5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu
Yüklə 236,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KENDĠGELEN,(çek)
5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY
Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2 337
linin karşılıksız kalan miktarından az olamayacağından, sanık hakkında bu miktardan az ceza verilmiş olması halinde sanığın cezası çek bedelinin karşılıksız kalan miktarına yükseltilecektir 29 . Görüldüğü üzere, 3167 sayılı Kanunun uygulamasında, 5237 sayılı TCK’nın benimsediği gün karşılığı adlî para cezası sistemi benimsen- memiştir. 3167 sayılı Kanuna göre, adlî para cezası miktarı, çek bedeli tutarı kadar iken 5941 sayılı Kanuna göre adlî para cezası miktarı, çekin karşılıksız kalan miktarından az olamayacaktır (ÇK, m.5/1). 3167 sayılı Kanunda mahsup hükmüne yer verilmediğinden, çekin bedeli kısmen keşideci tarafından ödenmiş olsa dahi, hamilin kısmen ödenme- yen çekten dolayı şikâyetçi olması halinde, mahkemece çek üzerinde yazılı olan bedel kadar para cezasına hükmedilecektir. Buna karşın 5941 sayılı Kanuna göre, çekin kısmen karşılıksız çıkması halinde, sanık hak- kında adlî para cezası tayin edilirken, kısmî karşılığın çek bedelinden düşülmesi ve bu kalan miktar üzerinden sanık hakkında adlî para cezası- na hükmedilmesi gerekmektedir. Bu nedenle sanık tarafından karşılıksız çıkan çek ile ilgili olarak kısmi ödeme yapılmış olması halinde, 5941 sayılı Kanun doğrultusunda verilecek olan ceza daha az olacaktır. Şayet sanık tarafından kısmi ödeme yapılmamışsa, her iki Kanun açısından da sanık hakkında verilebilecek adlî para cezası miktarları eşit olmakla bir- likte, 3167 sayılı Kanuna göre hükmedilecek tedbirin sadece çek hesabı açtırma yasağı olması, 5941 sayılı Kanuna göre hükmedilecek tedbirin ise çek hesabı açtırma ve çek düzenleme yasağı olması nedeni ile sanık hakkında 3167 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması sanığın lehine olacaktır 30 .
29 Örneğin, karşılıksız kalan çek miktarı 4.000-TL. Sanık hakkında 100 gün adli para cezası verilip günlüğü 30-TL’den paraya çevrilmiş ise neticede elde edilen 3.000-TL adli para cezası, verilecek ceza çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olama- yacağından, ceza miktarı çekin karşılıksız kalan miktarı olan 4.000-TL’ye çekilecek- tir.
30 Bu açıklamalar sanığın, çek hesabı sahibi gerçek kişi veya çekin karşılığını bankada hazır bulundurmakla yükümlü tüzelkişi temsilcisi veya vekili olması halinde geçerli- dir. Sanığın hesap sahibi lehine çek keşide eden temsilci veya vekili olması halinde, 3167 sayılı Kanuna göre hem adli para cezası hem de tedbire hükmedilmesi gerekir- ken, 5941 sayılı Kanuna göre sadece tedbire hükmedileceğinden, sanık hakkında 5941 sayılı Kanunun uygulanması sanık lehine olacaktır. Sanığın, çekin karşılığını bankada hazın bulundurmakla yükümlü olmayan tüzelkişi temsilci veya vekili olması halinde, 3167 sayılı Kanuna göre hem adli para cezası hem de tedbire hükmedilmesi gerekirken, 5941 sayılı Kanuna göre sadece tedbire hükmedileceğinden, sanık hak- 5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY
338 Gerçek içtima kuralları gereği “karşılıksızdır” işlemine tabi tutulan her bir çekle ilgili olarak ayrı ayrı adlî para cezasına hükmedilir (ÇK, m.5/1). “Karşılıksızdır” işlemine tabi tutulan birden fazla çek, aynı alacak- borç ilişkisi dolayısıyla bir kişiye verilmiş ve bu kişi tarafından tahsil için bankaya ibraz edilmiş olsa da fail hakkında “karşılıksızdır” işlemine tabi tutulan her bir çekle ilgili olarak ayrı ayrı adlî para cezasına hükmetmek gerekecektir 31 . 3167 sayılı Kanun hükümlerine göre verilen cezaların infazı aşamasında, sanığın çek bedeli olan para cezasını ödemediği takdirde 5275 sayılı ka- nun 106/3 maddesi gereği hakkında verilen para cezası günlüğü 100- TL’den hapse çevrilmektedir 32 . 5941 sayılı Kanunda ise, sanık tarafından adlî para cezasının ödenmemesi halinde, hakkında 5275 sayılı İnfaz Ka- nununun 106. maddesi hükümlerine göre zorlama hapsi uygulanacaktır 33 .
şekilde düzenlenmiş olduğundan, sanık hakkında verilen adlî para cezasın
kında 5941 sayılı Kanunun uygulanması daha lehe olacaktır. Sanığın, tüzel kişi olma- sı halinde, 31.12.2008 tarihinden sonra TCK’nın 5 ve 7. maddeleri gereği, tüzel kişi- nin sorumluluğu ortadan kaldırıldığından 3167 sayılı Kanuna göre tüzel kişilik hak- kında herhangi bir yaptırım uygulanmaması gerekirken, 5941 sayılı Kanuna göre tü- zel kişilik hakkında tedbire hükmedileceğinden, tüzel kişi hakkında 3167 sayılı Ka- nunun uygulanması daha lehe olacaktır. Ayrıca, 3167 sayılı Kanuna göre sanık hak- kında verilecek adli para cezası 80.000-TL’den fazla olamayacağından, karşılıksız kalan kısmı 80.000-TL’den fazla olan çekler açısından, 3167 sayılı Kanuna göre 80.000-TL’den fazla adli para cezasına hükmedilemeyeceğinden, 3167 sayılı yasa uygulanması sanık lehine olacaktır. 31 ÖZGENÇ, s. 79. 32 Ödenmeyen para cezasının hapse çevrileceği miktarın 100-TL olmasının sebebi 5275 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinde yer alan “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışın- daki diğer kanunlarda yer alan adli para cezasının ödenmemesi halinde, hükümlüler bir gün yüz Türk Lirası hesabı ile hapsedilirler.” şeklindeki düzenlemedir. 33 “Çek Kanunu ile ilgili olarak hazırlanan önceki tasarılarda, verilecek para cezasının hapis cezasına çevrilemeyeceğine ilişkin açık bir hüküm bulunmakta iken, gerek son tasarıda, gerek kabul edilen yeni Çek Kanununda bu yönde bir hükme yer verilme- miştir. Hapis cezasına çevrilmede üst sınırın üç yıl olduğu da dikkate alındığında (CGTİHK 106/VII), kanun koyucunun hapis cezasını gerçekten kaldırmadığı, tam tersine ödeme güçlüğü içerisinde bulunan kişiler açısından daha ağır sonuçlar doğu- rabilecek yeni ve daha sakıncalı bir sistemi benimsediği sonucuna ulaşılması kaçı- nılmazdır.” KENDĠGELEN,(çek) s. 352; Aynı yöndeki görüş için bkz. DOMANĠÇ,
Yüklə 236,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|