1. Mexaniki hərəkət. Treaktoriya. Yol və Yerdeyiəmə



Yüklə 9,08 Mb.
səhifə10/13
tarix26.01.2023
ölçüsü9,08 Mb.
#99399
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
fizika.

Fsəthi gərilmə = P.
Dairəvi boru üçün alırıq: 
Fs.g = σ ∙ l = σ ∙ 2 π r.
Sükunətdə olan mayenin çəkisi 
P = mg.
Bərabərləşdirərək, alırıq 
2πrσ = mg.



  • Buradan da, kapillyar borudakı mayenin kütləs:





m=ρV düsturunu 2πrσ = mg - də yerinə qoyaraq, alırıq 
2πrσ = ρVg



  • Kapillyar borudakı mayenin həcmi:




  • Kapillyar boruda yaranmış səthi gərilmə qüvvələrin təsiri nəticəsində mayenin əlavə Δp təzyiqi əmələ gəlir.  düsturunu Δp = ρgh düsturunda yerinə qoyaq:


İsladan mayenin kapilyar boruda qalxması zamanı yaratdığı əlavə təzyiq:


37.Buxarəmələgəlmə və kondensasiya
Mayenin molekulları nizamsız hərəkət edir. Qazlardan fərqli olaraq maye molekulları arasında böyük cazibə qüvvələri möcuddur. Bu qüvvələr molekulları müxtəlif tərəflərə səpələnməyə imkan vermir. Maye daxilində olan bəzi molekulların sürəti orta sürətdən böyük, digərlərinin sürəti isə orta sürətdən kiçikdir. Hər bir molekulun sürəti daim dəyişir: artır və ya azalır. 
Mayenin səthində olan və kifayət qədər böyük kinetik enerjiyə malik olan molekullar, başqa molekullar tərəfindən cazibəni üstələyib, mayeni tərk edə bilir. Molekulların mayeni tərk etməsi prosesi buxarlanma adlanır. 
Mayenin qaz halına keçməsi prosesi buxarəmələgəlmə adlanır. 
Buxarlanma zamanı mayeni əsasən yüksək sürətli molekullar tərk edir. Kiçik sürətli molekullar isə mayedə qalır. Ona görə də buxarlanma zamanı maye soyuyur. Baxalanan mayenin temperaturu ətraf mühitin temperaturundan kiçik olur. 
Buxarlanma istilik miqdarının udulması ilə həyata keçir. Temperaturu sabit saxlamaqla mayeni buxarlandımaq üçün, m-ayeyə daim istilik vermək lazımdır.
Mayenin buxarlanma sürəti sonrakı amillərdən asılıdır:
- temperaturdan. Temperatur yüksək olarsa, vahid zamanda buxarlanan molekullarının sayı də böyük olar. 
- Mayenin sərbəst səthinin sahəsindən.
- Mayenin növündan.
Buxarın mayeyə çevrilməsi prosesi kondensasiya adlanır. 
Kondensasiya zamanı istilik miqdarı ayrılır.

Yüklə 9,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə