3 – Mavzu: Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari

3 – Mavzu: Falsafiy tafakkur taraqqiyoti bosqichlari:

Ma'ruza rejasi:

• Qadimgi Yunon-Rim falsafiy maktablari va ularning ta'limoti.
• Xristianlik va o‘rta asr G‘arb falsafasi rivojlanishining umumiy belgilari.
• G‘arb Uyg‘onish davri va falsafiy tafakkurining rivojlanish xususiyatlari.

4. Yangi davr G‘arb falsafasidagi asosiy muammolar.

antik davr falsafasi

Qadimgi davr falsafasining yana bir silsilasi Yunoniston va Rimga tegishlidir. Bu davrdagi falsafiy qarashlar — antik davr falsafasi deb yuritiladi. Umuman olganda, antik falsafa (dastlab yunon, so‘ngra rim falsafasi) bir ming yillik davomida (milod.av. VI asrdan milodning VI asrigacha) rivojlanib bordi. U dastlab milod. av. VIII-VII asrlarda mifologiya zamirida shakllana boshlagan edi (afsonadan logosga o‘tish tarzida).
Antik falsafaning bosqichalari
4. Rim davri
1.Suqrotgacha bo‘lgan falsafa
3. Ellinizm davri
2. Klassik davr
Suqrotgacha bo‘lgan falsafa - antik falsafaning paydo bo‘lishi va ilk shakllari (er.av. VI asrga oid Ioniya va Italiya falsafasi):
Milet falsafa maktabi (Fales, Anaksimandr, Anaksimen);
Geraklit falsafasi;
Pifagorchilar falsafasi;
Eley falsafa maktabi (Ksenofan, Parmenid, Zenon);
Empedokl va Anaksagor falsafasi.
Klassik davr - antik falsafaning gullab yashnagan va yuksak rivojlangan davri (er.av. V-IV asrlarga oid quldorlik demokratiyasi bosqichidagi falsafa):
Sofistlar falsafasi;
Suqrot va suqrotchilar falsafasi;
Atomistlar ta'limoti (Levkipp va Demokrit);
Aflotun falsafasi;
Arastu falsafasi.
Ellinizm davri - antik falsafaning sust rivojlanish davri. Bu Ellin davri yunon falsafasi va Rim respublikasi bosqichidagi lotin falsafasi (er.av. III-I asrlar):
Kiniklar falsafasi;
Stoiklar falsafasi;
Epikur falsafasi;
Skeptitsizm falsafasi.
Rim davri - antik falsafaning Rim imperiyasi davridagi inqiroz va tanazzul bosqichi (eramizning I-V asrlari):
Skeptitsizm ta'limoti(Sekst Empirik g‘oyalari rivoji);
Epikurizm ta'limoti (Lukretsiy Kar va boshqalar);
Stoitsizm g‘oyalari (Sitseron, Seneka, Avreliy singarilar);
Neoplotonizm ta'limoti (Plotin, Porfiriy, Prokl kabilar falsafasi).