5 Mavzu. Apoptoz Reja

Apoptoz jarayoni boshqarilishi izdan chiqishi bilan bog‘liq kasalliklar
Organizmda apoptoz jarayoni hujayralarning me‟yoriy boshqarilishi, 
gomeostazi 
ta‟minlanishida muhim ahamiyatga ega hisoblanib, hujayralarning to„qimalarda 
doimiy sonda 
bo„lishi, ularning differensiatsiyasi va patologik holatlarda, jarohatlanishlar 
davomida tartibga keltirilishini ta‟minlaydi. So„zsiz ravishda, organizm 
to„qimalari hujayralarida apoptoz jarayonining meyoriy amalga oshishi buzilish 
bevosita turli xil kasalliklarga olib keladi, bunda ushbu tizim buzilishlari 
hujayralar hayotchanligining turli xil qismlarida zararlanish va nobud bo„lish 
qiymatini salbiy yo„nalishda borishiga olib keladi. 
Bir qator patologiyalar patogenezi davomida apoptoz jarayoni darajasida 
sodir bo„luvchi o„zgarishlar asosiy o„rinda turadi. Masalan, apoptoz jarayoni 
jadalligi susayishi bilan bog„liq bo„lgan avtoimmun kasalligida oilaviy holatda 
namoyon bo„luvchi autoimmun 
limfoproliferatsiya sindromi
yuz beradi. Ushbu 
patologiyada Fas etishmovchiligi markaziy o„rinda turadi. Apoptoz jarayoni 
buzilish bilan bog„liq patologiyalarga – 
revmatoid artrit, Bechet sindromi va 
qizg‘ish teri sili 
kabi kasalliklarini ko„rsatib o„tish mumkin. 
Apoptoz jarayoni faolligining susayishi antiapoptik oqsillar faolligi 
o„zgarishlari natijasida kelib chiqishi mumkin. 
Leykoz va ayrim o‘sma
kasalliklarida 
r53
genida mutatsiya ro„y berishi aniqlangan. Hujayralarda 
bcl-2
va 
c-myc
genlarining haddan ortiq darajada ekspressiyasi natijasida o„sma 
transformatsiyasi bilan bog„liq kasallik kelib chiqishi aniqlangan. 
O„z navbatida, apoptoz jarayoning faolligi ortib ketishi xam hujayralar son 
miqdorida tanqislik holatiga olib keladi. Bu ko„rinishda ro„y beruvchi 
patologiyalarga