5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu



Yüklə 236,02 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/9
tarix27.03.2018
ölçüsü236,02 Kb.
#34793
1   2   3   4   5   6   7   8   9

5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

339 


hapse çevrilmesinde, mahkemenin belirlediği gün karşılığı adlî para ceza-

sının miktarı dikkate alınmalıdır

34

.  


B) Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı 

5941 Kanunda karşılıksız çek düzenleyen, adına karşılıksız çek düzenle-

nen ve ileri düzenleme tarihli çek üzerinde yazılı tarihe göre kanunî ibraz 

süresi içinde ibrazında, karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmayan 

gerçek ve tüzel kişi hakkında, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı-

nın  talebi  üzerine,  sulh  ceza  hâkimi  tarafından,  kovuşturma  evresinde 

resen  mahkeme  tarafından,  karşılıksız  çıkan  her  bir  çekle  ilgili  olarak, 

çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verileceği hüküm altına 

alınmıştır (ÇK, m.5/4). Böylece yeni Çek Kanunu ile 3167 sayılı Kanu-

nun  aksine  sadece  çek  hesabı  açma  yasağı  değil  çek  düzenleme  yasağı 

kararı verilmesi de öngörülmüştür.  

Ayrıca, 5941 sayılı Kanuna göre, bu tedbir kararı, hesap sahibi tüzel kişi 

hakkında  da  verilebilecektir.  Bu  durumda  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı 

açma yasağı kararı, çek hesabı sahibi tüzel kişinin yanı sıra, bu tüzel kişi-

nin  yetkilisi  sıfatıyla  çeki  düzenleyen  veya  kanunî  ibraz  süresi  içinde 

ibrazında çekin karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü 

olmasına  rağmen  bulundurmayan  gerçek  kişi  hakkında  da  verilecektir 

(ÇK, m.5/4).  

Daha önce sanık veya çek hesabı sahibi tüzel kişi hakkında koruma tedbi-

ri  olarak  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma  yasağı  kararının  verilmiş 

olması halinde, hüküm kurulurken ilgililer hakkında ayrıca güvenlik ted-

biri olarak bu yasağın devamına hükmedilmelidir (ÇK, m.5/1).  

5941 sayılı Kanun 5/4. maddesinde, sanık hakkında, karşılıksız çıkan her 

bir  çekle  ilgili  olarak,  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma  yasağı  kararı 

verileceği  düzenlenmiş  olmasına  rağmen,  tedbirin  süresi  ile  ilgili  her 

hangi  bir  düzenleme  yapılmamıştır.  Ancak,  Kanunun  yasak  kararının 

kaldırılması başlıklı 6/3. maddesinde, sanığın, hakkında hükmolunan adlî 

para cezası infaz edildikten veya bu cezayı ödemediği için hakkında ha-

pis  uygulanıp  serbest  bırakıldıktan  itibaren  3  yıl  ve  her  halde  yasağın 

konulduğu tarihten itibaren 10 yıl geçtikten sonra, hükmü veren mahke-

                                                 

34

   5275  sayılı  kanun  106/7.  maddesi  hükmüne  göre,  adli  para  cezası  yerine  çektirilen 



hapis cezasının süresinin 3 yılı geçemeyeceği, birden fazla hükümle adli para cezası-

na mahkûmiyet halinde bu sürenin 5 yılı geçemeyeceği göz önünde tutulmalıdır.  




5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY 

 

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

 

340 



meden çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasını iste-

yebileceği ve verilen karara itiraz edebileceği düzenlenmiştir

35



Çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma  yasağı  kararı  verilmesi  halinde,  bu 



karar,  ilgiliye tebliğ

36

 edilir (ÇK, m.5/5). Kişi, bu tebligat üzerine, elin-



deki bütün çek yapraklarını ait olduğu bankalara iade etmekle yükümlü-

dür  (ÇK,  m.5/6).  Ancak,  Kanunda  bu  iadenin  ne  zamana  kadar  yerine 

getirileceği konusunda bir açıklık bulunmamaktadır

37

.  



Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı şeklinde güvenlik ya 

da koruma tedbiri kararı verilmiş olan kişi, kararın kendisine tebliğ edil-

diği tarihten itibaren on gün içinde, düzenlemiş bulunduğu ve henüz kar-

şılığı tahsil edilmemiş olan çekleri, düzenleme tarihlerini, miktarlarını ve 

varsa  lehtarlarını  da  göstermek  suretiyle,  muhatap bankaya  liste  hâlinde 

teslim etmek zorundadır (ÇK, m.5/7). 

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi, buna 

rağmen  çek  düzenlerse,  fiil  daha  ağır  cezayı  gerektiren  başka  bir  suç 

oluşturmadığı takdirde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandı-

rılacaktır (ÇK, m.7/6).  

Kanunda  hakkında  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açmaktan  yasaklılık 

kararı  verilen  kişinin,  düzenlemiş  bulunduğu  ve  henüz  karşılığı  tahsil 

                                                 

35

   Açıklanan  nedenle  mahkemece  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açmaktan  yasaklanma 



kararı verilir iken “sanığın, mahkeme kararı ile yasak kaldırılıncaya kadar çek düzen-

lemekten  ve  çek  hesabı  açmaktan  yasaklanmasına”  ibaresinin  hükümde  yer  alması 

gerekmektedir.  

36

   5941  sayılı  Kanunu  5/5.  maddesi  uyarınca    “Çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma 



yasağı kararı ile ilgili olarak, herhangi bir adres değişikliği bildiriminde bulunulma-

dığı sürece ilgilinin çek hesabı açtırırken bildirdiği adrese 11/2/1959 tarihli ve 7201 

sayılı Tebligat Kanununun 35 inci Maddesine göre derhal tebligat çıkarılır. Adresin 

bankaya yanlış bildirilmesi veya fiilen terkedilmiş olması hâlinde de, tebligat yapıl-

mış sayılır.” 

37

   3167  sayılı  Kanunun  13/1.  maddesi  uyarınca,  7.  madde  gereğince  banka  tarafından 



yapılan ihtarı aldığı veya almış sayıldığı tarihten itibaren on gün içinde geçerli bir se-

bebe dayanmaksızın çek defterlerini geri vermeyenlere, ilgili bankanın ihbarı üzerine 

üçyüzellimilyon liradan üçmilyar liraya kadar adli para cezası verileceği öngörülme-

sine  karşın  5941  sayılı  Kanun  ile  çek  karnelerini  iade  etmemek  suç  olmaktan  çıka-

rılmış ve çek karnelerini bankaya iade etmeyenler hakkında herhangi bir cezai yaptı-

rım öngörülmemiştir. Bu nedenle 3167 sayılı Kanunun 13/1. maddesi uyarınca açıl-

mış  bütün  soruşturma  ve  kovuşturmaların  düşürülmesi  ve  verilmiş  mahkûmiyet  ka-

rarlarının da ortadan kaldırılması gerekmektedir.  

 



5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

341 


edilmemiş olan çekleri, düzenleme tarihlerini, miktarlarını ve varsa leh-

tarlarını  da  göstermek  suretiyle,  muhatap  bankaya  liste  hâlinde  verme 

yükümlülüğüne uymaması eylemi herhangi bir yaptırıma bağlanmamıştır. 

Ancak,  hakkında  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açmaktan  yasaklanma 

kararı verilen kişi, bildirim yükümlülüğünün yerine getirmez ise, düzen-

lemiş  olduğu  ileri  tarihli  çeklerin  karşılıksız  çıkması  halinde,  hakkında 

çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma  yasağı  kararı  verildikten  sonra  bu 

çekleri  düzenlediği  yönünde  şüphe  ortaya  çıkacaktır.  Bu  durumda,  hak-

kında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi 

ile ilgili olarak 5941 sayılı Kanunun 7/6. maddesi gereği soruşturma baş-

latılacaktır.  

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan 

kişi adına yeni bir çek hesabı açılamaz. Böyle bir hesap açılması hesabı 

açan banka görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırı-

lır (ÇK, m.7/7). 

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmiş olan kişi adına 

yeni bir çek hesabı açılmaması yönündeki yükümlülüğün yerine getirile-

bilmesi  için,  çek  düzenleme  ve  çek  hesabı  açma  yasağı  kararına  ilişkin 

bilgiler, güvenli elektronik imza ile imzalandıktan sonra, Adalet Bakanlı-

ğı  Ulusal  Yargı  Ağı  Sistemi  (UYAP)  aracılığıyla  Türkiye  Cumhuriyet 

Merkez Bankasına elektronik ortamda bildirilir (ÇK, m.5/8).  

Aynı  şekilde  “karşılıksızdır” işlemine  tabi tutulan  çekle  ilgili  olarak  so-

ruşturma  aşamasında  kovuşturmaya  yer  olmadığına,  kovuşturma aşama-

sında  beraat,  ceza  verilmesine  yer  olmadığına,  davanın  düşmesine  veya 

davanın  reddine  ilişkin  kararlar  verilmesi  durumunda,  aynı  kararda, çek 

düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasına da karar verilir. 

Bu karar da, kesinleşmesi hâlinde, sekizinci fıkradaki usule göre Türkiye 

Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilir ve ilân olunur. (ÇK, m. 5/9) 



VIII. SUÇA ETKĠ EDEN NEDENLER 

A) Etkin PiĢmanlık Halleri 

5941  sayılı  Kanuna  göre,  karşılıksız  kalan  çek  bedelini,  üzerinde  yazılı 

bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işleye-

cek 3095 sayılı Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden 

hesaplanacak faizi ile birlikte tamamen ödeyen kişi hakkında soruşturma 

aşamasında Cumhuriyet Savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına, 

kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından kamu davasının düşmesine, 



5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY 

 

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

 

342 



mahkûmiyet  hükmünün  kesinleşmesinde  sonra  ise,  yine  mahkeme  tara-

fından  hükmün  bütün  sonuçlarıyla  ortadan  kaldırılmasına  karar  verilir 

(Ç.K.m.6/1).  

Burada etkin pişmanlıktan söz edebilmek için, karşılıksız kalan çek bede-

linin,  4.12.1984  tarihli  ve  3095  sayılı  Kanunî  Faiz  ve  Temerrüt  Faizine 

İlişkin Kanuna göre ticarî işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden hesapla-

nacak  olan  faizi  ile  birlikte  ödenmiş  olması  gerekir.  Bu  faiz,  çekin  üze-

rinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden iti-

baren işleyecek şekilde hesaplanır.  

B) ġikâyetten Vazgeçme 

Karşılıksız  çek  düzenleme  suçu  şikâyete  bağlı  bir  suçtur.  Şikâyetçinin 

sonradan şikâyetinden vazgeçmesi halinde karşılıksız çek düzenleyen kişi 

hakkında  soruşturma  aşamasında  Cumhuriyet  Savcısı  tarafından  kovuş-

turmaya  yer  olmadığına,  kovuşturma  aşamasında  mahkeme  tarafından 

kamu  davasının  düşmesine,  mahkûmiyet  hükmünün  kesinleşmesinde 

sonra  ise,  yine  mahkeme tarafından  hükmün  bütün  sonuçlarıyla  ortadan 

kaldırılmasına karar verilir (ÇK, m.6/1). 5237 sayılı TCK’nın 73/4. mad-

desine  göre,  soruşturulması  ve  kovuşturulması  şikâyete  bağlı  suçlarda, 

kanunda aksi yazılı olmadıkça, ancak hüküm kesinleşinceye kadar şikâ-

yetten vazgeçilebilir. 5941 sayılı Kanunda yer alan karşılıksız çek düzen-

leme suçu bu kurala bir istisna oluşturmaktadır. Çünkü söz konusu suçtan 

dolayı verilmiş olan hüküm kesinleştikten sonra da şikâyetten vazgeçme 

hâlinde, mahkûm olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkacaktır.  



IX. YARGILAMA USULÜNE ĠLĠġKĠN ÖZEL HÜKÜMLER 

A) ġikâyet ġartı 

5941 sayılı Kanun uyarınca “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet 

verme suçu; soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlardandır 

(ÇK,  m.5/1).  Ancak  yeni  Çek  Kanununda  şikâyet  süresine  ve  şikâyet 

süresinin başlangıcına ilişkin her hangi bir düzenleme bulunmamaktadır. 

Bu  nedenle  şikâyet  süresi  ve  şikâyet  süresinin  başlangıcı  TCK’nın  73. 

maddesine  göre  hesaplanacaktır.  Bu  suç,  çekin  üzerindeki  düzenleme 

tarihi itibarıyla kanuni ibraz süresi içinde bankaya ibraz edildiğinde karşı-

lığının ilgili hesapta bulundurulmaması ile tamamlanmış olmaktadır. Do-



5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

343 


layısıyla, altı aylık şikâyet süresi, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işle-

minin yapıldığı tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır

38



B) ġikâyet Hakkı Olanlar 



3167  sayılı  Kanunun  16/b.  maddesiyle  karşılıksız  çek  keşide  etmek  su-

çunda hamile, çeki elinde bulundurma koşulu ile ödemede bulunan ciran-

taya  ve kanunî veya akdî teminatı nedeniyle tam ödemede bulunan ban-

kaya şikâyet hakkı tanınmıştı. Ancak 5941 sayılı Kanunda  şikâyet hakkı 

daraltılmıştır. Yeni Çek Kanununa göre, şikâyet hakkı çeki elinde bulun-

duran hamile aittir (ÇK, m.5/1). Hamil ise, emrine çek keşide edilen veya 

usulüne uygun ciro silsilesiyle çeki elinde bulunduran kişidir. Dolayısıyla 

hamil dışındaki kişiler karşılıksız çekle ilgili olarak  şikâyette bulunama-

yacaklardır.  

C) Görevli ve Yetkili Mahkeme 

5941 sayılı Kanun ile “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet verme 

suçu için adlî para cezası ve güvenlik tedbiri yaptırımı öngörüldüğünden 

5235  sayılı  Kanunun  10.  maddesi  uyarınca  bu  suça  bakmakla  görevli 

mahkeme sulh ceza mahkemesidir. Ancak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği 

20  Aralık  2009  tarihine  kadar  3167  sayılı  Kanuna  göre  karşılıksız  çek 

keşide  etmek  suçundan  açılmış  davalar  Asliye  Ceza  Mahkemelerinde 

yürütülüp sonuçlandırılacaktır (ÇK, Geçici m.1/4). 

5941  sayılı  Kanuna  göre,  “karşılıksızdır”  işlemi  yapılmasına  sebebiyet 

verme  suçu  nedeniyle  açılan  kamu  davaları,  çekin  tahsil  için  bankaya 

ibraz edildiği yer, çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer, 

hesap  sahibinin  veya  şikâyetçinin  yerleşim  yeri  mahkemesinde  görülür 

(ÇK, m.5/1). Yeni Çek Kanunu ile 3167 sayılı Kanunda var olan yetkili 

yerlere  çek  hesabının  bulunduğu  yer  ile  hesap  sahibinin  yerleşim  yeri 

eklenmek  suretiyle  bu  suça  ilişkin  yer  bakımında  yetkili  mahkemeler 

genişletilmiştir.  



D) Sanığın Yokluğunda Hüküm Kurulamaması 

3167  sayılı  Kanunun  16.  maddesine  4814  sayılı  Kanunla  eklenen  16/b 

maddesiyle  karşılıksız  çek  keşide  etmek  suçlarından  yapılan  yargılama-

larda  1412  sayılı  Ceza  Muhakemesi  Usulü  Kanununun  (CMUK)    225. 

maddesinin  uygulanabileceği  hükmü  getirilmişti.  Bu  hükme  dayanarak 

CMUK’nın  225.  maddesi  ve  daha  sonra  yürürlüğe  giren  CMK’nın  195. 

                                                 

38

    ÖZGENÇ, s.89; SOYDAL, s.112. 




5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY 

 

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

 

344 



maddesine  göre  sanığa  gelmediği  takdirde  yokluğunda  duruşma  yapıla-

cağı  yönünde  ihtarlı  davetname  tebliğ  edilmek  suretiyle  sanık  gelmese 

bile  duruşma  yapılabilmekte  ve  sanığın  yokluğunda  hüküm  kurulabil-

mekteydi.  Ancak,  3167  sayılı  Kanunun  16/b.  maddesindeki  bu  hükme 

benzer bir düzenlemeye 5941 sayılı Çek Kanununda yer verilmemiştir. 

5237  sayılı  TCK’da  yaptırımlar  “cezalar  ve  güvenlik  tedbirleri”  olarak 

ikiye ayrılmıştır. Güvenlik tedbirleri ise, alt başlıklarda; belli hakları kul-

lanmaktan  yoksun  bırakılma,  eşya  müsaderesi,  kazanç  müsaderesi,  ço-

cuklara özgü güvenlik tedbirleri, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri, 

sınır dışı edilme, tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri olarak ayrı ayrı 

sıralanmıştır. 

CMK’nın  195/1.  maddesinde  ise,  yoklukta  yargılama  yapılabilmesi  için 

yargılamaya  konu  suçun  yalnız  veya  birlikte  müsadereyi  gerektirmesi 

öngörülmüş, ancak bu hallere yasada yazılı diğer güvenlik tedbirleri dâhil 

edilmemiştir. Bu durumda diğer güvenlik tedbirlerinin adlî para cezası ile 

birlikte veya yalnız olarak uygulanması durumunda yoklukta yargılamaya 

izin verilmemiştir. Bu halde, Yeni Çek Kanunu yürürlüğe girdikten sonra 

Çek  Kanununun  5/1.  maddesine  göre  açılan  davalarda  CMK’nın  195. 

maddesi uygulanamayacaktır. 

Bu hüküm, usul hükmü olduğundan geçmişe dönük uygulanamaz. Yasa-

nın yürürlüğünden önce açılan davalarda şüphelinin, usulüne uygun ola-

rak  davet  edilmesine  rağmen  gelmediği  hallerde,  yeniden  savunmasının 

alınması  gerekmez.  Ancak;  ihtarlı  davetname  şüpheliye  usulüne  uygun 

olarak tebliğ edilememiş ise ve bu arada yeni  yasa  yürürlüğe  girmiş ise 

şüphelinin savunması alınmalıdır. 

SONUÇ 

5941 sayılı Çek Kanunu karşılıksız çek düzenleme suçu açısından önemli 

değişiklik ve yenilikler getirmiştir. Bu Kanunda yer alan yenilik ve deği-

şikliklerle gerçekte bir ödeme aracı olan çeke duyulan güvenin korunması 

amaçlanmıştır.  

Yeni  Çek  Kanununda  “karşılıksızdır”  işlemine  tabi tutulan  çekin  düzen-

lenmesi  değil,  düzenlenen  çekin  kanuni  ibraz  süresi  içinde  ibraz  edildi-

ğinde, karşılığının ilgili bankada tam olarak bulundurulmaması suç olarak 

tanımlanmıştır.  Dolayısıyla,  artık  bu  suç  uygulamadaki  yaygın  kullanı-

mıyla “karşılıksız çek keşide etme suçu” şeklinde ifade edilemeyecektir.  




5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

345 


Çek hesabı sahibi gerçek kişinin, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir 

başkasını temsilci veya vekil olarak tayin etmesi yasaklanmıştır. Bu ya-

sağa  rağmen  hesap  sahibi  gerçek  kişinin  temsilcisi  veya  vekili  sıfatıyla 

hareket  edilerek  çek  düzenlenmişse,  düzenlenen  çekten  dolayı  cezaî  ve 

hukukî sorumluluk hesap sahibi gerçek kişiye ait olacaktır.  

“Karşılıksızdır”  işlemi,  muhatap  bankanın  hamile  kanunen  ödemekle 

yükümlü olduğu miktarın dışında kalan kısmıyla sınırlı olarak yapılabile-

cektir. Ancak çekin  karşılığının hiç bulunmaması durumunda karşılıksız 

çıkan çek bedeli, bankanın kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktardan 

az veya miktara eşit ise, banka çek bedeli kadar parayı ibraz eden hamile 

ödeyecektir.  Bu  halde  hesap  sahibi,  bankada  çek  bedelini  hazır  bulun-

durmasa da bankanın kanunî teminatı nedeniyle bahse konu çek hakkında 

“karşılıksızdır” yapılamayacaktır.  

5941  sayılı  Kanunun  gerekçesinde,  karşılıksız  çek  düzenleme  suçunun 

dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak yani en azından taksirle işle-

nebilir  bir  suç  olduğu  belirtilmiştir.  Oysa  ceza  hukukunda  suçlar  kural 

olarak kasten işlenebilirler. Taksirle işlenen fiiller, ancak kanunda açıkça 

hüküm bulunduğu hallerde cezalandırılır. Dolayısıyla, 5941 sayılı Kanu-

nun  gerekçe  metnine  rağmen  karşılıksız  çek  düzenleme  suçunun  kasten 

işlenebilir suç olduğunun kabulü gerekir.   

5941 sayılı Kanunda, karşılıksız çek düzenleme suçu için sadece adlî para 

cezası  ile  güvenlik  ya  da  koruma  tedbiri  olarak  çek  düzenleme  ve  çek 

hesabı açma yasağı yaptırımı öngörülmesine rağmen verilecek para ceza-

sının hapis cezasına çevrilemeyeceğine dair bir hükme yer verilmemiştir. 

Bu durumda infaz aşamasında adlî para cezasının ödenememesi halinde 

sanık hakkında 5275 sayılı Kanunun 106. maddesi hükümlerine göre adlî 

para cezası hapis cezasına çevrilecektir. Dolayısıyla 5941 sayılı Kanunun 

çek suçlarında hapis cezasını gerçekten kaldırdığını söyleyemeyiz. 

*** 

KAYNAKÇA 

ARKAN Sabih, 3167 Sayılı  Çekle Ödemelerin  Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin 

Korunması Hakkında Kanunda Yapılan Değişiklikler, BATIDER, 2003, C.22, s. 1. 



DOMANĠÇ,  Hayri,  Karşılıksız  Çeke  Hapis  Cezası  Anayasaya  Aykırıdır,  Legal 

Hukuk Dergisi, Kasım 2003, S.11 



DOMANĠÇ,  Hayri, Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması, Türk Ticaret Kanunu 

Şerhi, C. IV, İstanbul 1990. 




5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu- 

Meryem GÜNAY- Mehmet GÜNAY 

 

 

Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Temmuz 2010, Yıl:1, Sayı:2



 

 

346 



ERĠġ, Gönen, Açıklamalı-İçtihatlı Uygulamalı Çek Hukuku, Ankara 2000. 

ERALP, Tayyar Cem,  5941 Sayılı Yasa Karşılıksız İşlemine Sebebiyet vermek ve 

Karşılıksız Çek Düzenlemek, www.adalet.org/forum/ (26.02.2010). 



GÜNAY, Erhan, Uygulamalı Çek Rehberi, Ankara 1997. 

KENDĠGELEN, Abuzer, Çek Hukuku, İstanbul 2007. 

KENDĠGELEN,  Abuzer,  Çek  Kanunu  Tasarısı  Taslağının  Hukuki  Açıdan  Değer-

lendirilmesi, Hukuki Perspektifler Dergisi, Eylül 2006. 



KINACIOĞLU, Naci, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 1999. 

ÖZGENÇ, İzzet, Çek Kanunu, 2. Bası, Ankara 2010. 

ÖZTAN, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 2001. 

POROY, Reha, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, İstanbul 1995. 

SOYDAL,  Osman,  5237  Sayılı  Türk  Ceza  Kanunu  ve  Yeni  Çek  Kanunu  Işığında 

Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu, Ankara, 2010. 



YENĠDÜNYA,  Ahmet Caner, “Yeni Yasal Düzenlemeler Işığında Karşılıksız Çek 

Keşidesi Suçu Üzerine Bir İnceleme, Legal Hukuk Dergisi, Nisan 2003, S.4. 



YEġĠLOVA ARAS/YEġĠLOVA, Ecehan, Bilgehan, Çek Hukukuyla İlgili İki Yeni 

Düzenleme, 5838 sayılı kanunun 18 ve 32/XIX. Maddelerinin Getirdikleri, Türkiye 



Barolar Birliği Dergisi, Mayıs-Haziran 2009, S. 82. 

Çekle  Ödemelerin  Düzenlenmesi  ve  Çek  Hamillerinin  Korunması  Hakkında 

Kanunda DeğiĢiklik Yapılmasına ĠliĢkin Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu 

Raporu, (1/433), TBMM Tutanak Dergisi, Dönem 22, Yasama Yılı: 1, S. Sayısı:58. 

KAZANCI Hukuk Otomasyonu 

 

Yüklə 236,02 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə