4-mavzu: Hujjatlarning bibliografik tavsifini tuzishning umumiy metodikasi Reja: Bibliografik tavsifning ta’rifi 2

Bibliografik tavsifning muammolari va tanqidlari
Bibliografik tavsifning qiyinchiliklari va tanqidlari muhim va xilma-xildir. Asosiy muammolardan biri axborot formatlari va texnologiyalarining uzluksiz evolyutsiyasi bo‘lib, bu an’anaviy bibliografik tasvirlash amaliyotini davom ettirishni qiyinlashtirdi. Bundan tashqari, bibliografik tavsifning ko‘lami va chuqurligi bo‘yicha munozaralar davom etmoqda, tanqidchilar u o‘quvchilarning reaktsiyalari va madaniy kontekstualizatsiya kabi ko‘proq sub’ektiv elementlarni qamrab olish uchun rasmiy atributlardan tashqariga chiqishi kerakligini ta’kidlaydilar. Bundan tashqari, jismoniy xususiyatlar va matn mazmuniga an’anaviy e’tibor axborot ob’ektlarining muhim jihatlarini e’tiborsiz qoldirgani uchun tanqid qilindi, masalan, ularning kontseptual va kontekstual ahamiyati. Ushbu muammolar va tanqidlar bibliografik tavsif sohasida uning doimiy dolzarbligi va samaradorligini ta’minlash uchun doimiy aks ettirish va moslashtirish zarurligini ta’kidlaydi.
Kutubxona-bibliografik tasnifi. Yaratilish tarixi va joriy holati
Kutubxona va bibliografik tasnif tushunchasi qadimgi sivilizatsiyalarga borib taqaladigan uzoq tarixga ega. Vaqt o‘tishi bilan kutubxonalarda saqlanadigan ma’lumotlarni tartibga solish va ulardan foydalanish uchun turli tasniflash tizimlari ishlab chiqilgan. Ushbu tizimlarning yaratilishiga madaniy xilma-xillik, texnologik taraqqiyot va doimiy ravishda o‘sib borayotgan axborot hajmi kabi omillar ta’sir ko‘rsatdi. Kutubxona va bibliografik tasnifning yaratilish tarixi va hozirgi holatini tushunish tadqiqotchilar va kutubxonachilar uchun mavjud bo‘lgan katta hajmdagi ma’lumotlardan samarali foydalanish uchun zarurdir.
Kutubxonani oson kirish va qidirish uchun tashkil etilgan jismoniy va raqamli resurslar to‘plami sifatida aniqlash mumkin. U tadqiqot, o‘rganish va madaniy boyitishni qo‘llab-quvvatlovchi bilimlar ombori bo‘lib xizmat qiladi. Bibliografik tasnif deganda kutubxona resurslarini mavzu, format yoki boshqa tegishli mezonlardan kelib chiqqan holda tizimli ravishda joylashtirish jarayoni tushuniladi. Ushbu tasniflash tizimi kutubxonachilar va foydalanuvchilarga materiallarni samarali joylashtirish imkonini beradi. Brooke fikriga ko‘ra, bibliografik tasnif kutubxona ichidagi ma’lumotlarni tartibga solish uchun mantiqiy va ierarxik tuzilmani ta’minla