20
lənət etsin»
81
. Dahhaq – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Musiqi qəlbləri
pozar və Rəbbi qəzəbləndirər»
82
. Əbu Qasım Diməşqi deyir ki, Əbu Ali
Ruzebariyə: «Əyləncə və musiqini dinləyən mənə halaldır, çünki mən elə
bir dərəcəyə çatdım ki, artıq mənə təsir etmir» deyən kimsədən soruşuldu.
Əbu Ali: «Bəli, o dərəcələrə çatdı, lakin Cəhənnəm dərəcələrindən
Sakara» dedi. Əbul Həsən deyir ki, bir nəfər başqa birisinin gitarasını
qırdı. Gitarası qırılan Qazı Şureyhin yanına gələrək şikayət etdi. Şureyh də
gitaranı qırana hər hansı bir təzminat ödətmədi»
83
.
Qəsidələr dinləmək bəzi kimsələrin qəlblərində Quranı dinləməkdən
daha üstün tutuldu. Qəsidə dinləyən zaman incələnən qəlb Quranı
dinləməklə əsla yumşalmadı. Bu da onu göstərir ki, gizli bir hava onların
qəlblərinə yerləşmiş və onları məğlub etmişdir. Onlar isə tam başqa şey
zənn edirlər. Əbu Hüseyn Dərrac deyir ki: Bağdatda Yusuf b. Hüseyn
Razini ziyarət etmək istədim. Şəhərə daxil olduqda onun evini soruşdum.
Soruşduğum hər kəs: O, zındığı sən neynirsən? Deyə soruşdular. Onların
bu sözlərindən köksüm daraldı. O, kecə məsciddə gecələdim. Sonra öz-
özümə bu şəhərə onu ziyarət etmək üçün gəldim. Onu ziyarət etmədən də
dönməyəcəyəm dedim. Təkrar onu soruşmağa başladım. Ta ki, məscidə
çatdım. Əlində Quran oxuyan birinin onun qarşısında mihrabda
oturduğunu gördüm. Ona yaxınlaşdım və salam verdim. Salamımı aldı və:
Haradan gəlirsən? Deyə soruşdu. Mən: «Filan yerdən» dedim. Şeyxi
ziyarət etmək üçün gəldim. O: «Gözəl bir şer oxumağı bilirsənmi?» dedi.
Mən: «Bəli» dedim və bir şer söylədim. O, mushafı bağladı və ağlamağa
başladı. Çox ağlamaqdan saqqalı və əbası islandı. Mənə: «Ey oğul! Şəhər
əhlinin Yusuf b. Hüseynə zındığ demələrini pis qarşıladın. Lakin namaz
vaxtından bəri Quran oxuyuram, gözümdən bir damla yaş da gəlmədi.
Lakin bu beytlə Qiyamətim az qala qopdu». İbn Teymiyyə
–
rahmətullahi
aleyhi -
deyir ki: «Musiqi və çalğı alətlərini dinləmək şeytanın vəsvəsəsini
gücləndirən şeylərin ən böyüküdür. Bu müşriklərin dinləyişidir»
84
.
Möminlərin əmiri Yəzid b. əl-Vəlid b. Abdul Məlik deyir ki: «Ey Umeyyə
oğulları! Musiqidən çəkinin. Çünki o, həyanı azaldır, şəhvəti artırır,
kişiliyi yox edir. O, içkinin yerinə keçir və sərxoşluğun etdiyini edir.
Çünki musiqi zinanın dəhlizidir»
85
. İbnul Cövzi
–
rahmətullahi aleyhi -
deyir ki: «Bilinməlidir ki, musiqi dinləmək iki şeyi bir yerə cəm edir.
81
İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi», İbn Hibban.
82
İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 235.
83
İbn Əbu Şeybə «Musənnəf» 7/312,3275, Beyhəqi 6/101.
84
«Məcmuul Fətava» 11/295.
85
İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Məlahi».
21
Qəlbi Allahın əzəmətini düşünməkdən və ona xidmətdən uzaqlaşdırması
və qəlbi ən çox hissi şəhvətləri yerinə yetirməyə, ani ləzzətlərə meyl
etdirməsidir… Zina ilə musiqi arasında bir münasibət vardır. Çünki
musiqi ruhun zövqü, zina isə nəfsin ən böyük zövqüdür. Buna görə də
musiqi zinanın dəvətçisidir… Şeytan abidlərdən haram səsləri eşitməkdən
ümüdünü kəsincə ud və bənzəri alətlərə yönəltdi. Onlara bunu xoş
göstərdi. Məqsədi isə bir şeydən digər bir şeyə doğru yavaş-yavaş
yönəltməkdir»
86
.
Zahid tabiin Muhəmməd b. əl-Munkər
–
rahmətullahi aleyhi - deyir ki:
«Qiyamət günü gəldikdə biri səsləyərək: Özlərini və qulaqlarını Ləhvəl
(əyləncə, oyun, boş şey) uzaq olanlar haradadırlar? Onları misk
baxçalarına yerləşdirin. Sonra mələklərə deyilir: Onlara mənim
mərhəmətimi duyurun. Orada qorxu olmadığını və üzülməyəcəklərini
bildirin»
87
. Əbu Tayyib ət-Təbəri
–
rahmətullahi aleyhi -
deyir ki: «Musiqi
dinləyənin ağlı və həyası əskilər. Müsiqi dinləmədən əvvəl nifrət etdiyi
çox danışmaq, yalan, qəh-qəhə ilə gülmək, çırtma çalmaq, ayağı yerə
vurmaq kimi əməlləri bəyənməyə başlayar»
88
. İbn Teymiyyə
–
rahmətullahi aleyhi -
deyir ki: «Çalğılar, nəfslərin içkisidir. Onlar nəfslərə
içkidən daha pis təsir edirlər (Başqa rəvayətdə: Musiqi zinanın
yolçusudur. O, zinanın meydana gəlməsində ən böyük səbəblərdəndir)»
89
.
İbn Teymiyyə
–
rahmətullahi aleyhi -
deyir ki: «Dinin həqiqətindən,
qəlblərin hallarından, zövqlərindən və həyacanlarından xəbərdar olan
kimsə fit verib, əl çalmaq (musiqi dinləməyin) zərəri və fəsadı xaric,
qəlblərə hər hansı bir fayda və xeyiri olmadığını bilir. İçki bədən üçün nə
isə musiqi dinləmək də ruh üçün odur. Buna görə də mahnı oxumağa
düşkün olanlar şərabın sərxoşluğundan daha çox sərxoş olurlar. Onlar eyni
ilə içki içənin duyduğu ləzzəti duyurlar. Hətta içki içənin duyduğundan
daha çox və böyük bir zövq alırlar. Bu onları Allahı anmaqdan və
namazdan, içkinin uzaqlaşdırdığından daha çox uzaqlaşdırar. İçkidən daha
çox aralarında kin və düşmənçilik salır»
90
. İmam Tartuşi
–
rahmətullahi
aleyhi -
dən: «Bir yerdə bir qrup yığışaraq Quran oxuduqdan sonra bir
kimsənin qalxıb onlara şer oxuyub rəks etməsi, cuşa gəlməsi, dəf və qaval
çalan kimsələrin durumu və bunlarla birlikdə oturmağın halal olması və
olmaması deyə soruşulduqda o: «Sufilərin getdikləri bu yol sapıqlıqdır.
86
İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 222.
87
İbn Əbi Dunyə «Zəmmul Melahi», Suyuti «Durrul Mənsur» 5/153.
88
İbnul Cövzi «Təlbisu İblis» s. 222.
89
«Məcmuul Fətava» 10/417.
90
«Məcmuul Fətava» 573-576.