61
Qızğın döyüşlərin birində taqım komandiri həlak olur və briqada komandiriniun
əmrilə M. Rasulov onu əvəz edir. Bir aydan sonra ona cəbhə komandirinin əmrilə
qvardiya leyenantı rütbəsi verilir.
1942-ci ilin oktyabr-dekabr aylarında o, Cənub cəbhəsi 10-cu atıcı qvardiya
briqadasının ayrıca artilleriya diviziyasının qərargah batareyasının idarəetmə taqımının
komandiri olur.
**********
*****
Bu odlu və alovlu illər Məcid Rəsulovun yaddaşında daim yaşadı. Cəsədlərlə örtülü
yollardan, qan ilə suvarılan çöllərdən keçən bu insan bəzən müharibə xatirələrini
danışmaqla ibrət olsun deyə bizlərə ağıl və təskinlik vermək istəyirdi. APDU-nun Şəki
filialının direktoru, riyaziyyat üzrə elmlər doktoru, prof. Rafiq Rəsulovun əmisi Məcid
müəllimin dilindən söylədiyi xatirə ibrətamizliyi ilə diqqəti cəlb edir:
-Əmim həmişə müharibənin ağır məqamlarından, dəhşətli mənzərələrindən ürək
ağrısı ilə danışırdı. Bir dəfə “Ehtimal nəzəriyyəsi” ilə bağlı maraqlı bir söhbət
başlamışdıq. Birdən o, dərin fikrə getdi, gözlərini bir nöqtəyə dikdi, bir müddət beləcə
dayandı. Düşündüm ki, yəqin, söhbət açdığımız məsələnin hansısa elmi tərəfini axtarır.
Sən demə, xəyal onu çox uzaqlara - o ağrılı-acılı illərə aparıbmış. Birdən o, söhbətə
başladı və dedi: “İşə bir bax! “Ehtimal nəzəriyyəsi” bir dəfə mənim həyatımı ölümdən
xilas edib. Bəlkə də, bu gün yaşamağıma görə mən bu nəzəriyyəyə borcluyam.”
Məni maraq götürmüşdü. Sual dolu nəzərlərimin ona dikildiyini görən əmim
söhbətinə davam etdi:
-Müharibənin odlu-alovlu günlərindən biri idi. Mənim riyaziyyatçı olduğumu,
“Ehtimal nəzəriyyəsi”ni yaxşı bildiyimi eşidən rəhbərlik belə bir qənaətə gəlibmiş ki,
mən generallara, komandirlərə bu nəzəriyyəni öyrədim, müəyyən dərslər keçim.
Məqsəd ağır atıcı silahlardan düzgün istifadəyə nail olmaq idi. Dərslər
təşkil olundu və
mən verilən tapşırığı yerinə yetirdim - “Ehtimal nəzəriyyəsi”nin mahiyyətini hərbçilərə
öyrətdim. Mən vzvod komandiri idim. 25 nəfər əsgərə rəhbərlik edirdim. Bir dəfə
kəşfiyyata çıxanda mühasirəyə düşdük. İki yolumuz var idi: ya əsir düşməli, ya da
mühasirəni yarıb çıxmalı idik. Mühasirəni yarıb çıxmaq bilə-bilə ölümə getməyə
bərabər idi.
Hərbin öz qəribə qanunları vardır. Hansı vəzifədə olursan-ol, bəzən qərarı özün
vermirsən, hamı ilə məsləhətləşməli olursan. Belə bir çətin anda əsgərlərin böyük
əksəriyyətinin səs çoxluğu ilə mühasirəni yarıb çıxmaq yolunu seçdik. Mühasirəni yarıb
çıxsaq da, düz on iki nəfər əsgərimizi itirdik. Döyüşçülərimizin yanına qayıdanda
polkun komandiri polkovnik məni ən ağır bir cəza gözlədiyini söylədi. Sonra da sual
elədi: “Hər dəfə bir tapşırığı yerinə yetirərkən 12 əsgər itirsək, biz necə qalib gələ
bilərik?”
Belə hallarda hərbi səhra məhkəməsi ölüm hökmü də çıxara bilərdi. Bunu mən özüm
də bilirdim. Polkovnik silahını qaldırıb mənə tuşlayanda mənim əsgərlərimin hamısı
silahlarını qaldırıb ona tərəf tutdular. Mənim əsgərlərim mənim heç bir günahım
62
olmadığını, bu qərarın hamılıqla verildiyini söylədilər. Polkovnikin bu hərəkətinə qarşı
ciddi etiraz etdlər.
Fikrindən dönmək istəməyən polkovnik məni hərbi tribunala verəcəyini bildirdi və
belə də etdi.
Hərbi tribunalda mənim işimə baxacaq general ona təqdim edilən sənədlərdə Məcid
Rəsulov adını görəndə duruxubmuş. Sən demə, bu general mənim “Ehtimal
nəzəriyyəsi” öyrətdiyim “tələbələrimdən birisi” imiş. Öz müəllimini tribunalda görmək
istəməyən general məhkəmə prosesini bu başdan dayandırır, məni polkovniklə
barışdırır. Lakin bu qisasçı polkovnikin ürəyindəki kin, sən demə, öz yerində dururmuş.
Bir gün qızğın bir döyüşün ortasında idik. Göydən güllələr üstümüzə dolu kimi
yağırdı. Yerləşdiyimiz sahədən bir qədər aralı ərazinin ortasında hündür bir ağac var idi.
Məndən zəhləsi gedən polkovnikin əlinə sanki məni aradan götürmək üçün girəvə
düşmüşdü. Polkovnik mənə həmin ağaca çıxıb qarşı tərəfin hansı ərazidə yerləşdiyini
müəyyənləşdirməyi tapşırdı. Bu məni bilə-bilə, qəsdən ölümə göndərmək idi. Orada
olan bütün əsgərlərlə görüşüb sağollaşdım və ağaca sarı yollandım.
Çətinliklə də olsa, düşmənin yerini müəyyənləşdirib ağacdan düşdüm. Üstümə
aramsız yağan güllələr paltarlarımı deşik-deşik etmişdi. Yoldaşlarımın yanına doğru
irəliləməyə başladım.
Budur, çatmışam. Ancaq mənzərə o qədər dəhşətlidir ki, nə edəcəyimi bilmirəm.
Düşmənin açdığı top atəşi ərazinin külünü göyə sovurmuş, yoldaşlarımın hamısını həlak
etmişdi.
Məni bilə-bilə ölümə göndərən polkovnik də artıq həyatda yox idi...
Əmim susdu. Onun gözləri yaşarmışdı.Bircə kəlmə də desə idi, hönkürüb
ağlayacaqdı. Biz də heyrət içində idik. Mat qalmışdıq...
Özümə söz verdim ki, bir də “Ehtimal nəzəriyyəsi”ni əmimin yadana
salmayım...
**********
*****
1942-ci ilin dekabrından 1943-cü ilin noyabr ayınadək 402-ci atıcı diviziyanın 960-
cı artilleriya q
ərargah alayının batareyasının komandir müavini təyin edilir. Ona
baş leytenant rütbəsi verilir.
1943-cü ilin dekabr ayında o, 102-ci atıcı diviziyanın 960-cı artilleriya alayının
batareya komandiri olur və müharibənin sonuna kimi bu vəzifədə qalır.
1944-cü il mayın 1-də döyüşlərdə göstərdiyi şücaətə görə SSRİ Ali Soveti Rəyasət
Heyətinin fərmanı ilə “Qafqaz uğrunda” (“Za oboronı Kafkaza”) medalı ilə təltif
olunur. O elə həmin il Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası sıralarına daxil olur.
1945-ci il 9 mayda Berlində Almaniyanın kapitulyasiyası haqqında akt imzalanır.
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə “Almaniya üzərində qələbə” («За
победу над Германией») medalı ilə təltif olunanların sırasında baş leytenant Məcid
Rəsulovun da adı var idi. Sovet dövrü deyilən zaman içində tələbə olmaq, aspirant
olmaq, Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı olmaq, orden və medallı olmaq, üstəlik
partbiletli olmaq şəxsiyyətə qarşı edilən hücumlardan hər tərəfli qorunmaq imkanı