63
verirdi, bu- çox böyük şans idi, şərəf idi. xidmətlərinin dövlət tərəfindən tanınması
demək idi.
Lakin o, müharibə qurtaran kimi dərhal ordudan tərxis olunanların sırasında olmadı.
O, müharibə qurtarandan 6 ay sonra - 1945-ci il noyabrın 21-də ehtiyata buraxıldı.
Bəli, insan daim zaman içidə olur: gedir, gəlir, durur, oturur, gülür, ağlayır, olur və
ölür, hətta, öldürür də. ... Məcid Rəsulov da tədris zamanı tələbə və ya müəllim,
müharibə zamanı döyüşçü idi.
Allaha çox-çox şükürlər olsun ki, daha müharibə qurtarmışdı. Artıq Məcid
Rəsulovun da elmi işlərini davam etdirmək, alim kimi təsdiqini almaq zamanı
gəlmişdi...
**********
*****
Görüş
VI
Ordu sıralarından qayıdanda ağacları çılpaq, dağları qarlı gördü Məcid Rəsulov.
1945-ci il noyabr ayının ən son günləriyidi. Günəş bathabatda idi. Şəkinin üzünə qışın
nəfəsi dəydikcə səhərləri qırovlu, axşamları şirovlu olmuşdu. Uşaqlıq illərində gördüyü
yollar o qədər də dəyişməmişdi. Görünür ki, Şəkinin insanları kimi yollarının da
qayğısına qalan olmamışdı. Yanıq Məscidin yanında maşından düşüb sola-Bağbanlara
doğru buruldu. Evlərinə çathaçatda ürəyində gizli bir titrəyiş hiss etdi. Nədənsə ürəyi
bər-bərk döyünürdü. Doğma darvazaya çatmağa beş-on addım qalırdı, lakin darvazadan
əsər-əlamət görünmürdü. İlahı, bu nəydi? Evlərini də sökmüşdülər. O boyda evdən
kiçicik bir hissəni saxlamışdılar. Darvazanın yerində balaca bir çax-çax vardı. Titrəyən
ayaqlarını əlləriylə tutub saxlamaq istədisə də, olmadı. Dayanıb durdu. Ətrafına baxdı.
Sanki burada həyat dayanmışdı. Gedən-gələn də yox idi ki, salam verib bir söz
soruşaydı. Ukraynanı faşistlər o günə qoymuşdular. Bəs buranı dağıdanlar kimlər idilər?
Görünür ki, bu dünyada bir neçə cür faşist varmış!
Ayaqları əsə-əsə çax-çaxa yaxınlaşmışdı ki, birdən evin qapısı açıldı. Evdən çıxan
ataəvəzi qardaşı Əbdüləlini gördü. Qışqırmaq istədi, səsi boğazına tıxanıb qaldı,
xırıltıdan başqa bir şey əmələ gəlmədi. Elə bil ki, Əbdüləli də nəsə hiss etmişdi. O da
sövqi-təbii çax-çax tərəfə boylandı. Görüşən baxışlardan qəfil ildırımlar çaxdı. Necə
qucaqlaşdıqlarını, necə qol-boyun olduqlarını da bilmədilər. Bir də gördülər ki, qabaq-
qabağa oturub şirin-şirin söhbət edirlər.
Məcid müəllim sanki yuxudan ayılan kimi oldu:
- Qardaş, anam gözümə dəymir.
Əbdüləli müəllim cavab vermək istəyirdi ki, həyətdən gələn ayaq səslərini eşidib
susdu. Hənirtisindən gələnin Hamid olduğunu bilib dedi:
- Hamid gəlir.
Hamid ayaqqabılarını çıxarınca Məcid hərbi formada qapıya çıxdı. Qarşısındakı
mundirli adamı görən Hamidin sanki dili-ağzı qurudu. Mundirli adam isə Hamidi
64
bağrına basıb o üzündən, bu üzündən öpür, sanki onu çiçək kimi iyləyirdi. Axır ki,
Hamid özünü toplayıb: - Niyə demirsən ki, gəlmişəm?- deyə sual etdi.
Məcid müəllim isə öz aləmində idi:
- Maşallah, yepyekə oğlan olmusan, qardaşım! İşləyirsən, eləmi? Harada?
- Beş-on addım buradan aşağıda – ipək kombinatında.
Əbdüləli müəllim hər ikisinin qollarından tutaraq bağrına basırmış kimi onları özünə
sarı çəkdi. Hər ikisini diqqətlə nəzərdən keçirdi, bir qədər susdu, üzərinə çökən kədər
buludlarını qovurmuş kimi başını tərpədərək hüznlü bir səslə astadan dedi:
- Anamız da dünyasını dəyişdi, Məcid.
Sanki göy gurladı, qəfil çaxan şimşək Məcidi vurdu. Yenə də dizləri taqədən düşdü.
Səntirlədi. Əbdüləli müəllim tutmasaydı, yıxılacaqdı. Məcid müəllim özünü toplayıb
soruşdu:
-Hadisə nə vaxt olub?
-Bir həftə bundan qabağa qırxı çıxıb. Fikri-zikri sən idin. Uşaqlara tapşır, məni
unutmasınlar deyirdi. Gedək, qaranlıq düşüncə qəbrini ziyarət edək.
**********
*****
Qəbristanlıq uzaqda deyildi. Nə qər yavaş getsəydin, yarım saata çatardın. Elə ki,
yoxuşu qalxıb, qəbristanlığın qapısına çatdılar, Əbdüləli müəllim orada yatan cəmi
qəbir əhlinin ruhu şafd olsun deyə verib, fatihə oxudu. İçəri daxil oldular.
Güllü xanımın qəbri lap yuxarıda qazılmışdı. Hər üçü qəbrin ayaq qaltında
dayanmışdı. Əbdüləli müəllim yenə də dua verib, fatihə oxudu. Məcid müəllim əyilib
anasının torpağını öpdü. Üzünü anasının üzünə qoyurmuş kimi qəbrini qucaqladı.
Hamid isə sakitcə gözyaşlarını silirdi. Məcid müəllim Əbdüləliyə dönüb soruşdu:
-Rəhmətliyi nə üçün lap hündürdə dəfn etmisiniz?
Əbdüləli müəllim üzünü qardaşlarına tutaraq danışmağa başladı:
- Görürsünüz də, bizim qəbristanlığımız dağın döşündə yerləşir. Anamız tez-tez
vəsiyyət edirdi ki, onu hündür bir yerdə basdıraq, atamız Kokaraldan baxanda bir-
birlərini görə bilsinlər. Bu, zarafat deyildi, onun ürəyindən keçənlər idi. bir də
deyirdi ki, mən sizləri doyunca, ürəyim istəyən kimi görə bilmədim. Məni tək
qoymazsınız. Tez-tez üstümə gələrsiniz, görüşərik. Müharibə də qurtardı, Məcid
gəlmədi. İşdir, əgər o gəlincə mən ölsəm, özü gəlib bura çıxmamış bildirməyəsiniz. O,
əsgərdir. Kim bilir ki, başında nə iş var? Mən anamızın ürəyi sıxılmasın deyə ona hey
təsəlli verirdim. O məndən də incik idi ki, niyə vaxtında evlənmirəm. Elə hey: - Hamidə
muğayat olun, o, gün görməyib, uşaqlığı sürgündə, sonrakı illəri də aclıqda keçib, -
deyirdi.
Əbdüləli müəllim əllərini qardaşlarının çiyninə qoyaraq sözünü tamamladı: