1-Mavzu : Kon ishlarining mohiyati, asosiy tushunchalar va atamalar. Reja

Mavzu . Portlatish skvajinalari, ularning o‘lchamlari va burgtilash uskunalari

Portlatish skvajinalari silindr shakliga ega kon lahimi bo ‘lib. ular portlovchi modda zaryadini joylashtirishga m o‘ljallangan bo‘ladi. Skvajina diametri ds, uzunligi Ls, ortiqcha burg‘ilangan
qismi (perebur) Ip va qiyalik burchagi p (6-rasm) skvajinaning asosiy parametrlari hisoblanadi.
Skvajina diametri kon ishlari hajmi, jinslam ing fizik-texnik
xossalari va ularning maydalanganlik darajasiga qo‘yiladigan talablami hisobga olgan holda tanlab olinadi.
Karyerlarda asosan diametri 100-320 mm bo‘lgan portlatish skvajinalaridan foydalaniladi. Kichik diametrga ega bo ‘lgan skvajinalar qiyin portlaydigan qattiq jinslarini portlatishda qo‘llanadi. Katta diametrga ega bo‘lgan skvajinalar esa oson va o‘rtacha qiyin portlaydigan jinslarni portlatishda qoMlaniladi.

ot

6-rasm. Portlatish skvajinalarining parametrlari.

Skvajina chuqurligi pog‘ona balandligi va uning qiyalik burchagiga bog‘liq bo‘lib, quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.

_{L =} h.
sin A
Bunda, hp - pog‘ona balandligi, m.
Perebur (skvajinaning ortiqcha burg‘ilangan qismi) skvajinadagi PM zaryadini portlatilganda pog‘ona islichi maydonini tekis bo‘lishi (ishchi m aydonda do‘ngalaklar b o ‘lmasligi)ni va transport kommunikatsiyasini joylashtirish ham da uni surish ishlarini bajarishda xavfsizlikni ta ’minlash maqsadida burg‘ilanadi.
Skvajina qiyalik burchagi —karyerlarda vertikal skvajinalar keng qo‘llaniladi. Chunki vertikal skvajinalar burghlash stanok- larining yuqori unumdorlik bilan ishlaslii va skvajinalami mexanik usulda zaryadlash uchun qulay sharoitlar yaratiladi. Qiya skvajinalar ps= 60-80° burchak ostida burg'ilanadi.
Skvajina burg‘ilash samaradorligi ko ‘p omillarga bog‘liq bo‘lib. ularning eng asosiysi kon jinslarining burg‘ilanuvchanligi hisoblanadi.