4-mavzu: Hujjatlarning bibliografik tavsifini tuzishning umumiy metodikasi Reja: Bibliografik tavsifning ta’rifi 2

4-mavzu: Hujjatlarning bibliografik tavsifini tuzishning umumiy metodikasi
Reja:
1. Bibliografik tavsifning ta’rifi
2. Axborotni tashkil qilish va olishda bibliografik tavsifning ahamiyati
3. Bibliografik tavsifning tarixiy rivojlanishi
Tayanch so‘z va iboralar: metodika, tasvif, bibliografiya, katalog, sistema, xarakter, nazariya.

Bibliografik tavsifning nazariy asoslari bibliografik yozuvlarni yaratish va tashkil etishning asosini tashkil etuvchi turli nazariyalarni har tomonlama tekshirishni nazarda tutadi. Bu nazariyalar katalogchilarga bibliografik materiallarni to‘g‘ri tasvirlash uchun zarur ko‘rsatmalar va tamoyillarni taklif etadi. Axborotning haddan tashqari yuklanishining zamonaviy davrida bibliografik tavsiflarda izchillik va o‘zaro muvofiqlikni ta’minlash uchun nazariy asoslarga ega bo‘lish juda muhimdir. Ushbu nazariy asoslarni o‘rganish orqali kutubxonachilar va katalogchilar bibliografik tavsifni boshqaradigan tamoyillarni chuqurroq tushunishadi va kutubxona resurslarining mavjudligi va ochilishini yaxshilashlari mumkin.

Bibliografik tavsifning ta’rifi
Bibliografik tavsif kutubxonachilikning muhim tarkibiy qismi bo‘lib, bibliografik ob’ektning jismoniy va intellektual xususiyatlarini qayd etish va aks ettirish jarayonini anglatadi. Bu foydalanuvchilarga materialni to‘g’ri topish va undan foydalanish imkonini beruvchi elementning mazmuni, tuzilishi va jismoniy xususiyatlari haqida batafsil ma’lumot berishni o‘z ichiga oladi.
Muallif, sarlavha, nashr va nashr ma’lumotlari kabi elementlarni o‘z ichiga olgan bibliografik tavsiflar kutubxonalar va onlayn ma’lumotlar bazalarida resurslarni tashkil etish va qidirishni osonlashtiradi.
Bundan tashqari, ular to‘plamlarni umumiy tashkil etish va boshqarishga hissa qo‘shadi, bu kutubxonachilarga resurslarni tanlash, sotib olish va saqlash bo‘yicha ongli qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Natijada, bibliografik tavsif axborotga kirishni osonlashtirishda va foydalanuvchilar uchun ham jismoniy, ham virtual kutubxona muhitida samarali resurslarni topishni ta’minlashda hal qiluvchi rol o‘ynaydi.
Umuman olganda, bibliografik tavsif bibliografik ob’ektlarni tartibga solish va tavsiflash, ularni ochish va foydalanuvchilar uchun ochiqligini oshirish uchun muhim asos bo‘lib xizmat qiladi.