum vinum huc usque.

Hoc initium signorurn fecit Jesus Cane., ep-

IO

pc'do Galil~~, et manifestam fecit gloriam suam:

Dicit ejus mater ministris, Quodcunque diaerit
vobis facite.

Erant autem ibi lapidea hydride sez posit'

sccundum pun6cationem Judaorum, capientes
j singula amphoras binas aut ternas. Dicit eis
Jesus, Implete has hydrias aqua. Impleverunt
4 eas igitur usque ad summum. Tune dicit eis,
Haurite nunc, et oEerte architriclino. Obtulerunt
igitur.

9 Ut vero gustavit architriclinus aquam illam

qzm facta fuerat vinum, (nesciebat autem unde
esset; sed ministri sciebant qui hauserant aquam,)

l3 14 l5

I6

lj

>8

et crediderunt in evm discipuli ejus.

I'ostea descendit Capernaum ipse, et mater, ct fratres, et disciphli cjus: manseruntque illic non multos dies.

MAM prope erat Pascha Jude.orum: ascendit igitur Jesus Hierosolymam. Et invenit in templo venditores bourn, et ovium, et columbarum, et numularios sedentes. Factoque flagello e funiculis, omnes ejecit e templo, et oves et boves; et argentariorum numulos eH'udit, mensasque subvertit: et columbarum venditoribus dixit, Tollite hinc ista: ne facite domum Patris mei domum mercatus.

Recordati sunt autem discipuli ejus scriptum esse, Zelus domus tua. devoravit me (Ps. 69,9).

Responderunt ergo Judai, et diserunt ei, Quod signum ostendis nobis qvod ista facias'

X8 EVANG. SEC. [9,10 — Ks.

t9 Respondit Jesus ~ et dixit eis, Destruite templum hoc, e< intra triduum erigam iliad. ao Dixerunt ergo Judssi, Quadraginta et sex annie

~digcatum est tempIum istud. et tu intra triduum

Qlud eriges>

At ille loqucbatur de templo corporis z2 Postquam ergo suscitatus fuit ex mortuis, reccrdati sunt ejus discipuli quod hoc sibi dixisset,

et crediderunt scripturm, et sermoni quern Jesus

dixerat.

QUUst autem esset Hierosolymis in Pascha, in

festo, multi crediderunt in nomen ejus, spectanz4 tes signa qua edebat. Ipse autem Jesus non

credebat eis semetipsum, eo quod nossct OCHlcs: 25 nec opus esset ut quisquam ei testaretur de homine: ipse enim sciebat quid esset in homine.

3 EnAT autem quidam ex Pharisais, cui nomen x ~at Nicodemo, ex primoribus Judaorum. Hic

venit ad Jesum nocte, et dixit ei, Rabbi, scimus

te a Deo venisse magistrum: nemo enim potest

hmc signa edere qua tu edis, nisi Deus sit

curn eo.

Respondit Jesus, et dixit ei, Amen, amen,

dico tibi, Nisi quis genitus sit iterum, non potest

videre regnum Dei.

Dicit ei Nicodemus, Quomodo potest quispiam

nasci qui sit senex P num potest in uterum matris

sum secundo introire, et nasci~

Respondit Jesus, Amen, amen, dico tibi, Nisi

quis fuerit genitus ex aqua et Spiritu, non potest 6 introire in regnum Dei. Quod genitum est ex

carne, caro est: et quod genitum est ex Spiritu, 7 spiritus est. Ne mireris me dixisse tibi, Oportet 8 vos iterum gigni. Ventus quo vult spirat, et

sonum ejus audis, sed nescis unde veniat, et quo

vadat; ita est quisquis genitus est e Spiritu.

S,s-ss.] JOANNEM. gag 9 Respondit Nicodemus, et dixit ei, Quomodo

possunt hmc fieri?

to Respondit Jesus, et dixit ei, Tu es magister tr ille Israelis, et hac non nosti? Amen, amen,

dico tibi, Quod scimus ioquimur, et tiuod vidimus testamur: sed testimonium nostrum non rema cipitis. Si terrena dixi vobis, et non creditis;

quomodo, si dixero vobis ccalestia, credetis8 p3 Nullus enim ascendit in ca.'lum, nisi qui descendit e ccelo, a~pc Filius hominis qui est in gg ccelo- Prout autem Moses extulit serpentem in i> deserto, ita extolli oportet Filium hominis: ut

quisquis credit in curn, non pereat, sed habeat t6 vitam aternam. Ita eaim Deus dilexit mundum,

ut Filium suum unigenitum ilium dederit, ut quisquis credit in eum, non pereat, sed habeat f 7 vitam aternam. Non enim misit Deus Filium

suum in mundum ut damnet mundum, sed ut tS servetur mundus per eum. Qui credit in eum

non condcmnatur: qui vero non credit, jam condemnatus cst; quia non credidit in nomen unit9 geni(i Filii Dei. Hac est autem condemnatio,

quod Lux venit in mundum, sed dilexerunt homines potius tencbras quam lucem; quia sunt 20 eorum mala opera. Quisquis enim qum mala

sunt agit, odit lucem, nec venit ad lucem, ne 2l arguanLur opera ipsius: qui vero dat operam

veritati, venit ad lucem: ut manifesta hant opera ipsius, quod secundum Deum facts fuerint.

POSTEA venit Jesus ct discipuii ejus in Ju

dam territorium: et illic commorabatur curn cis, et baptizabat.

23 Baptixabat autem etiam Joannes in Wnon

prope Salim, quoniam aqua multa erant illic 24 et veniebant ac baptixabantur. Nondum eniru

conjectus i'uerat Joannes in carcerem.

14

2)0 EVANG. SEC. [S,ss — 4,6 2~ .Orta cst igitur quastio gsibasihe cx disdx6 puiis Joannis curn Judmis de purificatione. Veneruntque ad Joannem, et dixerunt ei, Rabbi, is qui tecum erat aped trajectum Jordanis, cui tu testimonium dedisti, ecce baptuat, ct. otgnes veniunt ad eum.

x7 Respondit Joannes, et dixit, Homo non potest

recipere quicquam, nisi fuerit ei datum c cmlo. z8 Vos ipsi rgihi testes estis me dirisse, non sum

ego Christus, sed missus sum qadi apparmna a9 coram eo. Qui habet sponsam sponsus est:

amicus autem sponsi, qui stat et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi: hoc ergo 30 gaudium meum impletum est. Ilium oportet 3 I crescere, me vero minui. Qui superne venit,

supra omnes est: qui e terra est, terrenus est, et terrena loquitur; qui e ccrc) o venit, supra 32 omnes est. Et quod vidit et audivit, hog testa- 33 tur: sed testimonium ejus nemo recipit. Qui

recipit ejus testimonium, is obsignavit Deum 34 veracem esse. Nam is dnaum, quern misit

Deus, verba Dei loquitur: non cnim hue'c ad- 35 metitur Deus Spiritum. Pater diligit Filium, 36 et omnia dedit ei in manum. Qui credit in

Filium, habet vitam mternam; qui vero non obedit Fi) io, non vidcbit vitam, sed ira Dei manet super eum.

UT ergo cognovit Dominus Pharisaos audivisse

ipsum plures discipulos facere et baptizare quam 2 Joannem, (quanquam Jesus ipse non baptixabat, 3 sed discipuli ejus,) reliquit Judmam, et abiit 4 rursum i n Gali) mam. Oportebat autem eum

transirc per .Samariam.

5 Venit ergo in urbem Samaria qua dicitur

Sichar, justa pradium quod dedit Jacobus Josepho 6 filio suo. Erat autem ibi fons Jacobi. Jesus ergo

Qll

4, t — sl.] JOANNE M.

7 8 9

qua sum mulier Samaritana? (non enim utuntur Judmi Samaritanis.)

.ta Respondit Jesus et disit ei, Si nosses donum illud Dei, et quis sit ille qui dicit tibi, Da mihi

l9