62
Qadınlara Bənzəmək
–
Açıq-aydın bir həqiqətdir ki, Allah kişiləri
qadınlardan fərqli olaraq yaratmışdır. Bu fərqlərdən biri də saqqaldır.
Bunun qırxılması da kişilərin qadınlara bənzəməsi meydana gəlir.
Kişilərdən qadınlara bənzəmək istəyənləri isə Peyğəmbər
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
dili ilə lənətlənmişdir. Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
buyurdu: «Kişilərdən qadınlara bənzəməyə çalışanlar lənətlən-
mişlər»
229
. Saqqalın kişilər üçün bir çox faydaları vardır ki, bunlardan:
Kişinin zinətidir, kişini heybətli edir, qadından fərqləndirir və s.
Saqqalın Qırxılması Fitrətə Müxalifdir
–
«(Ya Muhəmməd!) Üzünü
Allahın pak dininə tərəf tut. Allah fitrəti ilə insanları fitrət üzərə
yaratmışdır». (ər-Rum 30). Fitrət
–
Sünnət. Yəni Allahın insanları
yaratdığı saf, təmiz halı. Fitrətin əsli – xilqətin (yaradılışın) başlanğıcıdır.
İbn Əsir
–
rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Fitrət Peyğəmbər
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
in əməl etmək üçün əmr etdikləri sünnətlərdir»
230
.
Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «On şey fitrətdəndir:
Bığları qısaltmaq və saqqalı uzatmaq…»
231
.
Allahın Yaratdığını Dəyişdirməkdir - «Allah ona lənət etdi. O, isə
dedi: «Əlbətdə mən sənin bəndələrindən müəyyən qismini ələ alacağam.
Onları hökmən sapdıracağam, xülyalara salacaq, heyvan-ların
qulaqlarını kəsməyi və Allahın yaratdıqlarına dəyişikliklər verməyi əmr
edəcəyəm. Allahı atıb şeytanı özünə dost tutan şəxs əlbətdə açıq-aşkar
ziyana uğramışdır». (ən-Nisa 118,119). «Allahın xəlqini (xəlq etdiyi
sifəti) dəyişmək olmaz». (ər-Rum 30). Bu dəlillər açıq-aydın, şəri bir izn
olmadan Allahın yaratdığını dəyişdirməyin, şeytanın əmrinə itaət
olduğunu görstərməkdədir. Saqqalı qırxmaq isə şeytanın sevdiyi və əmr
etdiyi bir yaradılışı pozma əmri olduğunda heç bir şübhə yoxdur.
Abdullah b. Məsud - radıyallahu anhu
–
deyir ki: «Allah döymə (nakolka)
döyən, döymə döydürən, qaşlarını aldıranlara, gözəllik üçün Uca Allahın
xilqətini (Allahın verdiyi surəti) dəyişdirərək dişlərini hamarlandıraraq
incələdən qadınlara lənət etmişdir. Bu sözlər Abdullahın evində olan
Umm Yaqub kimi tanınan Əsəd övladlarından olan bir qadına çatdı.
Abdullahın yanına gələrək belə dedi: «Mənə xəbər verildiyinə görə sən
filan-filan sözləri demisən». Abdullah: «Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi
və səlləm
–
in lənət etdiyi və Uca Allahın Kitabında da (lənətlə) yad
edilmiş kimsələri mən nəyə görə lənətləməməliyəm?» Qadın: «Məndə heç
şübhə yoxdur ki, Quranı başdan axıra qədər oxumuşam və bilirəm. Sənin
229
Buxari.
230
ən-Nəhayə 3/257.
231
Müslim «Təharət» 56, Tirmizi 2757.
63
bu dediyini orada görməmişəm». Abdullah: «Əgər sən Quranı həqiqətən
oxumuş olsaydın onu tapardın və: «Peyğəmbər sizə nə verirsə onu
götürün, nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin» buyurduğunu orada
oxumamısanmı?». Qadın oxuduğunu təsdiq etdikdə, Abdullah dedi:
«Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm
–
bu dediklərini qadağan
etmişdir». Qadın: «Məncə sənin ailən də bunu edir» dedi. Abdullah: «Get,
bax!» dedi. Qadın getdi, lakin dediyi kimi bir şey görmədi. O, qayıdaraq:
«Xeyr, dediyim kimi bir şey görmədim, deyincə, Abdullah: «Əgər dediyin
kimi olsaydı bizimlə birlikdə olmazdılar»
232
. Saqqal qırxmaq da gözəllik
üçün Allahın yaratdığını pozmaq olduğunda şübhə yoxdur. Saqqal
qırxmaq Allahın yaratdığına etiraz etmək deməkdir və bu əməl də
yuxarıda qeyd olunduğu kimi lənəti gətirən səbəblərdəndir. Çünki Allah
insanı ən gözəl, mükəmməl bir surətdə yaratmışdır. «Sizə surət verdi və
surətlərinizi gözəl yaratdı». (ət-Təğabun 3). «Biz Adəm övladını şərəfli
və hörmətli elədik». (əl-İsra 70). «Biz insanı ən gözəl biçimdə yaratdıq».
(ət-Tin 4). «Bu hər şeyi yerli-yerində edən Allahın gördüyü işdir». (ən-
Nəhl 88). Şübhəsiz ki, saqqalı kəsilməsi (qırxılması) bu böyük neməti
inkar etmək mənasına gəlir.
Sələm İmamlarının Bu Barədə Sözləri
–
«Ey anam oğlu! Saçımdan,
saqqalımdan tutma. Doğrusu sənin: «İsrail oğulları arasında ayrılıq
saldın, sözümə baxmadın!
–
deyəcəyindən qorxdum» (Ta ha 94). Şingiti
–
rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Bu ayə saqqalın saxlanılmasının lazım
olduğunu bildirən ayədir». Cabir b. Səmura - radıyallahu anhu
–
deyir ki:
«Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in saqqalının tükləri sıx-sıx
idi»
233
. Həmçinin Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
zöhr və əsr
namazlarında Quran oxumasını saqqalının tərpənməsindən bilirdilər. Əbu
Bəkr, Ömər, Osman və Əli - Allah onlardan razı olsun - saqqallarının çox
və sıx olduğu qeyd edilmişdir
234
. İbn Teymiyyə
–
rahmətullahi aleyhi -
deyir ki: «Səhih hədislərdən bilindiyinə görə saqqal qırxmaq haramdır.
Kimsə mübah görməmişdir»
235
. Hənəfilərdən İbn Abidin
–
rahmətullahi
aleyhi - deyir ki: «Kişinin saqqalını qırxması haramdır»
236
. İmam Şafii
–
rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Saqqal qırxmaq haramdır»
237
. İbn Abdul
232
Buxari, Müslim, İbn Kəsir 4/336.
233
Müslim 2344, Əhməd 5/104, Nəsəi 8/183.
234
«Quvvətul Qulub» 4/9, İbn Həcər Əsqəlani «İsabə» 2/511, 2/455, İbn Sad
«Təbəqat» 3/25,58.
235
«İhtiyaratul İlmiyyə».
236
«Rəddul Muhtar».
237
əl-Umm.
64
Bərr
–
rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Saqqal qırxmaq haramdır və bunu
kişilərdən qadınlara bənzəyənlərdən başqası etməz»
238
. Cəmil Zeynu -
Allah Ondan Razı Olsun - deyir ki, Məkkədə Məscidul haramda dərs
deyirdim. Hacılara Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm
–
in saqqal
saxlamağı və bığları qısaltmağı tövsiyə edirdim. Dərsdə olanlardan bir
nəfər ayağa qalxaraq məndən bunun vacibliyinə dair Qurani Kərimdən
dəlil gətirməyimi xahiş etdi. Mən də ona: «Peyğəmbər sizə nə verirsə onu
götürün, nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin» ayəsini oxu dedim və
sonra Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm
–
in saqqal saxlamağı əmri
vardır» dedim. O, da: «Doğru söylədin» dedi.
İSBAL
(İZARIN, PALTARIN UZUN OLMASI)
Burada söhbət geyimin topuqdan aşağı olmasından gedir. Bəzilərinin
geyimləri yerə sürtülür, digərlərinin isə arxaları ilə sürünür. «Lakin təqva
libası daha yaxşıdır (xeyirlidir)». (əl-Əraf 26). Əbu Zərr - radıyallahu
anhu
–
rəvayət edir ki, Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu:
«Üç kimsə vardır ki, Qiyamət günü Allah onlarla danışmaz, onlara nəzər
salmaz (baxmaz), onları təmizə çıxarmaz və onlar üçün şiddətli bir əzab
vardır. Bunlar Paltarının ətəklərini yerlə süründürən (Başqa rəvayətdə:
«İzarın topuqdan aşağı olan qismi atəşdədir», «Möminin paltarı baldırının
yarısına qədərdir. Bundan topuğa qədər olsa da bunda bir eyb yoxdur.
Lakin bundan daha aşağı olan hissə atəşdədir»), verdiyi şeyi başa qaxan
və yalan andlarla malını satan kimsə»
239
. Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
buyurdu: «Hər kim təkəbbürlük edərək paltarının ətəklərini yerlə
sürükləyərsə Allah ona Qiyamət günü baxmaz». Əbu Bəkr: «Ya
Rəsulullah! Mən əgər diqqət etməsəm izarım yerlə sürünür onda necə»
deyə soruşdu. Peyğəmbər: «Sən bunu təkəbbürlənərək edənlərdən
deyilsən» deyə buyurdu
240
. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir
ki, Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Geyimin
topuqlardan aşağı keçən hissəsi Cəhənnəmdədir»
241
. İbn Ömər -
radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
buyurdu: «Hər kim təkəbbürlük edərək paltarının ətəklərini yerlə
sürükləyərsə, göynəyinin qollarını və (başında olan) çalmanı uzadarsa
238
Təmhid.
239
Buxari 2358, Müslim 106, Əbu Davud.
240
Buxari 3665, Müslim 2084.
241
Buxari 5887.
65
Allah ona Qiyamət günü baxmaz»
242
. Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və
səlləm
–
Əbu Curey Cabir b. Suleym - radıyallahu anhu
–
ya nəsihət
edərək buyurdu: «Geyimin ətəklərini diz qapaqlarının yarısına qədər
qaldır. Əgər belə etmək istəməsən topuqlarına qədər qaldır. Nə badə
bundan aşağı salasan. Çünki bu təkəbbürlük əlamətidir. Allah da
təkəbbürlüyü sevməz»
243
. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir
ki, bir nəfər ətəyi yerdə süründüyü halda namaz qıldı. Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Get dəstəmaz al». Adam gedib
dəstəmaz alıb qayıtdı. Peyğəmbər: «Təkrar get dəstəmaz al» deyə
buyurdu. Adamlardan biri: «Ya Rəsulullah! Nəyə görə ona dəstəmaz
almasını əmr etdin və səbəbini də demədiniz» deyə soruşdu. Peyğəmbər:
«O, kişi ətəklərini yerlə süründürərək namaz qıldı. Allah ətəklərini yerlə
süründürən kimsənin namazını qəbul etməz»
244
. İbn Ömər - radıyallahu
anhu
–
rəvayət edir ki, bir gün Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in yanına gəldim. İzarım bir az aşağı enmişdir. Peyğəmbər: «Ey Abdullah!
Geyimini yuxarı çək!» deyə buyurdu. Mən də çəkdim. Sonra: «Bir az da
çək» deyə buyurdu. Mən bir az da çəkdim. Mən də izarımın uzunluğuna
diqqət etdim. Cəmaatdan biri: «(Geyimini) haraya qədər qaldırım» dedi.
Mən: «Diz qapaqlarımın yarısına qədər» dedim
245
. İbn Ömər - radıyallahu
anhu
–
rəvayət edir ki, Rəsulullah
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
buyurdu:
«Hər kim təkəbbürlüklə paltarını yerlə sürükləyərsə Allah Qiyamət günü
onlara nəzər salmaz». Ummu Sələmə - radıyallahu anhə
–
dedi: «Qadınlar
ətəklərini nə şəkildə edəcəklər». Peyğəmbər: «Onlar ətəklərini bir qarış
uzadırlar» deyə buyurdu. Ummu Sələmə: «O, zaman qadınların ayaqları
açılır» dedi. Peyğəmbər: «Bir qarış da uzadın, artıq yox» deyə buyurdu
246
.
«Ey qövmümüz! Allahın dəvətçisinə icabət edin». (əl-Əhqaf 31).
Allahın və Rəsulunu sevən müsəlman qardaşım! Bu sözün sahibi olan
Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
ə müxalif olmaqdan çəkin:
«Kim mənim sünnəmdən üz çevirərsə məndən deyildir»
247
. Paltarını
uzatdığın zaman kafirlərə bənzəmiş olursan ki, bu da Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
in bu sözünə bənzəmiş olursan: «Kim bir
qövmə bənzəməyə çalışarsa o, da onlardandır»
248
. Ey Allahın qulu sənə bu
242
Əbu Davud 4094,8/208.
243
Əbu Davud 4084, Tirmizi 2722.
244
Əbu Davud 4086. əl-Albani zəif hədis.
245
Müslim 2086.
246
Əbu Davud 4119.
247
Buxari, Müslim.
248
Səhih Əbu Davud.
66
hədisi də xatırlatmaq istəyitrəm! Əşaş b. Suleym xalasından rəvayət edir
ki, əmim belə dedi: «Mədinədə gedərkən arxamdan bir insan: «İzarını
yuxarı qaldır, belə təqvaya daha yaxındır» deyə buyurdu. Bir də gördüm
ki, (söləri söyləyən) Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
dir. Mən:
«Ya Rəsulullah! Bu uzun bir əbadır» dedim. Peyğəmbər: «Mən sənin
üçün gözəl bir nümunə deyiləmmi» deyə buyurdu. İzarına baxdım dizi ilə
topuqları arasında idi»
249
.
Ey geyimini uzadan, yerlə sürükləyən müsəlman! Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
sənə belə dediyi zaman nə edəcəksən? Mən
sənin üçün gözəl bir nümunə deyildimmi? Daima axirəti düşün və keçici
fitnələr diyarı olan dünya həyatına aldanma. Çünki dünya keçici, axirət isə
əbədidir.
Saqqal Və İsbal Barəsində Digər Məzhəblərdə Keçən Hədislər -
Saqqal saxlamaq yalnız Əhli Sünnə kitablarinda deyil digər məzhəb
kitablarında da mövcuddur. «Saqqalı qırxmaq Allahın yaratdığını
dəyişməkdir. Kim Allahın yaratdığını dəyişərsə Allah ona lənət
etsin!»250. Müstədrək kitabında Müddəssir surəsinin 4-cü, «Paltarınıı
təmizlə» ayəsinin təfsirində belə deyilir: Ayənin mənası paltarı qısa
geyinmək deməkdir251. Muhəmməd b. Əli «Müddəssir» surəsinin 4-cü,
«Paltarını təmizlə» ayəsi haqda soruşulduqda belə cavab vermişdi: «Yəni
paltarını qısalt». Sonra isə dedi: «Paltarın topuqlarından aşağı düşməsin.
Çünki
paltarı
topuqdan
aşağı
geyinmək
Bənu
Umeyyənin
əməlindəndir»252.
Uzun paltar geyməyi və paltarın qollarının uzun olmasını məzəmmət
ediblər xüsusilə hədisdə gəlib ki, paltarı təkəbbür üzündən yerlə
sürükləyənlər və həmçinin paltarı topuqdan aşağı geyinənlər Cəhənnəm
odundadırlar
253
. Əli - radıyallahu anhu - köynək geydiyi zaman
köynəyinin qollarını yuxarı çəkər, barmaqlarından irəli çıxan hissəsini
götürərdi
254
. Nəql edilir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
Əbu
Zərr - radıyallahu anhu - ya buyurdu: «Hər kim təkəbbür üzündən
paltarını yerlə süründürərsə Allah Qiyamət günü ona rəhmət nəzərini
salmaz»
255
. Həmçinin bu cür geyim Lut qövmünün əxlaqındandır. İmam
249
«Səhih Şəmailu Tirmizi».
250
Təbərisi «Mustədrək» 1/406, rəvayət 1003.
251
Təbərisi «Mustədrək» 3/238, rəvayət 3475, 3/260, rəvayət 3530.
252
Məclisi «Biharul Ənvər» 83/260, rəvayət 10, fəsil 6.
253
Məkarimul Əxlaq 1/242.
254
İraşad səh. 271.
255
Məkarimul Əxlaq 1/244.
67
Cəfər Sadiq
–
rahmətullahi aleyhi - rəvayət edir ki, Əli - radıyallahu anhu
- bir gün bazara gedir və özü üçün əşrəfiyə üç paltaq alır. O, belə idi:
«Köynəyi qolunun biləyinə qədər, fitəsi baldırının yarısına qədər, əbası ön
hissəsindən döşünə qədər və arxadan kəmərdən aşağı idi. Həzrət evinə
qayıdana qədər əllərini göyə qaldırıb bu nemətə görə Allaha həmd
etdi»
256
.
Bığı azaltmaq çox təkid olunmuş bir qanundur. Bu iş insandan qəmi və
vəsvəsəni yox edər
257
. Bığı dəriyə qədər azaltmaq daha yaxşıdır. Həql
edilir ki, İmam Cəfər Sadiq
–
rahmətullahi aleyhi - bığını həmən
miqdarda azaldardı
258
. İmakan yaratma ki, bığın çox uzansın, çünki bu
halda şeytan orada özünə yer tapıb gizlənər
259
. Bir cümədən digər cüməyə
dırnaq tutmaq və bığı azaltmaq insanı xora xəstəliyindən qoruyar və
ruzisini çoxaldar. Cümə günü bu işi edərkən bu duanı oxuyun:
«Bismilləhi Və Billəhi Və Alə Sunnəti Muhəmmədin Və Alə Əli
Muhəmməd»
260
.
256
Kəfi 6/455.
257
Kəfi 6/487.
258
Kəfi 6/487.
259
Kəfi 6/490.
260
Kəfi 6/490-491, Bax: «Hiylətul Muttəqin – Möminlərin Zinəti» Şeyx Abbas
Qumi.
68
İSTİFADƏ OLUNAN ƏDƏBİYYAT
«Qurani Kərim» Ziya Bünyadov və Vasim Məmmədəliyevin tərcüməsi
«İslami Açıdan Muzik» Abdullah b. Abdulhamid əl-Əsəri Türk dilində
«Sakal Dinen Gereklidir» Türk dilində
«Səhih Müslim» Türk dilində
«Muxtəsər Səhih Buxari» Türk və Rus dillərində
«Riyadus Salihin» İmam Nəvəvi Türk və Rus dillərində
«Kitab və Sünnədə Saqqal və İsbalın hökmü» Azəri dilində
«İslam Fiqhində Çalğı Alətləri» əl-Albani Türk dilində.
«Решающее слово в споре относительно музыки и песен в Исламе»
Rus dilnində.
«Положение Нашидов В Исламе» Серия: «Ад-Дауату-Ссаляфия»
часть 12. Rus dilində.
Dostları ilə paylaş: |