100 Soruda Merkez Bankacılığı
100 Soruda Merkez Bankacılığı 11.Merkez Bankası Denetleme Kurulu üyeleri nasıl seçilir ve gö-
Yüklə 3,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 12.Merkez bankası bağımsızlığı nedir Merkez bankaları neden bağımsızdır
| 16
100 Soruda Merkez Bankacılığı 11.Merkez Bankası Denetleme Kurulu üyeleri nasıl seçilir ve gö- revleri nelerdir? Merkez Bankası Kanunu'na göre, Denetleme Kurulu, Genel Kurulca seçilecek dört üyeden oluşur. Bir Denetleme Kurulu üyesinin üye- likten ayrılması halinde, Denetleme Kurulunun diğer üyeleri, Genel Kurulun ilk toplantısına kadar görev yapmak üzere yerine seçilme şartlarını taşıyan birisini seçerler. Denetleme Kurulu üyelerinin görev süreleri iki yıldır. Denetleme Kurulu üyeliğine seçileceklerin yüksek öğrenim yapmış, bankacılık ve muhasebe alanında bilgi ve tecrübe sahibi olmaları şarttır. Denetleme Kurulu, Bankanın bütün muamele ve hesaplarını denet- ler. Başkanlık, Denetleme Kurulunun talep edeceği bütün malumat ve vesikaları vermekle yükümlüdür. Denetleme Kurulunun yönetme yetkisi olmayıp, mütalaalarını yazılı olarak Banka Meclisine bildirir ve bir kopyasını da Cumhurbaşkanlığına verir. Kurul yıl nihayetinde muamele ve hesaplar hakkında hazırlayacağı raporu Genel Kurula arz eder. 12.Merkez bankası bağımsızlığı nedir? Merkez bankaları neden bağımsızdır? Merkez bankası bağımsızlığı genel itibarıyla, para otorilerinin ku- rumsal, idari, finansal ve para politikasına ilişkin kararlarını herhangi bir baskı unsuru olmadan bağımsız bir şekilde alabilme ve kullanıla- cak para politikası araçlarını bağımsız olarak seçebilme kabiliyetini ifade eder. Merkez bankası bağımsızlığı kavramı kullanılacak para politikası araçlarına ilişkin kararların bağımsız bir şekilde alınması anlamında kullanılmakla birlikte, iktisat yazınında merkez bankası bağımsızlığı kavramına ilişkin çeşitli sınıflandırmalar da mevcuttur. Kurumsal bağımsızlık, merkez bankasının kanun ile tanımlanan amacını ve görevlerini yerine getirirken bir başka kurumdan emir ya da talimat almamasını ve uygulayacağı politikalarda esas aldığı temel amaçları veya hedefleri seçmekte bağımsız olmasını ifade etmektedir. İşlevsel bağımsızlık, merkez bankasının yasayla belirlenmiş olan ni- hai hedefine ulaşmak için kullanacağı para politikası araçlarını ve yöntemlerini, hükûmetin veya bir başka otoritenin onayına gerek duymadan serbestçe seçebilmesi ve bu araçları serbestçe kullana- bilmesi anlamına gelmektedir. Merkez bankaları açısından bağım- sızlık çoğunlukla araç bağımsızlığını ifade etmektedir. 100 Soruda Merkez Bankacılığı 17 Finansal bağımsızlık, merkez bankasının bağımsız bir şekilde faali- yetlerini sürdürerek hedeflerini yerine getirebilmesi için yeterli mali kaynağa ve kendi bütçesini belirleme yetkisine sahip olmasıdır. Tüm bunların yanı sıra, merkez bankasının bütçesinin onaylanması süre- cinde kurum dışı müdahalelerden uzak olması ve işlevsel harcama- larını serbestçe belirleyebilmesi gibi unsurlar da finansal bağımsızlık kavramına dâhildir. Merkez bankası bağımsızlığı kavramının bir diğer boyutunu ise bi- reysel bağımsızlık oluşturmaktadır. Bireysel bağımsızlık, merkez bankasının üst düzey yöneticilerinin görev sürelerinin, atanma, ça- lışma ve görevden ayrılma kurallarının yasalarla net bir şekilde ve siyasi baskıdan bağımsız olarak belirlenmesi anlamına gelmektedir. Bunun yanında bireysel bağımsızlık, karar alma organlarındaki üye- lerin işlevlerinin ve bağımsızlıklarının sürekliliğini ve toplumla ile- tişim yollarının siyasi baskıdan uzak olmasını da ifade etmektedir. Fiyat istikrarının sağlanması ve sürdürülmesi uzun vadeli bir bakış açısıyla oluşturulan politikaların uygulanmasını gerektirmektedir. Öte yandan, politika uyguluyacılarının ekonomiyi kapasitenin üze- rinde çalıştırma istekleri veya yüksek kamu borçlarını merkez ban- kası kaynaklarıyla finanse etme eğilimleri fiyat istikrarını tehdit eder. Bu noktada merkez bankalarının fiyat istikrarına karşı tehdit olabi- lecek risklere karşı durabilmeleri ve gerekli uyarıları yapabilmeleri merkez bankası bağımsızlığının temelini oluşturmaktadır. Merkez bankasının temel amacını sağlayabilmesi bağımsız, hesap verebilir ve güvenilir olmasına bağlıdır. Fiyat istikrarını sağlamaya odaklanan bir merkez bankasının araç bağımsızlığına sahip olması ve kamu açıklarını finanse etmek gibi fiyat istikrarı ile çelişen görev- lerinin olmaması gerekmektedir. Ancak bu şekilde merkez bankası mali ve siyasi baskılara maruz kalmadan enflasyon hedefine odakla- nabilmektedir. Bir anlamda merkez bankası bağımsızlığı fiyat istikra- rının sağlanması için önemli bir ön koşuldur. Yüklə 3,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|