2-Cİ NƏŞR Əlavə VƏ DÜZƏLİŞLƏR
Yüklə 7,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Muqaddim
- «Sənin şanınnı ucaltmadıqmı».
- MUQİT
- MUBİN
- Allahummə İnniy Əsəlukə Bi Ənnə Ləkəl-Həmd, Lə İlahə İllə Əntə Vəhdəkə Lə Şəriykə Ləkə, Əl
- Qayyum, İnniy Əsəlukəl-Cənnətə Və Əuzu Bikə Minən-Nər
- Minnət İki Cürdür
- «Allah qullarından dilədiyinə lütf edər».
- «Ey iman gətirənlər! Sədəqələrinizi malını riyakarlıqla sərf edən, Allaha və axirət gününə inanmayan şəxs kimi, minnət qoymaq və əziyyət verməklə
- «Etdiyin əməli çox bilib başa qalxma».
101
kimi irəli aparan (əvvələ keçirən) və arxaya atan (təxirə salan) da Odur. İrəlidə olan kimsə ən yüksək mərtəbələrə çıxar, geridə qalan isə ən aşağı mərtəbələrə enər. Həlimi –
–
– yüksək mərtəbələrə çıxardan. Muəxxir – yüksək mərtəbələrdən endirəndir. Allah nəbiləri, möminləri Özünə yaxınlaşdırmış, düşmənlərini də Özündən uzaqlaşdıraraq alçaq mərtəbələrə endirən və Özü ilə onlar arasına pərdə çəkəndir». İbn Qeyyim –
–
Allahın həm feli, həm də zatı sifətlərindəndir…» 284
. İnsanları bir-birindən üstün edən Odur. Allah dilədiyi kimsələri irəli çəkər, dilədiklərini də geri atmışdır. Hər şey Onun iradəsi və hikməti ilə həyata keçir. Geri atdığını önə çəkməz, önə çəkdiyini də geri atmaz. Bu İsimləri bir yerdə zikr etmək tək-tək zikr etməkdən yaxşıdır. Rəsulullah –
– ən yüksək mərtəbələrə: «Sənin şanınnı ucaltmadıqmı». (əl-İnşiraq 4). Buna qarşılıq da Əbu Ləhəbi ən aşağı mərtəbəyə endirmişdi. Allahın bu isimlərini bilən kimsə ibadət və yaxşılıqların çoxluğuna arxayın olmaz, günah və pisliklərin çoxluğu ilə də Allahdan ümüd kəsməz. Çünki Allaha uzaq görünən kimi neçə kimsələr vardır ki, yaxın, yaxın görsənən kimi də neçə kimsələr vardır ki, Ondan uzaqdırlar.
–
«Rəbbiniz göyləri və yeri altı gündə xəlq edən, sonra ərşi yaradıb isteva edən, hər işi yoluna qoyan Allahdır». (Yunus 3). Muqit – hər insana və heyvana zamanına görə azuqəsini verən deməkdir. Allah bütün canlıların ruzi və azuqələrini varlılıqlarını davam etdirəcək şəkildə verəndir, sonda isə onlar üçün müəyyən bir müddət bitdikdə azuqələrini kəsərək varlılıqlarına son verəndir. Digər mənası: Muqit – bir şeyi qoruyan, güclü və qüvvətli, ruzi verən – deməkdir. İbn Abbas - radıyallahu anhu –
«Muqit - Muqtədir güc və qüvvət sahibi, əməllərin qaşılığını verən deyə açıqlamışdır». Mucahid - radıyallahu anhu –
və İbn Kəsir –
–
285 .
MUBİN
–
olaraq keçir. «…Bilin ki, sizi imana müvəffəq etməklə əslində Allah sizin boynunuza minnət qoymuşdur». (əl-Hucurat 17). «Allah möminlərə qarşı lütf göstərdi». (Ali İmran 164). Ənəs b. Məlik - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – bir nəfərin belə dediyini eşitdikdə: “Allahummə İnniy Əs'əlukə Bi Ənnə Ləkəl-Həmd, Lə İlahə İllə Əntə Vəhdəkə Lə Şəriykə Ləkə, Əl- Mənnanu, Yə Bədi'as-Səməvati Val-Ard, Yə Zəl-Cələli Val-İkram, Yə Həyyu, Yə
284 əs-Sədi «Tavdihul Kəfiyətuş Şafiyə» s. 131,132. 285 Qurtubi 1/273, İbn Kəsir 2/144, Beyhəqi s. 47. 102
Qayyum, İnniy Əs'əlukəl-Cənnətə Və Əuzu Bikə Minən-Nər - Allahım, Sənə yalvarıram! Həmd Sənədir. Səndən başqa məbud yoxdur, Təksən, heç bir şərikin yoxdur. Lütfkarsan! Ey göyləri və yeri Yaradan! Ey əzəmət və ehtiram sahibi! Ey Yaşayan, ey Qəyyum! Səndən Cənnəti diləyirəm və Cəhənnəmdən Sənə sığınıram!” buyurdu: Artıq Allahadan Onun əzəmətli İsmi ilə istənildi. Hansıki əgər onunla istənilərsə əta olunar, dua edilərsə cavab verilər” 286 . Minnət qoymadan lütfkar və mərhəmətli olan. Minnət İki Cürdür: Bəyənilən - Rəsulullah –
–
buyurdu: «İnsanlar arasında malı ilə mənə ən çox minnət edən (yaxşılıq edən) Əbu Bəkrdir (Başqa rəvayətdə: Mənə Əbu Kuhafənin oğlundan daha çox minnət edən yoxdur)». «Allah qullarından dilədiyinə lütf edər». (İbrahim 11). Bu hədis və ayələrdə keçən minnət sözü lütf etmək deməkdir. Bəyənilməyən - İnsanın etdiyi bir yaxşılığı təkrarlaması, xatırlaması və başa qaxmasıdır. Bu minnət də, sahibləri də pislənmişdir. «Ey iman gətirənlər! Sədəqələrinizi malını riyakarlıqla sərf edən,
–
Rəsulullah –
–
Allah onlarla danışmaz, onlara nəzər salmaz (baxmaz), onları təmizə çıxarmaz və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır. Bunalr Paltarının ətəklərini yerlə süründürən (Başqa rəvayətdə: «İzarın ayaq biləngindən aşağı olan qismi atəşdədir», «Möminin paltarı baldırının yarısına qədərdir. Bundan ayaq bilnginə qədər olsa da bunda bir eyb yoxdur. Lakin bundan daha aşağı olan hissə atəşdədir»), verdiyi şeyi başa qaxan və yalan andlarla malını satan kimsə» 287
. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu –
Rəsulullah –
–
Allah onlarla danışmaz, onlara nəzər salmaz (baxmaz), onları təmizə çıxarmaz və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır. Bunalr zinakar yaşlı, yalançı dövlət başçısı və təkəbbürlü kasıb»
288 . Əbu Hurəyrə - radıyallahu anhu –
–
aleyhi və səlləm –
danışmaz, onlara nəzər salmaz (baxmaz), onları təmizə çıxarmaz və onlar üçün şiddətli bir əzab vardır. Bunalar susuz bir səhrada suyu olduğu halda səfər yoldaşından onu gizlədən, Əsr namazından sonra mal satar və bu malı satarkən filan-filan qiymətədir deyərək müştərini aldadaraq Allaha and verər. Müşdəri də onu təsdiq edib malı alan kimsə, bir dövlət başçısına yalnız dünya malı üçün beyət edər. Əmr ona dünyalıq mal verdiyi zaman əhdinə sadiq olar, ona dünyalıq verilmədiyi zaman əhdinə sadiq olmaz» 289
. «Etdiyin əməli çox bilib başa qalxma». (əl-Muddəsir 6). İbn Kəsir –
rahmətullahi aleyhi –
290 .
yaxşılıq etdikdə bu yaxşılığı əsla başa qaxmamalıdır. Öz yaxşılığını kiçik görüb onu unutmalıdır. Üstünlüyü özündə deyil yaxşılığı qəbul edəndə görməlidir. Buna görə qul həqiqi lütf sahibinin O, olduğunu bilməli və bunu etiraf etməlidir. Rəsulullah –
sallallahu aleyhi və səlləm –
286
Əbu Davud 2/80,1495, İbn Məcə 2/1268, Nəsəi 3/52, Tirmizi 5/550, Səhih Nəsəi 1/279, H. 1233, Səhih İbn Məcə 2/329, H. 3112. 287 Buxari, Müslim 106, Əbu Davud. 288 Müslim 107. 289 Müslim 108. 290 İbn Kəsir 8/442. Yüklə 7,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|